ازدواج سفید چیست؟

این روزها هشدارهایی در خصوص رواج مخفیانه ازدواج سپید در کشورمان می‌شنویم، اتفاقی که نه از نظر سنت و نه از نظر شرع، برای خانواده‌های اصیل ایرانی پذیرفتنی نیست.

هم‌خانگی بدون ازدواج یا "ازدواج سپید"، پدیده‌ای است که دختر و پسر به عنوان هم‌خانه با یکدیگر زندگی می‌کنند، بی‌آن‌که میان آن‌ها پیوند رسمی ازدواج و رابطه زن و شوهری باشد.

رواج چنین پدیده‌ای در جامعه صدای هشدار کارشناسان را به دلیل مخاطرات گسترده حقوقی، روانی و اجتماعی آن بلند کرده است.

"ازدواج سپید" میکروبی است که موجب آلودگی ذهن مردان و نابودی شخصیت و حرمت زنان شده، رواج این قبیل ارتباط‌ها میان جوانان موجب افزایش روابط نامشروع و کاهش پیوند مقدس ازدواج می‌شود.

چنین شیوه‌ای از ارتباط با جنس مخالف نه تنها بر اساس معیارهای اخلاقی جامعه ما نیست، بلکه مخالف با قرآن و احادیث مذهبی ماست که همواره جوانان را به پاکدامنی، خویشتن‌داری و ازدواج حقیقی تشویق می‌کنند.

ازدواج سپید، به ضرر دخترهاست

حجت‌الاسلام محمدباقر باقری معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان جنوبی در گفت‌وگو با ایسنا گفت: استفاده از عنوان ازدواج سپید اشتباه است، چرا که لفظ ازدواج زمانی استفاده می‌شود که زن و مرد از لحاظ شرعی به عقد هم درمی‌آیند و در دفترخانه ثبت رسمی، این تعهد ثبت می‌شود.

وی افزود: ازدواج رسمی با چارچوب تعیین شده در شرع است و تمام تعهدات و حقوق زن و شوهر در ازدواج مشخص شده، ولی در هم خانگی و هم‌باشی به هیچ عنوان نمی‌توان خصیصه‌های ازدواج را در آن پیدا کرد و تنها برای برآوردن نیازهای جنسی و روانی افراد به این سمت می‌روند.

این قاضی دادگاه اظهار کرد: بیشترین آسیب در این نوع ارتباط متوجه دختر‌هاست، چرا که مدتی را با فردی زندگی می‌کنند که از لحاظ عرفی و شرعی هیچ‌گونه عقدی بین آنها ثبت نشده و اگر این رابطه پایان بپذیرد، در صورتی که فرد بخواهد ازدواج کند دورانی را تجربه کرده که اگر فرد دیگر متوجه بشود با او ازدواج نخواهد کرد، و هم‌چنین درصورتی که فرزندی وجود داشته باشد، منجر به سقط جنین خواهد شد که این خود نیز آسیب‌های زیادی را برای خانم دربردارد.

وی افزود: زن ممکن است دوران جوانی و زیبایی خود را با فردی سپری کند که نمی‌داند برای چه مدت با هم هستند، چرا که در این نوع روابط زمان و تعهدی وجود ندارد و این باعث خواهد شد زمانی که زن از لحاظ ظاهری شکسته شود و مرد او را رها کند، حتی دیگر نتواند ازدواج کند.

فرزندان مجهول الهویه، پیامد این سبک زندگی است

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان جنوبی گفت: رواج این پدیده منفی باعث می‌شود روابطی که نه از لحاظ شرع و نه از لحاظ عرف مورد قبول است، رواج پیدا کرده و جوانان به جای روی آوردن به ازدواج و تشکیل خانواده و تولید نسل به سمت روابطی بروند که تنها قسمتی از نیاز جنسی آنها برطرف می‌شود.

باقری با بیان این‌که وجود فرزندان مجهول الهویه یکی از آثار این سبک زندگی است، گفت: سقط جنین غیرقانونی و غیربهداشتی که به این دلیل صورت می‌گیرد، که این رابطه در هیچ جایی ثبت نشده و فرد مجبور به این کار می‌شود.

