نام مبارزان بین المللی بر خیابان های تهران!

روزنامه هفت صبح - مهسا مژدهی: مجتبی شاکری، عضو شورای شهر تهران از اعتراض وزارت امور خارجه مبنی بر تغییر نام خیابان مقابل سفارت عربستان به «شیخ نمر» خبر داد. تنها یک روز پس از اعدام روحانی شیعه عربستانی از سوی سعودی ها خبرهایی مبنی بر تغییر نام خیابان سفارت عربستان از بوستان به شیخ نمر مطرح شده بود؛ خبرهایی که خیلی زود به واقعیت پیوست. این تغییر نام البته فقط به تهران محدود نشد. شورای اسلامی شهر شیراز هم طرح دو فوریتی نامگذاری یکی از خیابان های اصلی این شهر به نام شهید آیت الله نمر را تصویب کرد.

رییس کمیسیون فرهنگی اجتماعی و زیارت شورای اسلامی شهر مشهد نیز از تصویب تغییر نام مولوی واقع در بلوار سجاد این شهر به شهید آیت الله شیخ نمر خبر داد. شاکری، رییس کمیسیون نامگذاری شورای شهر با بیان اینکه شورا در خصوص نامگذاری معابر به نام شخصیت های خارجی و بین المللی از وزارت امور خارجه سوال می پرسد، توضیح داده است: «در آیین نامه مشخص نشده است که برای نامگذاری خیابانی به نام یک شخصیت غیر ایرانی، باید از وزارت خارجه کسب سوال شود اما روال بر این است که نظر وزارت امور خارجه نیز در این خصوص پرسیده شود چون بر اساس قوانین نامگذاری معابر و اماکن شهری به نام شخصیت های سیاسی غیرایرانی، بدون هماهنگی و استعلام از وزارت امور خارجه ممکن نیست.» در روز 13 دی در جلسه شورای شهر تهران دو فوریت طرح نامگذاری خیابانی به نام آیت الله نمر تصویب شد. خیابان های دیگری هم در تهران به نام مبارزان خاورمیانه و اروپایی نامگذاری شده که برخی از این نامگذاری ها در بده بستان های دیپلماتیک حاشیه ساز نیز شده اند. بابی ساندز ایرلندی جای چرچیل نشست نخستین خیابانی که در تهران نام یکی از چهره های بین المللی را بر خود گذاشت، خیابان چرچیل بود. یعنی همان خیابانی که سفارت انگلستان در آن قرار دارد. بابی ساندز یک مبارز و عضو ارتش آزادیخواه ایرلند بود و همواره خواستار خروج ارتش انگلستان از شمال ایرلند.

بابی ساندز در سال 1977 به جرم حمل اسلحه دستگیر و به 5 سال حبس محکوم شد که در محاکمه ای دیگر این 5 سال به 14 سال تبدیل شد. او در سال 1981 در زندان بلفارست در ایرلند بر اثر اعتصاب غذا از دنیا رفت. ساندز اعتصاب غذای خود را با خواسته هایی چون: خروج اشغالگران انگلیسی از قسمت شمالی ایرلند، پوشیدن لباس غیرزندانی و عدم کار اجباری دانست. کمی پس از اعتصاب غذای بابی ساندز یکی از نمایندگان محلی ایرلندی درگذشت و بابی در حالی که زندانی سیاسی بود، از طرف مردم به جای وی انتخاب شد. دولت بریتانیا حاضر به پذیرش این انتخابات نشد. سرانجام بابی ساندز پس از 66 روز اعتصاب غذا در سن بیست و هفت سالگی در 5 می 1981 در زندان بلفاست درگذشت.

پس از درگذشت این مبارز ایرلندی، دولت ایران تصمیم گرفت خیابانی را که در زمان رژیم گذشته به نام چرچیل نخست وزیر سال های دور انگلیس خوانده می شد را به نام بابی ساندز تغییر دهد، تغییری که موجب شد تا سفارت انگلستان در اصلی این سفارتخانه را بسته و دری که از خیابانی دیگر به سفارت راه دارد، محل اصلی ورود و خروج قرار دهد. به خصوص به لحاظ مراسلات پستی بین سفارت انگلیس و وزارت امور خارجه این کشور این اتفاق غیرقابل اجتناب بود. قتل انورسادات و خالد اسلامبولی چهار خیابان پایتخت به نام مبارزانی از خاورمیانه نامگذاری شده است. تغییر نام خیابان وزرا به خالد اسلامبولی س از شهادت او در سال 1361، نخستین نمونه از این گروه است. خالد اسلامبولی هنوز 30 ساله نشده بود که دست به قتل انور سادات، سومین رییس جمهور مصر زد.

او یک افسر مصری و عضو گروه جهاد اسلامی مصر بود. او به همراه تعدادی دیگر (از جمله ایمن الظواهری از رهبران القاعده) در سال 1981 سادات را به دلیل موافقتش با صلح مصر و رژیم صهیونیستی مورد هدف قرار داده و باعث مرگ او شدند. در جلسه دادگاهی که برای متهمان به قتل سادات برگزار شد، خالد اسلامبولی که در قفسی فولادین نگهداری می شد، فریاد زد: من خالد اسلامبولی هستم. من قاتل سادات هستم. من قاتل فرعون هستم.»

