چشم طمع، چشم بادامی‌ها به مینای اصفهان
شبکه مردمی اطلاع رسانی(شمانیوز): اکنون در بازار راکد صادرات غیر نفتی ایران، هنر مینا در معرض خطر مصادره قرار گرفته و چینی ها برای دست یابی به این هنر اصیل و تاریخی ایران زمین دست به دامان هنرمندان اصفهان شده اند.
فارس از اصفهان نوشت: مینا کاری هنر آتش و رنگ و به نوعی مینیاتور بر روی آتش است که یکی از رشته های هنر دستی ایرانیان به شمار می رود و با توجه به بسط و گسترش آن در شهر اصفهان از نظر قدمت، تنوع، توسعه ، ظرافت و زیبایی این شهر مهد هنر مینا نام گرفته و با گذر و نظر بر میدان امام به خوبی می توان آثاری در این زمینه را دید که پشت ویترین های مغازه ها خودنمایی می کنند.
هنر ظریفی که دقت در آن انسان را به یاد گنبد های فیروزه ای مساجد شهر با آن طرح های زیبا و دلنواز اما با مقیاسی کوچک تر می اندازد.
اما اکنون در بازار راکد صادرات غیر نفتی ایران این هنر در معرض خطر مصادره قرار گرفته و چینی ها برای دست یابی به این هنر اصیل و تاریخی ایران زمین دست به دامان هنرمندان اصفهان شده و درصدد هستند تا این افراد را برای آموزش هنر مینا کاری به کشورشان دعوت کنند و پس از فرا گیری این هنر، مانند بسیاری از هنر های دیگر آن را به صورتی غیر اصیل و در نوعی دیگر با رویکرد اقتصادی به کشور های مختلف از جمله ایران وارد کنند.
* چینی ها به دنبال فراگیری مینا کاری
رئیس اتحادیه صنایع دستی اصفهان گفت: چینی ها درصدد فرا گیری هنر مینا کاری هستند.
غلامعلی فیض الهی، استاد میناکاری و رئیس اتحادیه صنایع دستی اصفهان که یکی از هنرمندان دعوت شده به کشور چین است، در بیان جزئیات نحوه برخورد چین با هنرمندان ایرانی و هنر مینا کاری گفت: مصادف با بازی های المپیک پکن تعدادی از هنرمندان اصفهان اعم از یک کاشی کار، خاتم کار و منبت کار را به پکن دعوت کردند و من نیز به عنوان مینا کار همراه این گروه شدم.
وی با بیان اینکه قرار بود در سالنی در نزدیکی محل برگزاری مسابقات نمایشگاه برپا کنیم و هم زمان به ساخت آثاری در زمینه های مختلف هنری بپردازیم، ادامه داد: استقبال چینی ها از این نمایشگاه خیلی خوب بود و آنها خواستار خرید آثار هنری ما بودند، اما مسئولان نمایشگاه اجازه فروش آثارمان را نداده و با توجه به قوانین کشور چین، صنایع دستی دیگر کشور ها باید پس از پرداخت عوارض به فروش برسد.
رئیس اتحادیه صنایع دستی اصفهان با تاکید بر اینکه در زمان برپایی نمایشگاه دو نفر از فعالان میراث فرهنگی چین به سراغ ما آمدند و از ما درخواست کردند لوح فشرده آثار خود را به آنها تحویل بدهیم، تصریح کرد: این افراد حاضر بودند آن را به قیمت بسیار بالایی بخرند و زمانی که با پاسخ منفی ما رو به رو شدند، پیشنهاد حضور ما در کشور چین با امکانات بسیار خوب و دستمزد بالا به منظور آموزش این کار به چینی ها را دادند.
وی با بیان اینکه چینی ها به شدت به دنبال فراگیری این هنر هستند و براساس اطلاعات موجود می دانم که چینی ها به دنبال من و هنرمندان دیگری بوده تا بتوانند این هنر را فرا بگیرند، اضافه کرد: اما تا کنون با پاسخ منفی هنرمندان اصفهانی مواجه شده اند.
* صنایع دستی چینی ها در بازار های کشور های دیگر یافت نمی شود
فیض الهی با اشاره به اینکه آنچه که در بازار ایران به عنوان صنایع دستی چینی موسوم است، به هیچ در بازار چین وجود ندارد و این نشان می دهد که آنها با شناخت تمایلات مردم ایران آثاری را ساخته و به اسم صنایع دستی چین وارد بازار ایران کرده اند، تاکید کرد: یکی از صنایع دستی اصیل خود چینی ها که در آن کشور ارزش دارد، نیز در بازار ایران یافت نمی شود و این نشان می دهد که چینی ها برای جلوگیری از مصادره شدن هنرشان اجازه ورود هنر های اصیل چینی به دیگر کشورها را نمی دهند.
وی با بیان اینکه اما آثاری بی ارزش را به این نام وارد بازار ایران و دیگر کشور ها می کنند، افزود: در حال حاضر وضعیت هنرمندان اصفهان از نظر اقتصادی خوب نیست و صنایع دستی و توریست مانند ماهی و آب هستند که بدون هم زنده نمی مانند و این موضوع می تواند تهدید جدی برای بی رونقی این صنعت تاریخی به حساب بیاید.