وی ادامه داد: با توجه به این‌که افراد در این نوع رابطه هیچ‌گونه تعهدی ندارند، ممکن است پس از مدتی بخواهند رابطه را قطع کنند و طرف مقابل در صورتی که وابستگی شدیدی داشته باشد از لحاظ روحی و عاطفی نیز دچار مشکل خواهد شد.

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان جنوبی گفت: مساله مهم در پیشگیری از بروز این پدیده منفی، آگاهی‌سازی افراد از آسیب‌های این نوع رابطه بوده و لازم است خانواده نیز درخصوص آسیب‌های آن آگاه باشند، چراکه در رابطه هم‌باشی افراد با خانواده‌های خود نیز در ارتباط هستند و اصل مهم این است که این نوع رابطه متعلق به جامعه ایران با این فرهنگ و اعتقادات نبوده و یک سبک زندگی وارداتی است.

اگر ازدواج سپید به فرهنگ تبدیل شود!

حجت‌الاسلام سیدحسن سیدی یک کارشناس مذهبی نیز در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: پدیده شوم ازدواج سپید چند سالی است که در گوشه‌ای از فرهنگ ایران مطرح شده و این از جمله تهاجمات و یا شبیخون‌های فرهنگی دشمن علیه نظام اسلام و ایران اسلامی است که در ابتدای دهه 70 رهبر معظم انقلاب بسیار در این زمینه‌ها هشدار داده‌اند، دشمن در راستای مبارزه با منویات عقلی اسلام از هر گونه دسیسه‌ای بهره می‌گیرد تا بنیان‌های انسانی اسلام را متزلزل کند.

وی افزود: این پدیده شوم، از طریق رسانه‌ها و ماهواره وارد فرهنگ ایران شده و عده‌ای مزدور در داخل نیز به دنبال ترویج این مقوله هستند.

این کارشناس مذهبی اظهار کرد: به طور کلی خطر ازدواج سپید تهدیدی برای از بین رفتن بنیان خانواده‌هاست که دود آن همه جامعه را فرا می‌گیرد.

سیدی افزود: دختران آسیب فراوانی خواهند دید، چراکه دوستی و نشست و برخاست بین دختر و پسر وابستگی ایجاد می‌کند و این در آینده دارای تبعات منفی خواهد بود و عوارض بدی متوجه جامعه می‌شود.

وی ادامه داد: ترویج فساد و بی‌بند و باری، کاهش ازدواج و در پی آن کاهش جمعیت‌، از بین رفتن بنیان خانواده، ایجاد تنش میان خانواده‌ها، افزایش دختران و پسران فراری و دور از خانواده، رواج تکدی‌گری در جامعه و افزایش افراد بی‌سرپرست در جامعه از جمله پیامدهای شوم این مقوله است.

این کارشناس مذهبی اظهارکرد: برای جلوگیری از این پدیده منفی بازگشت پدران و مادران و جامعه به دامان اسلام ناب و جاری کردن و عمل کردن مبانی و آموزه‌های اسلام و سنت اهل بیت در زندگی و درون خانه است تا جوانان از محیط خانواده آشنا کردند تا تهدیدها به آنان ضرری نرساند.

سیدی ادامه داد: مبلغان، اساتید، معلمان، به ویژه از دوران ابتدایی و راهنمایی دانش‌آموزان را با آموزه‌های ناب اسلامی آشنا کنند و خطر این معضلات را گوشزد کنند.

وی تصریح کرد: مبلغان، معلمان و اساتید باید خود ساخته هدایت و ارشاد جوانان را به عهده بگیرند، چراکه برخی آموزه‌های غلط و انحرافات ازخود آنان است.

ازدواج سپید، زیر سایه آزادی‌های بی‌قید و شرط فرزندان

علی اکبر نخعی کارشناس ازشد روانشناسی و مشاور خانواده نیز در گفت‌وگو با ایسنا گفت: یکی از بیماری‌ها و آسیب‌های جدید اجتماعی که در کشور متاسفانه رخ نموده بحث ازدواج سفید است، که در این نوع ازدواج دو نفر بدون آنکه با یکدیگر ازدواج رسمی و قانونی انجام داده باشند، زیر یک سقف زندگی کرده و با هم در ارتباط هستند.