در همین جلسه دادگاه، اسلامبولی به اعدام محکوم شد و چندی بعد در فروردین ماه سال 1361 مقابل جوخه اعدام قرار گرفت. ایران که از سال 1358 به دلیل استقبال انور سادات از حضور محمدرضا پهلوی در مصر، رابطه اش را با این کشور به دستور امام خمینی قطع کرده بود، تصمیم گرفت نام خیابان وزرا در تهران را با نام خالد اسلامبولی عوض کند؛ اقدامی که در سال های بعد مانعی برای ایجاد رابطه مجدد بین کشورمان با مصر دانسته شد و تصمیماتی هم مبنی بر تغییر نام این خیابان به «شهدای انتفاضه» گرفته شد که بی نتیجه ماند و همینطور زمزمه هایی مبنی بر عقاید خاص اسلامبولی و تعارض های او با عقاید شیعه اما هیچ کدام از این اتفاقات موجب تغییر نام این خیابان نشد. سلیمان خاطر به جای امیر اتابک سلیمان خاطر جوان مصری بود که دوره سربازی خود را در صحرای سینای مصر گذراند. او در سال 1985 وقتی مشغول انجام وظیفه خود و حفاظت از مرزهای مصر بود، متوجه حضور 12 نفر اسرائیلی شد که در حال نزدیک شدن به محل نگهبانی او بودند که یک منطقه نظامی بود که مهمات و سلاح های خاص در آن نگهداری می شد و از حساسیت ویژه ای برخوردار بود و به همین خاطر ورود تمام افراد بیگانه به آن ممنوع بود.

سلیمان خاطر پس از هشدار به آن 12 نفر با تیراندازی به متجاوزان اسرائیلی در منطقه شرم الشیخ واقع در سواحل شبه جزیره سینا هفت نفر از آنان را کشت و پس از این اقدام، از سوی دولت مصر دستگیر و به 25 سال حبس محکوم شد. دادگاه او کمی پس از امضای معاهده کمپ دیوید و قتل انور سادات برگزار شد و در آن زمان جنجال های زیادی برانگیخت اما نزدیک به 3 ماه بعد روزنامه های مصری خبر خودکشی سلیمان خاطر را منتشر کردند ولی در همان زمان کسی باور نکرد که این جوان در زندان دست به خودکشی زده باشد. سال ها بعد فاش شد که در روز 12 دی یک عکاس صهیونیست در جریان تهیه گزارش و فیلم با دوربین خود به سلیمان خاطر حمله کرده است و سلیمان خاطر دچار ضربه مغزی شده است تا اینکه در 17 دی ماه 1364 درگذشت. ایران تصمیم گرفت نام خیابان امیر اتابک، یکی از خیابان های منشعب از خیابان مطهری را به نام سلیمان خاطر تغییر دهد. نام بنیانگذار جهاد اسلامی فلسطین بر یک خیابان فتحی شقاقی، بنیانگذار جهاد اسلامی فلسطین بود. او در سال 1951 در شهر غزه به دنیا آمد. اسحاق رابین، نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی پس از انجام عملیات گروه حماس در 25 ژانویه 1995 در منطقه بیت لید که به کشته و مجروح شدن 130 صهیونیست منجر شد، دستور ترور فتحی شقاقی را صادر کرد.

او سال ها پیش از انجام این عملیات تحت نظر عوامل موساد بود. 26 اکتبر 1995 زمانی که شقاقی با گذرنامه جعلی و با نام ابراهیم الشاویش از کنفرانس لیبی به جزیره مالت ایتالیا وارد شد، مقابل هتل محل اقامتش در این جزیره از سوی دو موتورسوار هدف قرار گرفته و شهید شد. ایران در سال 1374 تصمیم گرفت تا نام شقاقی را بر خیابان هشتم یوسف آباد بگذارد که بعد در ادامه خیابان مطهری قرار گرفت. احمد قصیر جای بخارست را گرفت احمد قصیر آغاز کننده دوران عملیات های استشهادی در مقابل رژیم صهیونیستی است. او که در لبنان به دنیا آمده و در عربستان بزرگ شده بود، در 19 سالگی در ساختمان هشت طبقه مقر فرماندهی نظامی ارتش اسرائیل واقع در صور، عملیاتی استشهادی به انجام رساند.

طی اعلام وقت روزنامه های اسرائیلی 141 فرمانده و سرباز اسرائیلی طی این عملیات کشته و 140 نفر مفقود شدند. این عملیات 5 ماه و 7 روز پس از آغاز اشغال کمربند جنوبی لبنان توسط اسرائیل انجام شد. تا سال های بعد از این عملیات کسی نام مجری آن را نمی دانست اما حالا برخی او را آغازگر عملیات های شهادت طلبانه دیگری می دانند که بعدها شکست رژیم صهیونیستی در سال 2000 میلادی و پیروزی در جنگ 33 روزه در سال 2006 را رقم زد. نام او بیش از 10 سال هست که بر خیابان بخارست تهران نشسته است.