* امکانات خوبی برای جذب توریست در اصفهان وجود ندارد
این هنرمند مینا کار گفت: امکانات خوبی برای جذب توریست در اصفهان وجود ندارد و مردم کشور نیز به سبب وضعیت اقتصادی خود خرید صنایع دستی را در اولویت قرار نمی دهند.
وی همچنین سنتی بودن کاربری اشیایی که بر روی آنها هنر مینا کاری انجام می گیرد را یکی از دیگر دلایل عدم استقبال از این هنر دانست و بر لزوم نیاز سنجی مردم در این زمینه تاکید کرد و خواستار انجام کار های پژوهشی برای شناخت نیاز های مردم شد.
فیض اللهی که افتخار هنر مینا کاری دور ضریح امام حسین (ع)، ضریح حضرت زینب(س)، دور ضریح حضرت علی(ع) و در قتلگاه را در کارنامه اش دارد، بازار مینا کاری را در اصفهان اشباع شده دانست و خواستار ایجاد تنوع در نوع آثار ارائه شده شد و اظهار کرد: در حال حاضر هنر مینا کاری در ظروفی مانند کاسه،بشقاب،گلدان و گلاب پاش زیاد به چشم می خورد در حالی که مگر یک شهروند به چند کاسه یا بشقاب نیاز دارد؟
* تمام هنر های دستی در معرض خطر هستند
استاد دانشگاه هنر اصفهان تصریح کرد: امروزه آنچه که تمام هنر مینا کاری را تهدید می کند، گران بودن آن بوده و این گرانی نیز ناشی از گران بودن دستمزد ها و هزینه های ناشی از ساخت یک اثر هنری است.
احمد امین پور با بیان اینکه این هنر ها در گذشته به روز بوده و با وجود هنری بودن نیاز مردم آن زمان را نیز بر آورده می کردند، اضافه کرد: اما اگر امروز این آثار به روز نشوند، کاربری خود را از دست می دهند و تنها جنبه تزئینی به خود می گیرند.
وی راهکار برون رفت از رکود خرید و فروش آثار مینا کاری و در معرض مصادره قرار گرفتن این هنر را نو آوری در طرح ها و فرم ها دانست و تصریح کرد: البته این نوآوری به این معنا نیست که آثار مدرنیزه شوند و اصالت آنها از دست برود، اما به هر حال باید سلایق مشتری را هم در نظر گرفت که این کار، انجام کار تحقیقاتی و مطالعاتی را می طلبد.
امین پور یکی دیگر از راه های جلوگیری از مصادره هنر مینا کاری را فرهنگ سازی و اطلاع رسانی مناسب در زمینه این آثار به مردم دانست و افزود: در ایام نوروز و یا زمانی که مسافر بسیاری به اصفهان سفر می کند، مسافران در میدان نقش جهان که مهد این هنر اصیل است به راحتی از کنار آثار هنری فاخر عبور کرده، اما در کنار آثار چینی، پاکستانی و یا هندی توقف می کنند و بسیاری از افراد تفاوت ارزش میان این دو آثار را نمی دانند.
پژوهشگر عرصه بازار با بیان اینکه بازار یک کشور، ناموس آن کشور است، تاکید کرد: امروزه سرمایه گذاران ریسک پذیر نیستند و از ورود نمونه های خارجی تولیدات به کشور هراس دارند.
محمد نژاد نوری با تاکید بر اینکه برای تغییر فرهنگ و نگرش هایی که در بین مردم و سرمایه گذاران به وجود آمده است، تنها صحبت کافی نیست و باید در این زمینه گامهای عملی برداشته شود، ادامه داد: دنیا برای این تغییر فرهنگ ها از تمام ابزار های علمی و هنری خود استفاده می کنند.
* هنر مینا کاری در دنیا دارای یک سابقه دیرینه است
به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، هنر مینا کاری در دنیا دارای یک سابقه دیرینه است که پیشینه آن به 1500 سال پیش از میلاد می رسد، قدیمی ترین نمونه های یافت شده مینا کاری در دنیا نشان دهنده این ادعا است که مینا کاری نیز مانند بسیاری از هنر های دیگر برای نخستین بار در ایران پیدا شده و از ایران به سایر کشور ها راه یافته است، نمونه بارز بند طلا با تزئینات مینا از دوران هخامنشی به جای مانده که هم اکنون در موزه ویکتوریا آلبرت لندن نگه داری می شود. مینا شفاف است و این شفافیت از اکسید قلع به وجود می آید و ترکیبات آن از زمان های قدیم تا به امروز ثابت و بدون تغییر مانده است.
به صورت کلی مینا کاری بر روی مس انجام می گیرد، هر چند می توان روی طلا و نقره نیز مینا کاری کرد. تولید مینا نیاز به طی مراحل خاصی دارد و آن این است که ابتدا ظرف موردنظر به دست مس گر یا دوات گر به شکل و اندازه لازم ساخته می شود، سپس استاد کار مینا به آن لعاب سفید رنگ می زند و در کوره می گذارد، سپس به نقاشی روی این بوم سفید پرداخته و در انتها طلا کاری می کند و در نهایت با لعاب شفاف می پوشاند، در مراحل ساخت هر ظرف حدود هشت بار به کوره می رود و هر بار به صورت متوسط از200 تا 800 درجه سانتیگراد حرارت می بیند تا رنگ ها به صورت مطلوب درآیند.