وی افزود: متاسفانه این آسیب زیر سایه آزادی‌های بی‌قید و شرط فرزندان، بی‌توجهی و غفلت والدین رخ داده و می‌تواند تبعات و آسیب‌های جبران ناپذیری به بدنه و پیکره اجتماع وارد کند.

این مشاور خانواده گفت: وجود سهل انگاری، بی‌خیالی و عدم احساس مسئولیت اجتماعی در افراد جامعه نیز بستر مناسبی برای این آسیب فراهم کرده تا این افراد به راحتی بتوانند در این شرایط به سر ببرند.

نخعی ادامه داد: در چند سال گذشته بحث پیرامون خانه‌های مجردی مطرح بود، که در این خانه‌ها افراد متاهل با وجود همسر، به علت مشکلات عاطفی که داشتند اقدام به تهیه مسکن مجردی کرده و روابط ناسالم آنان در خانه‌ها برقرار می‌شد و امروز جوانان مجرد نیز به آنان اضافه شده‌اند و معضل در حال گسترش است.

وی اظهار کرد: در ابتدا بروز این مشکل مخصوص شهرهای بزرگ و کلان شهرها بود، اما متاسفانه با ارتباطاتی که به سبب نقل و انتقال دانشجویان از شهرهای بزرگ به کوچک، مراودات اجتماعی با کلان شهرها باعث شده به سرعت این آسیب در محیط‌های کوچک نیز افزایش یابد.

این مشاور خانواده تصریح کرد: سست شدن بنیان‌های خانوادگی و نظارت والدین بر عملکرد فرزندان و گسست‌های عاطفی بین اعضاء خانواده، عدم مسئولیت‌پذیری و کم‌شدن این حس در جامعه، تبلیغات نامناسب برای ازدواج و مشکلات محتمل در ازدواج، اعلام آمارهای زیاد طلاق و ایجاد ترس در جوان‌ها، عدم امکان ازدواج دائم برای جوانان به علت بیکاری و مشکلات اقتصادی، تنوع‌طلبی و عدم پایبندی به اصول اخلاقی، عدم توجه والدین به تمایلات فرزندان و تحمیل خواسته‌های خود بر فرزندان در تمام امور زندگی از جمله ازدواج و نبود بستر شرعی و قانونی برای رفع نیازهای غریزی افراد از دلایل مهم بروز این پدیده است.

کم‌شدن اعتقادات مذهبی، تاثیرگذارترین عامل در بروز ازدواج‌ سپید

نخعی با بیان اینکه مهمترین و تاثیرگذارترین عامل در بروز این‌گونه ازدواج‌ها کم شدن اعتقادات مذهبی و تقیدات دینی در بین خانواده‌ها است، افزود: این موضوع منبعث از ورود فرهنگ‌های بیگانه به جامعه، جایگزینی ارزش‌های اقتصادی به جای ارزش‌های اخلاقی در جامعه است.

وی ادامه داد: معمولا جوانانی که در اوج تمایلات و نیازهای جنسی هستند، کسانی‌که دائماً از طریق رسانه‌ها و فیلم‌ها با صحنه‌هایی از ابتذال روبرو می شوند، افرادی که داستان‌ها و فیلم‌هایی را از طریق شبکه‌های خارجی دریافت می‌کنند، افرادی که از طریق شبکه‌های مجازی اطلاعات هدف داری را در این زمینه دریافت می‌کنند، دانشجویانی که محیط زندگی دانشجویی آنان از محل سکونت والدین به دور است، فرزندان بی‌سرپرستی که به علت طلاق والدین آنها از یکدیگر جدا شده‌اند و کنترل کمتری بر رفتار آنها است، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

نخعی با اشاره به اینکه این‌گونه ازدواج‌ها هیچ‌گونه سودآوری نداشته و تمام اعضاء جامعه اعم از پسران و دختران و خانواده‌ها در معرض آسیب جدی این پدیده شوم قراردارند، گفت: گروهی که در معرض خطر جدی قرار دارند، زنان و دختران بوده که مخاطرات زیادی در انتظار آنان است.

