برای داشتن مبلمان شهری مناسب چه باید کرد؟
یک طراح صنعتی فعال در حوزه مبلمان شهری گفت: برای داشتن فرمهای زیباتر در شهرها، المانهای کاربردی و در عین حال هنری، تمام متخصصان باید خود را مسؤول بدانند، در این زمینه پژوهش شود و پیش از انجام هر کاری، شهر از ناهماهنگی و نازیباییها پیرایش شود.
یک طراح صنعتی فعال در حوزه مبلمان شهری گفت: برای داشتن فرمهای زیباتر در شهرها، المانهای کاربردی و در عین حال هنری، تمام متخصصان باید خود را مسؤول بدانند، در این زمینه پژوهش شود و پیش از انجام هر کاری، شهر از ناهماهنگی و نازیباییها پیرایش شود.
بابک یوسفشاهی در گفتوگو با خبرنگار سرویس هنرهای تجسمی ایسنا، اظهار کرد: یک نفر برای تهیه وسایل خانه و مبلمان آن، بهجز فاکتور زیبایی و جنبه هنری به ابعاد دیگری مانند نیاز، مکان، ابعاد و محل قرارگیری، فرهنگ و سنتهای خانوادگی، کیفیت، دوام و قیمت محصول نیز فکر میکند، با تعمیم این موضوعها به فضای شهری، همین فاکتورها باید در نصب مبلمان شهری در سطح بسیار وسیعتر نیز مورد توجه باشد، زیرا در این زمینه با چند هزار نفر از مردم در سن، جنسیت، سطح آگاهی و فرهنگهای متفاوت، مواجه هستیم که این موضوع، کار طراح و مسؤولان را پیچیدهتر میکند.
او با بیان اینکه معنای هنر در طراحی مبلمان شهری به خلاقیت برمیگردد، ادامه داد: طراح باید برای طراحی یک عنصر شهری همزمان که به فرمی خلاق و زیبا فکر میکند، باید به فاکتورهای یادشده نیز توجه کند.
این طراح صنعتی اظهار کرد: مبلمان شهری دایره بسیار وسیعی را دربرمیگیرد و شامل عناصر زیادی از بناهای کوچک گرفته تا صندوقهای مختلف است که ارگانهای متفاوت آنها را نصب میکنند. متولی همه این موارد هم یک نفر نیست، این متفاوت بودن متولیان موجب میشود ناهماهنگی فرمی و نازیبایی بهوجود آید. بسیاری از عناصری که نصب شده یا میشوند، بهجز موضوع نبودن هماهنگی، فرم زیبایی هم ندارند و حتی به نیازهای استفادهکننده هم پاسخ نمیدهند.
یوسفشاهی بیان کرد. فرم زیبا و خلاق، اگر با هویت شهری و فرهنگ شهر هماهنگ نباشد و هدف نداشته باشد، توسط مردم، پس زده میشود و توسط سازمان زیباسازی شهر نیز پذیرفته نمیشود، حتی اگر یک فرم بسیار جذاب و مجسمهوار باشد، اما به نیاز استفادهکننده جواب ندهد، فقط در موارد خاصی بهصورت تکسازه در گوشهای از شهر نصب میشود که صرفا پیامی را منتقل کند و بیشتر از مبلمان شهری، به مجسمه و هنر مفهومی شباهت مییابد.
او با اعتقاد به اینکه پیرایش و رفع اینگونه نازیباییها نسبت به خلق یک فرم جدید هرچند کامل، اولویت دارد، گفت: این دیدگاه در میان متخصصان نیز وجود دارد که اگر فرم جدید به ناهماهنگیهای گذشته اضافه شود، قطعا به آشفتگیهای شهر اضافه میکند. اول باید این موضوعها هماهنگ شوند و سپس فرمهایی که پیش از این نصب شده و زیبایی یا کارایی لازم را ندارند، جمعآوری شوند تا از نظر بصری به سبکی برسیم و بعد از آن، برای نصب فرمهای جدید اقدام کنیم.
وی تأکید کرد: اینکه فکر کنیم یک ارگان بهتنهایی میتواند تمام این کارها را انجام دهد، اقدام محالی است، تمام ارگانهای مربوط در این حوزه باید هماهنگ شوند یا هیئتی واحد آنها را مدیریت کند. شهرداری ناظر کلی در این زمینه است، اما تا به حال فیلترهایی که شهرداری برای المانهای شهری و ساختوسازها قرار داده، رعایت نشده و بهشکل قانون درنیامده و به همین دلیل، الزامی نیز برای رعایت آنها بهوجود نیامده است.
این طراح صنعتی اظهار کرد: با توجه به وسعت عناصر شهری، بیشتر از یک متخصص برای طراحی نیاز است، یعنی طراحی باید با تیمی شامل جامعهشناس، روانشناس، مهندس و برنامهریز شهری انجام شود. از سوی دیگر، تیمهای طراحی و معماران و هنرمندانی که این عناصر شهری را طراحی میکنند، هنوز نیاز چندانی به حضور دیگر متخصصان احساس نکردهاند. ضمن اینکه همان دیگر متخصصان تلاشی برای ورود به این عرصه، حتی در زمینه پژوهش و تحقیق نکردهاند.
یوسفشاهی ادامه داد: در زمینه مبلمان شهری، تا کنون در ایران کاری پژوهشی انجام نشده، در حالی که وسعت این حوزه تا اندازهای زیاد است که همهی متخصصان نامبرده باید دربارهاش ایده، نظریه و پژوهش داشته باشند و اینها را به دست طراح برسانند تا به خلق فرمی جدید منجر شود. فرمی که اینگونه بهدست بیاید، زیبا و خلاق، پاسخگوی نیاز جسمی و روانی و همچنین نتیجه فرهنگ و هویت جامعهی ایرانی است.
او با بیان اینکه یک متخصص آیتی نیز باید تخصص و علم خود را در مسیر تولید مبلمان شهری که عمومیترین و پرکاربردترین محصول در سطح شهر است، قرار دهد، افزود: یک متخصص شاید اختراعی داشته باشد که به درد یک عنصر مبلمان شهری میخورد و کارکرد جدیدی را به آن اضافه میکند و این کارکرد جدید، فرم جدیدی را نیز میطلبد و اینگونه است که طراح دست به خلق فرم جدیدتری میزند.
یوسفشاهی همچنین درباره نقش شهرداری بهعنوان ناظر کلی در حوزه مبلمان شهری، گفت: شهرداری در نظر دارد یکسری سیاستهای کلی را بهشکل کتابچههایی قانونمند درآورد تا اگر مسؤولیتها جابهجا شد، سلیقههای شخصی اعمال نشود و همان خط مشی کلیای که توسط کارشناسان تدوین شده، ادامه یابد و ارگانهای دیگر و مردم عادی نیز آن را رعایت کنند.
او بیان کرد: در یک محصول شهری خوب، نکته مهم دیگر این است که استفاده عمومی داشته باشد، به این معنا که همهی مردم در تمام سنین بتوانند از آن استفاده کنند. از سوی دیگر، محصول باید متناسب با مکان نصبش طراحی شود، مثلا نمیتوان یک نوع مبلمان شهری را هم در اصفهان به کار برد و هم در همدان یا همزمان در بافت تاریخی و محیطی مدرن آن را نصب کرد. طراح تمام تلاش خود را میکند تا کارکردها و فرمهای نوین را بیرون بکشد و اضافه کند، شهر خیلی زنده و پویاست و این پویایی هر روز یک نیاز جدید را تعریف میکند و خواهان فرم جدیدی است. به همین دلیل، هنرمندان بهتنهایی نمیتوانند این کار را انجام دهند.
این طراح صنعتی با اعتقاد به اینکه سازمان زیباسازی مسؤول است که این نیازها را کشف و دریافت کند، اظهار کرد: وقتی یک نیاز جدید کشف میشود به کارکردی جدید نیز منجر میشود و کارکرد جدید، فرمی جدید را میطلبد. اگر طراح در دفتر کارش و به اتکای خلاقیت و هنرش به یک فرم زیبا رسیده باشد، در بهترین حالت، اگر خطایی نکرده باشد، یک اتفاق را شکل داده است، اتفاقی که در یک گوشه شهر رخ میدهد و موج و جریان نخواهد شد.
یوسفشاهی افزود: اولین اولویت برای داشتن یک مبلمان شهری خوب، پیراستن شهر از المانهای نازیبا بدون انحصارطلبی برای گسترش نگاه است و سپس پرهیز از کپیکاری از محصولات خارجی است. اگر محصولی بر پایه هویت ایرانی طراحی شده باشد، مردم با آن راحتتر هستند، باورپذیرتر است و به نیازها بهتر پاسخ میدهد.
انتهای پیام