وی ادامه داد: بیشتر دختران در ذهن خود، خویش را برای یک زندگی دائمی مهیا می‌کنند، به همین خاطر وقتی روابط به هم می‌خورد باورهای آنان به هم می‌ریزد و آنان احساس فریب خوردگی می‌کنند.

این مشاور خانواده اظهار کرد: با توجه به بافت فرهنگی جامعه ما و باورهایی که در جامعه وجود دارد، این افراد در معرض خطرات عاطفی شدید، طرد اجتماعی، کاهش امکان ازدواج برای این زنان و دختران، عدم امکان حمایت قانونی توسط سازما‌ن‌های حمایتی و دریافت حق و حقوق قانونی خود هستند.

نخعی، بروز تنش‌ها و شکست‌های عاطفی شدید، سرخوردگی اجتماعی، طرد اجتماعی و خانوادگی، بروز تنش‌های خانوادگی، عدم امکان ازدواج برای هر یک از افراد به ویژه دختران، کاهش روابط اجتماعی سالم و بروز بدبینی نسبت به فرد در خانواده و اجتماع به ویژه جوامع کوچکتر، از بین رفت آرامش روانی و افزایش افکار ظاهر فریبانه و دورویی در جامعه، جامعه ستیزی توسط افراد آسیب‌ دیده را از جمله پیامدهای ازدواج سپید برشمرد.

وی درخصوص راهکارهای رفع این مساله گفت: بالا بردن اطلاعات خانواده‌ها، آموزش به فرزندان و خانواده‌های آنان در راستای پیشگیری از این آسیب، آموزش مهارت‌های زندگی به اعضاء خانواده و فرزندان بویژه مهارت‌های خود کنترلی، افزایش برنامه‌های جذاب تلویزیونی شبکه‌های داخلی، افزایش فرصت‌های شغلی و کمک به بهبود وضعیت اقتصادی جوانان، ایجاد سنت‌های جدید در راستای کاهش هزینه‌های ازدواج، ترویج سبک صحیح زندگی و اصلاح نگرش جامعه به جایگاه ازدواج، افزایش اعتقادات و باورهای مذهبی و درونی و نهادینه کردن این اعتقادات به عنوان یک اهرم کنترل درونی، توجه والدین به رفتار فرزندان و جدی گرفتن هرگونه تغییر در رفتار آنان به عنوان یک زنگ خطر جدی، کاهش تجمل‌گرایی در خانواده‌ها و تاکید بر ساده زیستی و قناعت و توجه والدین به رفتار خود و کنترل رفتار در حضور فرزندان را از جمله راهکارها عنوان کرد.

ازدواج سپید؛ جدی‌ترین آسیب اجتماعی جامعه

بهناز زال کارشناس ارشد روانشناسی در خراسان جنوبی نیز با بیان اینکه ازدواج سفید جدی‌ترین آسیب اجتماعی جامعه است، گفت: ازدواج سفید بسته غیر فرهنگی غیرمتعارفی است که به کشور ما وارد شده است.

وی افزود: اینکه چرا این پدیده در کشور وارد شده نشان از تاثیرپذیری از فرهنگ غیر ایرانی است که عوارض و پیامدهای زیادی را دربر دارد.

این کارشناس ارشد روانشناسی با بیان اینکه خانواده یک واژه مقدس است، که با تزلزل آن آسیب فروانی خواهد دید، به نقش مهم آموزش به خانواده‌ها برای پیشگیری از ازدواج سفید تاکید کرد.

زال یادآور شد: تعهد، یکی از مولفه‌های زندگی زناشویی است که در بحث ازدواج سفید دیده نمی‌شود.

باید گفت؛ معرفی این سبک زندگی "ازدواج سپید" به عنوان تشویق جوانان به سمت ابتذال و بی‌بندوباری و بی‌مسئولیتی زن و شوهر نسبت به هم ارمغان دیگری به همراه ندارد، لذا دشمن برای از هم پاشیدن بنیاد خانواده و عفت و پاکی دختران ما از این راه وارد شده که دقت و مسئولیت دوچندان والدین و همچنین برخورد مسئولین با مروجین این پدیده را می‌طلبد.

تهیه از سپیده قلندری اسفدن، خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران