دیار کریمان چشم انتظار مسافران نوروزی

کشور عزیزمان ایران، سرزمینی شگفت انگیز و بی نظیر است که گوشه گوشه آن میزبان موهبات منحصر به فرد الهی است که در این بین استان پهناور کرمان به عنوان پهناورترین بخش کشور، مساحتی نزدیک به 180 هزار کیلومتر مربع از خاک ایران را میزبانی می نماید.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه کویر، سرزمینی که به لحاظ تنوع تاریخی، فرهنگی و طبیعی، ایرانی کوچک است که ناشناخته مانده است. وجود آثار و نشانه های تاریخی و تمدنی فراوان از هزاره های 9 و 10 قبل از میلاد تا دوران معاصر، از استان کرمان ویترینی گرانبها ساخته است. در این بین شرایط آب و هوایی فضای دیگری را در این استان رقم می زند.

وجود گودترین چاله داخلی ایران با ارتفاعی کمتر از 1000 متر از سطح دریا تا قله های سر به فلک کشیده از جمله قله هزار که بیش از 4500 متر ارتفاع دارد و سومین قله بلند کشور است باعث آن گردیده که چهار فصل سال را همواره در پهنه استان کرمان شاهد باشیم و داشته هایی چون کلوتها، منطقه گندم بریان ( یکی از گرمترین نقاط کره زمین) رود شور و ... زیباترین کویر جهان را در بخش شرقی استان به وجود آورده است.

وجود 12 قله بالای 4000 متر و 86 قله بالای 3000 متر، بازار سرتاسری کرمان (طولانی ترین بازار سرپوشیده جهان)، تمدن 6000 ساله هلیل رود، پارک ملی خبر و چندین منطقه حفاظت شده حیات وحش در کنار وجود 5 فرودگاه فعال، بزرگراهها و جاده های دسترسی، مناطق تجاری و از همه مهمتر اراده مردمی و دولتی به عنوان مهمترین حامی و پشتوانه فضای مناسبی را در بیش از 30 منطقه نمونه گردشگری استان که در سطوح مختلف بین المللی، ملی و استانی سطح بندی شده اند فراهم آورده است و در کنار این داشته های ارزشمند، میهمان نوازی و گردشگر پذیری این استان، زبان زد بوده و هست که افتخار دیار کریمان محسوب می گردد.

استان کرمان با وسعت 175069 کیلومتر مربع در جنوب‌شرقی ایران بین 25 درجه و 55 دقیقه تا 32 درجه و 26 دقیقه تا 59 درجه و 26 دقیقه طول شرقی واقع شده‌است. این استان از شمال به استان‌های خراسان جنوبی و یزد، از جنوب به استان هرمزگان، ازشرق به استان سیستان‌و‌بلوچستان و از غرب به استان فارس محدود می‌شود. استان کرمان در حال حاضر مشتمل بر23 شهرستان است که مرکز آن شهر کرمان می‌باشد.

اما نگاهی مختصر به برخی از امکان تاریخی و گردشگری استان کرمان می اندازیم.

شهرستان کرمان

شهرستان کرمان در شمال شرقی استان کرمان واقع شده است. و شهر کرمان مرکز استان می باشد.

جاذبه‌های گردشگری

مجموعه گنجعلی‌خان شامل: میدان، بازار، حمام، ضرابخانه، مدرسه، مسجد، چهارسوق و آب‌انبار می‌باشد. معمار زبردست این مجموعه سلطان محمد معمار یزدی بوده است. مجموعه گنجعلی‌خان از شگفت‌انگیزترین آثار تاریخی (عصر صفوی) استان کرمان محسوب می‌شود.

میدان گنجعلی‌خان:

این میدان همانند میادین اصیل ایرانی مستطیل شکل می‌باشد، در سه ضلع آن بازار واقع شده و در ضلع دیگر آن مدرسه گنجعلی‌خان قرار دارد. این میدان در مرکز داد و ستد شهر قدیم واقع است، طول آن 99 متر و عرض آن 53 متر و دارای مساحت 5326 متر مربع وسعت است.

حمام گنجعلی‌خان:

حمام گنجعلی‌خان در سمت راست بازار گنجعلی‌خان واقع است. این حمام مجموعه‌ای از تلفیق هنر معماری و کاربرد مصالح گوناگون با فضایی متناسب و مردم وار است. حمام اثری بدیع با کاشی‌کاری‌های زیبا، نقاشی ها، گچ‌بریها، مقرنس کاری ها و کاربندی‌هایی است که هر بیننده را به تحسین وا می دارد. حمام گنجعلی خان در سال 1005 ه. ق( دوره صفوی) به دستور گنجعلی خان حاکم وقت کرمان و معماری سلطان محمد معمار یزدی آغاز و در سال 1020 به پایان رسید.حمام تا حدود 72سال پیش دایر بوده است اما درحال حاضر نقش و کارکرد توریستی پیدا کرده و به موزه مردم شناسی تبدیل شده‌است.

مجسمه‌هایی توسط اساتید دانشکده هنر و دانشگاه تهران (استاد میربابایی و نشان تانیک) طراحی و در قسمت‌های مختلف حمام قرار داده شده تا بدین وسیله صحنه‌هایی از استحمام به شیوه سنتی به معرض نمایش گذاشته شود.

مجموعه وکیل:

محمداسماعیل‌خان نوری اسفندیاری ملقب به وکیل‌الملک از سال 1275 ه.ق بر کرمان حکومت کرد و در زمان فرمانروایی خویش بناهای زیادی در کرمان تعمیر کرد و بنیاد نهاد، از آن جمله مجموعه وکیل می‌باشد که در سال 1287 ه.ق به دستور وی و پسرش مرتضی قلی‌خان وکیل الملک‌ثانی این مجموعه ساخته شد که مشتمل بر: بازار، حمام، کاروانسرا و مسجد می‌باشد.

بازار وکیل:

در انتهای بازار اختیاری، بازار و مجموعه وکیل قد علم کرده و از زیباترین بازارهاست. بازار وکیل مطابق الگوی بازارهای ایرانی دراز و کشیده ساخته شده‌است و هر صنف در بخش خاصی از آن قرار داشته‌اند.

مجموعه حاج‌آقا علی:

مجموعه حاج‌آقا علی نزدیک مجموعه ابراهیم‌خان واقع و در اواخر قرن سیزدهم هجری (عصر قاجار) ساخته شده‌است. این مجموعه شامل مسجد، آب‌انبار، بازار و کاروانسرا است. حاج‌آقا علی از بازرگانان نامی کرمان بوده است. او علاوه براین مجموعه، منزل باشکوهی در رفسنجان احداث کرده که هنوز برقرار است.

مجموعه بازار:

پیکره به هم تنیده بازار در مرکز بافت قدیم کرمان با مظاهر زیبایی از ادوار گذشته به یادگار مانده است و ویژگیهای معماریش بینندگان را متحیر می‌کند. بازار کرمان یکی از مهم‌ترین بازارهای ایرانی به شمار می رود که مجموعه‌های با ارزشی‌ را در خود دارد از جمله مجموعه گنجعلی‌خان، ابراهیم‌خان، وکیل و...

بازار میدان ارگ:

این بخش از بازار غربی‌ترین قسمت بازار کرمان است و مانند مستطیل دور محوطه میدان توحید را محاصره کرده است. نمای اطراف میدان، در سال‌های اخیر هماهنگ با معماری قدیم بازسازی و اجرا شده‌است. در ضلع شرقی بازار میدان ارگ، سردر ورودی بازار سرتاسری واقع شده‌است.

بازار مسگری شمالی:

این بازار در شمال میدان گنجعلی‌خان قرار دارد و در غرب آن، چهار سوق مسگری واقع شده‌است و شرق آن به بازار کلاه مالی متصل می‌شود. طول این بازار 88 متر و عرض آن 6 متر است.

بازار مسگری غربی:

در جنوب این بازار، چهارسوق گنجعلی‌خان قرار دارد و شمال آن چهارسوق مسگری واقع شده‌است. ابعاد بازار مسگری غربی 43 متر در 5/5 متر است.

مسجد امام (ملک):

از قدیمی‌ترین مساجد کرمان و شاید ایران، مسجد بزرگ و معروف ملک است، مسجد ملک در عهد سلاطین سلجوقی کرمان بنا شده‌است و بنای آن را به ملک توران شاه منسوب دانسته اند. این مسجد در خیابان امام واقع شده‌است. قسمت‌های مختلف مسجد به ویژه صفه اصلی در زمان وکیل‌الملک و ایوان شرقی در قرن اخیر به همت مرحوم دیلمقانی بازسازی شده‌است.

مشتاقیه:

از بناهای دوره قاجاریه در کرمان بنای مشتاقیه است. این بنا از سه گنبد تشکیل شده که مقابر«مشتاق علیشاه»،«شیخ اسماعیل»، «کوثر علیشاه» از بزرگان صفویه را در خود جای داده است. پس از قتل مشتاق علیشاه در 21 رمضان 1206 ه.ق در مدخل مسجد جامع کرمان، او و یار همراهش «درویش جعفر» در این مکان مدفون و از آن به بعد، به نام مشتاقیه معروف گردید. این بنا در میدانی به همین نام که مسجد جامع کرمان نیز در ضلع غربی آن واقع شده‌است قرار دارد.

گنبد جبلیه:

در منتهی علیه شرقی کرمان گنبد بزرگ و عجیبی قرار دارد، این گنبد هشت ضلعی تماماً از سنگ است. در هشت طرف آن هشت درب به عرض 2متر قرار گرفته است که اخیراً برای استحکام بنا و جلوگیری از خرابی آن، درگاه ها را با سنگ مسدود کرده و فقط یکی را باز گذاشته اند. قدمت این گنبد را می‌توان به پیش از اسلام مربوط دانست. این گنبد در سال 1383 به موزه سنگ جبلیه تبدیل شد.

آتشکده کرمان:

این معبد در خیابان زریسف (شهدا)، خیابان میراز برزو آمیغی قرار دارد و آخرین آتشکده کرمان به شمار می رود. آتشکده در باغ مصفایی واقع است که قبلا منزل مسکونی جهانگیر اشیدری بوده و با تغییراتی به صورت آتشکده درآمده است. آتش موجود در این آتشکده براساس نظر موبدان زرتشتی، همان آتش چند هزار ساله‌ای است که از هند به آتشکده محله شهر و از آن‌جا به این آتشکده، به روز سروش از ماه شهریور 3652 یزدگردی انتقال یافته‌است. قدمت این آتشکده بیش از نود سال است (1387 خورشیدی مصادف با 3746 یزدگردی). در حال حاضر موزه زرتشتیان در این محل برقرارمی‌باشد.

یخدان مؤیدی:

در گذشته یخدان مؤیدی خارج از شهر کرمان قرار داشت و بر اثر توسعه شهری اکنون داخل شهر (خیابان شهید کامیاب) جای گرفته و اطراف آن فضای سبز جالبی احداث شده‌است. عناصر تشکیل دهنده یخدان عبارتند از مخزن، حصار، استخر و چاله یخ، پلان یخدان دایره ای و پوشش آن از خشت و ملات رس است و به صورت گنبدی بزرگ نمایان است. در حال حاضر یخدان مؤیدی دفتر مرکزی ستاد تسهیلات سفر استان کرمان می‌باشد.

کتابخانه ملی کرمان:

این اثر ارزشمند در خیابان شهید رجایی (خورشید) واقع است. دارای سردری مرتفع و زیبا، فضایی مشجر و باصفا و نیز مکان مطالعه، مخزن کتاب و بخش‌های تحقیق و پژوهش و رایانه است. بنای کتابخانه به سال 1308 خورشیدی باز می‌گردد که معمار آن محمدعلی راوری این بنا را به‌سفارش جمعی از سرمایه داران کرمان، رفسنجان و یزد احداث کرد تا کارخانه ریسندگی و بافندگی خورشید در آن فعالیت خود را شروع نماید. سالن 4000 متری موجود با سقف‌های گنبدی زیبا دارای 66 ستون هشت‌ضلعی می‌باشد.

باغ فتح‌آباد:

این باغ که در روستایی در 25 کیلومتری شهر کرمان قرار دارد و الگوی احداث باغ شاهزاده ماهان بوده، از آثار عصر قاجاریه و از یادگارهای فضلعلی‌خان بیگلربیگی است و به‌همین دلیل آن را باغ بیگلربیگی می‌گویند. عبور آب فتح آباد از میان این باغ، به آن صفا و طراوت خاصی می‌بخشیده است.

موزه هرندی:

باغ هرندی و ساختمان آن از بناهای جالب توجه دوران اخیر است بانی این باغ عدل السلطان است. این باغ که به مناسبت توقف تاریخی رضاخان در مسیر آخرین سفر تبعیدی‌اش اهمیت تاریخی یافته‌است امروزه به موزه باستان‌شناسی و موزه سازهای سنتی ایران تبدیل شده‌است. این باغ حدود یکصد سال قدمت دارد.

ساختمان مرکزی در دو طبقه و در میان باغ بنا شده و امروزه به عنوان موزه منطقه‌ای استان کرمان مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. در حال حاضر در طبقه همکف این ساختمان موزه سازهای سنتی و در طبقه فوقانی آن موزه باستان‌شناسی قرار دارد. استاد حسین مسعود یکی از هنرمندان عرصه موسیقی با اهداء 21 عدد ساز انگیزه ایجاد موزه سازهای سنتی را در محل باغ هرندی تقویت کرد و به کوشش مسئولین وقت در سال 1380 این موزه افتتاح گردید. هدف اصلی این موزه آشنا نمودن بازدیدکنندگان با سازهای بومی و سنتی این مرز و بوم و همسایگان کشور ایران است. از اهداف مهم موزه باستان‌شناسی معرفی تمدن‌های کهن منطقه جنوب‌شرق ایران و ارتباط آنان با تمدن‌های همجوار می‌باشد.

پارک جنگلی قائم:

یکی از مناظر زیبا در شهر کرمان پارک جنگلی قائم می‌باشد این پارک به‌صورت مصنوعی در جنوب شهر کرمان ساخته شده‌است. این پارک شامل کوهستان‌های طبیعی زیبا، درختان سرو و کاج و آبشار می‌باشد. پارک بازی کودکان یکی از امکانات این پارک بزرگ می‌باشد.

بخش ماهان

یکی از مهم‌ترین نقاط بازدید و گردشگری استان، شهر ماهان است که در 30 کیلومتری جنوب‌شرقی کرمان و در دامنه ارتفاعات تیگران واقع است و چشمه‌های متعددی دارد. باغ شاهزاده در 5 کیلومتری جنوب ماهان قرار دارد.

آستانه شاه نعمت‌الله ولی ماهان:

از آثار باشکوه، زیبا و بسیار دیدنی ایران می‌توان مزار شاه نعمت‌الله ولی را نام برد. آستانه شاه نعمت‌الله ولی، زیارتگاه اهل دل و میعادگاه شوریدگان وادی عشق، قریب هفت قرن قدمت دارد. سنگ بنای هسته مرکزی این مجموعه را احمدشاه دکنی با ارسال وجوهی به ایران پی ریخت. سال احداث بنا در کتیبه ورودی، 840 ه.ق ذکر گردیده‌است. نام صحن‌های این بنا به‌ترتیب از خیابان اصلی، صحن اتابکی، صحن وکیل‌الملکی، رواق مدیرالملکی، حرم، رواق شاه عباسی، صحن میرداماد و صحن حسینیه است. شاه‌ولی معاصر حافظ ‌لسان‌الغیب بود و حافظ توجه خاصی به اشعار وی داشت و بسیاری از غزلیات شاه را جواب گفت.

باغ شاهزاده:

باغ زیبا و مصفایی که با بیش از یک قرن قدمت و پیشینه تاریخی، در دامان کوه‌های سر به فلک کشیده هزار (تیگران) آرمیده و چشم و چراغ باغ‌های کنونی ایران به شمار می رود به سال 1297 ه.ق به وسیله عبدالحمید میرزافرمانروا ناصرالدوله شاهزاده قاجار بنا گردید. این باغ دارای دو عمارت دو اشکوبه در قسمت غرب و شرق است و حوضها و فواره‌های متعدد، این دو عمارت را به هم ارتباط می دهد. حمام کوچکی نیز درضلع جنوبی باغ وجود دارد که با برداشتی از حمام گنجعلی‌خان احداث شده‌است. درختان سربه فلک کشیده، داستانهای بسیاری از روزگاران گذشته به یاد دارند. این باغ در سال1370 بازسازی شده و امروز با عرضه خدمات و پذیرایی از میهمانان و ایرانگردان و جهانگردان، یکی از جاذبه‌های ارزشمند و گرانبهای کرمان به شمار می رود.

سکنج:

یکی از روستاهای هدف گردشگری است که در 15 کیلومتری جنوب‌شرقی ماهان و شمال جاده بم- کرمان قرار دارد. سکنج تا شهر کرمان 50 کیلومتر و تا ماهان 15 کیلومتر فاصله دارد. منطقه‌ای است کوهستانی و خوش آب‌و‌هوا که دو آبشار زیبا (با حدود 6 متر ارتفاع) دارد.کوه‌های مجاور آن مناسب کوهنوردی است. در این آبادی در امتداد نهری بزرگ به طول چند کیلومتر چنارهایی سر به فلک کشیده وجود دارد که پاره ای از آن‌ها آن چنان تنومندند که بینندگان را مبهوت عظمت و قدمت خود می سازد از جمله امکانات منطقه رستوران و مجتمع تفریحی (در حال احداث) را می‌توان نام برد.

شهر راین

شهر تاریخی و خوش آب‌و‌هوای راین در مختصات جغرافیایی، به طول 4408 هزار در 100 کیلومتری جنوب شهر کرمان و 115 کیلومتری شمال جیرفت قرار دارد. این شهر بر دامنه هزار با ارتفاع 4501 متر، مرتفع‌ترین کوه جنوب ایران و ارتفاعات مرکزی کشور آرمیده است. ارتفاع آن از سطح دریا 2201 متر می‌باشد و از مناطق سردسیر استان کرمان محسوب می‌شود. از مهم‌ترین جاذبه‌های راین می‌توان به ارگ، آبشار، چنارهای هزارساله، سرو چهارصد ساله، دهانه‌های آتشفشانی، چشمه‌های آب معدنی و مرقد مطهر سه امامزاده اشاره کرد. راین با قدمت و تمدن کهن در زمان ساسانیان بواسطه قرار گرفتن در بزرگراه غرب به شرق و راه کرمان به جیرفت و بندرعباس، موقعیتی مناسب داشته و یکی از مراکز داد و ستد کالا وهمچنین بافت پارچه‌های ارزشمندی بوده است که حتی به مناطق دور مانند مصر نیز صادر می شد. این منطقه در گذشته یکی از مراکز ساخت صنایع دفاعی مانند شمشیر و تفنگ نیز بوده است وزیری مؤلف کتاب جغرافیای کرمان، راین را چنین توصیف کرده است: باغستانی فسیح، مرغزاری نزه و بدیع، آبش با سلسبیل برادر و هوایش با فردوس برابر.

ارگ راین (ورودی حاکم‌نشین):

مهم‌ترین جاذبه تاریخی این دیار کهن، ارگ راین است. ارگ راین، بزرگ‌ترین بنای خشتی بعد از ارگ بم با مساحتی بیش از بیست و دو هزار متر مربع، نشسته بر تارک تاریخ، میراث ارزشمند و ثروت فرهنگی تاریخی که سالیانه میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی است. این ارگ در جنوب غربی شهر کنونی راین و بر بلندای تپه ای قرار گرفته است. دور تا دور قلعه را حصاری در برگرفته که ارتفاع آن بیش از 10 متر است. تنها ورودی قلعه از جبهه شرقی است که با سردر بزرگ و باشکوه به محوطه داخلی راه دارد. قلعه، عناصری چون بازار، مسجد، زورخانه و عامه‌نشین دارد.

کوه هزار:

کوه هزار، با داشتن هزار نوع گیاه گوناگون، هزار نامیده شده‌است و با ارتفاع 4501 متر، مرتفع‌ترین کوه جنوب ایران و ارتفاعات مرکزی کشور است .روستاهای دامنه کوه هزار مانند دودران زیارتگاه، باب زنگی و گیشیگان، با آب و هوایی بسیار دلپذیر و آبشار زیبای راین که در دل آن کوه قرار دارد در فصل بهار وتابستان پذیرای دوستداران طبیعت هستند. هزار با وسعت 900 کیلومتر مربع، سرچشمه رودخانه‌هایی چون هلیل رود، هفت کوسک، چاری و تهرود است. مرتفع‌ترین مناطق مسکونی ایران، روستاهای باب زنگی و اردیکان با ارتفاع بیش از 3300 متر در کوه هزار قرار دارند. کوه هزار (بام جنوب ایران) آبشار راین یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی کوه هزار، آبشار زیبایی است که در 14کیلومتری شهر راین قرار دارد.

شهر شهداد

محوطه باستانی شهداد:

بر اساس کاوش‌های انجام‌شده توسط هیئت باستان‌شناسی تهران به سرپرستی دکتر علی حاکمی در سال 1349، گروه اعزامی به منطقه شرق شهداد به مجموعه‌ای دست یافت که منازل مسکونی، کارگاه‌های ریخته‌گری و ذوب فلزات مردم شهر را در هزاره سوم و چهارم قبل از میلاد آشکار ساخت. علاوه برآن قدیمی‌ترین پرچم فلزی جهان موسوم به درفش شهداد، تعداد بسیار زیادی شی سفالی، فلزی و سنگی، مجسمه‌های گلی مرد و زن و... از دل ریگزارهای منطقه باستانی شهداد کشف شد.

وجود منطقه گندم بریان شهداد به عنوان گرم‌ترین نقطه کره زمین در فاصله 15 کیلومتری شمال کلوت‌ها که درجه دمایش در تابستان به 100 درجه سانتیگراد نزدیک می‌شود جریان رود شور با غلظت بالای نمک، سکوت و سراب بی‌مانند کویر، آسمان پرستاره و مهتابی، گودترین نقطه کشور بزرگ ایران در این منطقه از جاذبه‌های شگفت کویر شهداد به‌شمار می رود.

کویر شهداد:

از جمله جاذبه‌های طبیعی کرمان و کشور که عظمت آن هرگز در باور ناآشنایان نمی‌گنجد، کویر است. کویرهای کرمان جذابیت‌های ویژه‌ای دارد که آن‌ها را در شمار مناطق شگفت‌انگیز توریستی قرار می‌دهد. از زیباترین بخش‌های کویر که تماشای آن به یک رؤیا شباهت بیشتری دارد، دیدار از کلوت‌های کویر است. کلوت‌ها زیباترین عارضه طبیعی کلوخی دنیا و زیباترین و جذاب‌ترین پدیده‌ی کویر به‌شمار می‌روند و در هیچ یک از بیابان‌های دنیا نظیر ندارند. کلوت‌ها سر تا سر قسمت غربی کویر لوت مرکزی را پوشانده و از دور به شهر بزرگی می‌ماند که ماه‌ها و سال‌ها، ده‌ها بنا و کارگر نسبت به ساخت آن اقدام کرده‌اند. این شهر کلوخی در فاصله‌ی 40 کیلومتری شرق و شمال‌شرق شهداد قرار گرفته و مساحت آن بیش از 11 هزار کیلومتر مربع است. در حال حاضر علاوه بر جاده‌ی آسفالته بین شهداد و کلوت‌ها، کمپ‌های کویری‌ای ساخته شده که می‌تواند برای اسکان شبانه مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این وجود آب، برق، تلفن، آشپزخانه و سرویس بهداشتی هرگونه نگرانی را در این مورد مرتفع می‌سازد.

سیرچ:

دهستان سیرچ در 55 کیلومتری شهر کرمان و 35 کیلومتری جنوب‌شرقی شهداد (بر سر راه کرمان- شهداد) قرار گرفته است. درختان سر به فلک کشیده، هوای خنک تابستان، ارتفاعات پربرف زمستان، پیست اسکی، رودخانه و بخصوص سرو هزار ساله و تماشایی این روستا از جاذبه‌های گردشگری آن است. وجود چشمه آب گرم جوشان با خواص درمانی قابل توجه در فاصله 8 کیلومتری سیرچ و نصب تعدادی آلاچیق در محوطه آب گرم از دیگر جاذبه‌های منطقه به شمار می رود. کوه‌های بلند با چشم اندازهای زیبا پوشیده از توده‌های انبوه درختان، جاذبه‌های گردشگری منطقه را دو چندان می‌کند. با قرار گرفتن سیرچ در مجاورت شهداد و منطقه‌ی کلوت‌ها که از جاذبه‌های بکر سیرچ - شهداد را فراهم نموده و وجود دو نوع ساختار طبیعی متفاوت (ییلاق سرد و گرم و سوزان) در مجاورت یکدیگر کم‌نظیر و بسیار جذاب می‌باشد. ویژگی‌های فوق منطقه سیرچ را به منطقه‌ی نمونه‌ی گردشگری تبدیل کرده‌است.

شهرستان بردسیر

شهرستان بردسیر در فاصله ی 61 کیلومتری جنوب غربی مرکز استان کرمان واقع شده است.

لاله زار بردسیر:

لاله زار در 75 کیلومتری جنوب‌شرقی بردسیر واقع شده‌است. آب و هوای کوهستانی منطقه، باغستان‌های زیبا و متعدد، تنوع شگفت‌انگیز پوشش گیاهی و هم چنین همجواری با آب گرم معدنی، بخش لاله زار را به یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری (بهار و تابستان) برای مردم استان تبدیل نموده است. در گذشته (تا اوایل قاجار) نام این محل کارزار بوده است که محمد اسماعیل‌خان وکیل الملک با الهام از جلوه‌های کوهستان بلند و سرشار از لاله و طبیعت زیبا، آن را لاله زار می نامند، به دلیل فراوانی شکار، شکارگاه حاکمان کرمان نیز بوده است. از جاذبه‌های تاریخی منطقه می‌توان از امامزاده سید شمس الدین، گرمابه قدیمی، برج سیف علی، تپه‌های باستانی، مسجد قدیمی، کاروانسرا، آب گرم معدنی و سد خاکی نام برد در ضمن این منطقه به عنوان یک منطقه ملی گردشگری به ثبت رسیده است.

شهرستان سیرجان

شهرستان سیرجان در فاصله ی 175 کیلومتری جنوب غربی مرکز استان کرمان واقع شده است.

باغ سنگی بلورد (سیرجان):

این باغ که از شاهکارهای تاریخی است، در فاصله 45 کیلومتری جنوب‌شرقی سیرجان قرار دارد و به دست فردی ناشنوا به نام درویش‌خان گنگ اسفندیارپور که به کشاورزی اشتغال داشته حدود 35 سال پیش ساخته شده‌است. این باغ در حقیقت یادگار گلستانی است که وی روزگای از دست داده و به خیال خودش بوستانی از سنگ و چوب را به این منظور ساخته است، با این اندیشه که دیگر ظلم باغ سنگی او را نمی‌گیرد. درویش‌خان فروردین ماه 1386 دار فانی را وداع گفت و اکنون در باغش به خاک سپرده شده‌است.

شهرستان شهربابک

شهرستان شهربابک در فاصله ی 247 کیلومتری غرب مرکز استان کرمان واقع شده است.

روستای صخره‌ای میمند:

روستای تاریخی میمند با قدمتی چند هزار ساله در 36 کیلومتری شمال شرق شهرستان شهربابک واقع می‌باشد. مجموعه ای با 400 واحد مسکونی دستکند به نام کیجه که در مجموع بیش از 2000 اتاق را شامل می‌شود و همچنین دارای مسجد- حسینیه - حمام قدیمی و مدرسه می‌باشد که همگی در دل کوه کنده شده‌اند، اقامتگاه زمستانی مردم کوچ نشینی است که فصل بهار در مجموعه‌های مسکونی در دشت به دامداری و تابستان را در آبادی‌های سرسبز اطراف به باغداری می پردازند فصل‌های مناسب بازدید از روستا، بهار و تابستان می‌باشد ولی زمستان‌های زیبای میمند نیز جذابیت خاص خود را دارد پایگاه میراث فرهنگی روستای میمند از سال 1380 با تحقیق و پژوهش در زمینه‌های مختلف و همچنین مرمت و احیای فضاها و با زنده سازی صنایع دستی از قبیل نجاری، آهنگری، نمدمالی، نساجی و...

همچنین مهمانسرا، سفره‌سرا، مرکز اسناد فروشگاه صنایع دستی، موزه مردم شناسی و نمایشگاه عکس در درون‌خانه‌های دستکند و امکانات دیگری که برای گردشگران پیش بینی شده فعالیت خود را آغاز نموده و همچنان ادامه می دهد، آثار طبیعی و تاریخی چون سنگ نگاره‌ها، استودان، آسیاب ها و غارها نیزدر منطقه پراکنده اند.

شهرستان رفسنجان

شهرستان رفسنجان در فاصله ی 100کیلومتری غرب مرکز استان کرمان واقع شده است.

خانه حاج‌آقا علی (رفسنجان):

بزرگ‌ترین و زیباترین‌خانه خشتی جهان با هفت هزار متر مربع زیربنا در شهر رفسنجان واقع گردیده که در بخش‌هایی مختلف آن ظرافتی از سبک معماری خاص خود به چشم می خورد. طراحی بی‌نظیر بنا، تالارها و اطاق‌های طراحی شده، دیدنی و جذاب می‌باشد که هر یک در فصل خاصی مورد استفاده قرار می گرفته اند. گچ‌بری‌های زیبا و تماشایی، طاق نماهای باشکوه، کلاه فرنگی و آجر نماهای حیاط همه و همه دیدنی است. تزئینات داخلی حیاط را طرح‌هایی از گل و گلدان و درخت تشکیل می‌دهند که در نوع خود کم‌نظیرند. این مجموعه مشتمل بر 8 قسمت است که متعلق به اوایل قاجار می باشد..

موزه مردم شناسی رفسنجان:

از جمله اماکنی که تماشای آن خاطره‌انگیز خواهد بود، موزه مردم‌شناسی رفسنجان می‌باشد. این موزه با مساحت 1000 متر مربع و زیربنای 700 متر مربع در خیابان شهید بهشتی، جنب مسجد امام واقع شده‌است. کاربری آن درگذشته حمام بوده (حمام آقا سیدمهدی) و در حال حاضر مجسمه‌های مردان و زنان قدیم رفسنجان و همچنین ظروف قدیمی، کتاب‌های دست نویس و نوشته‌های تاریخی و غیره را در این محل به نمایش در آورده اند.

شهرستان انار

شهرستان انار در فاصله ی 207 کیلومتری شمال غرب مرکز استان کرمان واقع شده است. درمورد نام این شهر (انار) اقوال مختلفی وجود دارد که معتبرترین آن‌ها در کتاب «وجه تسمیه شهرهای ایران» حکایت از این موضوع دارد که به علت وجود آتش و آتشکده در این محل در قرون اولیه اسلامی، اعراب نام نار یا آتش را بر آن گذاشتند و به مرور زمان الف زینت به ابتدای آن الحاق گردید. به علت پیشینه تاریخی این منطقه که به قبل از اسلام بر می‌گردد، آثار و ابنیه فراوانی در سراسر بخش انار پراکنده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند: قلعه تاریخی (ارگ) انار، امامزاده محمد صالح،‌خانه ابوالحسن‌خان، یخدان، مجموعه تاریخی روستای بیاض، کاروانسرا و کارخانه پنبه بیاض می‌باشد.

کاروانسرای انار:

این کاروانسرا در جوار امامزاده صالح واقع شده قدمت این مجموعه به قبل از صفویه باز می گردد. آجرنمای بسیار زیبا در سقف ورودی و گنبد این مجموعه، آدمی را به تحسین وا می دارد. در چهار سوی این سقف گل نماهای زیبایی وجود دارد حیاط کاروانسرا آجر فرش با وسعتی قریب 600 متر مربع است.

شهرستان زرند

شهرستان زرند در فاصله ی 75 کیلومتری شمال مرکز استان کرمان واقع شده است.

از جاذبه‌های تاریخی شهرستان زرند می‌توان به بازار زرند متعلق به دوران صفوی (پس از بازار کرمان این بازار بلندترین بازار استان به شمار می‌رود)، مسجد 700 ساله حسینیه قلعه،‌ خانه و برج سید علی‌خان، امامزاده عبدالله (در 5 کیلومتری محور کرمان - زرند)، برج زندوئیه، قلعه ختم سربنان، قلعه دختر سرکوه حصن، چهار برج یزدان آباد، غار کم دهنه عبدل آباد (بیدل آباد)،‌خانه و قلعه اصفهانی، مقبره خواجه فقیه (از عرفای نامدار و استادِ شاه نعمت‌الله ولی.) اشاره کرد:

در ضمن شهر زرند در سال 2002 به عنوان زیباترین شهر کشور از سوی یونسکو معرفی شده‌است و هم اکنون باتلاش فرماندار فرهنگ دوست و شهردار سخت کوش خود، خود را جهت برگزاری جشنهای بهاری، تحت عنوان ستاد بهار 87 دیدار از زرند، آماده پذیرایی از میهمانان می‌کند.

گیسک:

روستای گیسک زرند که در فاصله 10 کیلومتری شمال شهر و در محور زرند - راور واقع شده یکی از بی‌نظیرترین مجموعه‌های دیدنی شمال استان کرمان می‌باشد. قرار گرفتن در دامنه کوه، داشتن چشم اندازهای زیبا و طبیعی بکر، شکل استقرار روستا، طریقه رنگ بندی ها، وجود بازارچه‌های زیرزمینی، تالارها، معماری قدیم و منحصر به فرد، آمار مربوط به زلزله سال 1356 که تاکنون دست نخورده باقی مانده، خالی بودن روستا از سکنه، سابقه کتابت قرآن از 500 سال پیش و... در مجموع این روستا را به تنها اکوموزه‌ی روستایی در استان کرمان تبدیل کرده است.

جای پای دایناسور:

زرند یکی از مناطق اعجاب انگیز برای بررسی و شناسایی گسلها و فسیل‌ها و نیز حیات جانداران در میلیون‌ها سال قبل است. در چند سال اخیر دانشمندان و زمین‌شناسان متعددی منطقه شمالی شهر را مورد بازدید قرار داده و هر بار به یافته‌های جدیدی دست می‌یابند. پس از کشف رد پای دایناسور در منطقه ده علی رضا، اکنون تیمی از کارشناسان موفق به کشف سه ردپای دیگر و نیز فسیل دندان دایناسور شده‌اند. این مسئله بی تردید زرند را در جهان نام آور خواهد کرد.

شهرستان راور

شهرستان راور در فاصله ی 140 کیلومتری شمال مرکز استان کرمان واقع شده است.

خانه فخری:

از جمله بناهای زیبای سنتی به شمار می رود. براساس کتیبه سر در ورودی بنای مذکور در سال 1327 شمسی و در عصر پهلوی ساخته شده و مانند خانه های آن عصر دو بخش اندرونی و بیرونی دارد.

طرز راور:

روستای طرز به عنوان یکی از روستاهای دارای جاذبه و هدف گردشگری در استان تعیین گردیده است. این روستا در 38 کیلومتری غرب شهرستان راور واقع است. دارای آب و هوای معتدل و فضای سرسبز و زیبایی می‌باشد. سروهای معروف طرز که سن آن‌ها بین 1000 و 2000 سال است مؤید این نکته می‌باشد که قدمت این روستا حداقل به زمان ساسانیان بر می‌گردد. چشمه‌هایی که از تپه‌های جنوبی آن جریان دارند، از عوارض طبیعی روستا می‌باشند. جاذبه‌های تاریخی روستا مجموعه وکیلی (خانه ویلایی) می‌باشد. فصول مناسب بازدید از منطقه بهار و تابستان است.

شهرستان کوهبنان

شهرستان کوهبنان در فاصله ی 165کیلومتری شمال مرکز استان کرمان واقع شده است. این منطقه هوایی خشک و طبیعتی زیبا دارد، روزگاری رونق بسیار داشت و شهری پرجمعیت با دروازه ها، حمام ها و کاروانسراهای بزرگ بود. مارکوپولو از آن دیدن کرده و از آینه‌های بزرگی نام برده که در آن‌جا ساخته می شده توتیای کرمان که در گذشته شهرت جهانی داشت و بازارهای جهان را تسخیر کرده بود، درکوهبنان تولید می شد.

آرامگاه آخوند (کوهبنان):

مقبره آخوند، بنای آجری گنبد داری است با 9 دهنه ایوان، ورودی آرامگاه از قسمت جنوبی از طریق دو شاه نشین و پلکان به محوطه فوقانی منتهی می‌گردد. گنبد بر روی ساقه آجری استوار شده و زیر آن قبری از مرمر وجود دارد. با توجه به سبک معماری به احتمال قوی مقبره آخوند به قرن یازدهم هجری تعلق دارد.

طغرالجرد (Toghroljerd):

یکی از زیباترین مناطق روستایی شهرستان کوهبنان منطقه طغرالجرد است. این منطقه در 40 کیلومتری جنوب کوهبنان و در دامنه ارتفاعات رشته کوه کوهبنان قرار گرفته است. رشته کوهی که تا شمالی ترین نقاط استان کشیده شده است. مسیر زرند به کوهبنان به خصوص پس از عبور از دشتخاک، چشم اندازهای جالب توجه ای را در فصول مختلف سال به نمایش می گذارد. عبور از لابه لای تپه ها و کوهها، تماشای قله های برف گیر، دره ها، روستاها، مزارع و باغها بخشی از این جاذبه ها می باشند. « چشمه پونه ای» که پوشیده از پونه زارهای خوش رایحه است، « باب بلوچی» که نقطه اتصال بیابان و کوهستان است و یا « قدرت آباد» که دره ای زیبا و به یاد ماندنی می باشد. طغرالجرد در گوشه گوشه خود، دلربایی طبیعت را در اشکال مختلف به رخ هر گردشگری می کشد تا شهر کیانشهر با داشتن این منطقه در نزدیکی خود، اصلی ترین نقطه برای طبیعت روستای کوهبنان محسوب گردد.

شهرستان بافت

شهرستان بافت در فاصله ی 166 کیلومتری جنوب مرکز استان کرمان واقع شده است.

تپه باستانی یحیی:

این تپه در دره صوغان از توابع بخش ارزوئیه و در فاصله 150 کیلومتری جنوب شهر بافت واقع شده‌است.

کاوشهای باستان‌شناسی این تپه از سال 1347 طی چند فصل در این تپه صورت گرفته است. این محوطه باستانی از نیمه اول هزاره پنجم پیش از میلاد تا حدود 400 سال پس از میلاد مسکونی بوده است. مهم‌ترین آثار مکشوفه در تپه یحیی، اشیائی است که از سنگ صابون ساخته شده‌اند که در قالب مهرهای استوانه، مهره‌های ساده- ساغرهای زیبا- مجسمه‌های سنگی و ... می باشند از دیگر آثاری که در تپه یحیی کشف گردیده اند می‌توان به لوحهای گلی با خطوط پرتو ایلامی نام برد.

پناهگاه حیات وحش خبر و روچون:

این پناهگاه در 67 کیلومتری جنوب شهرستان بافت واقع است، از مناطق کمیاب و نادر کشور و همچنین منطقه نمونه گردشگری استان محسوب می‌شود. مساحت این منطقه حدود 169200 هکتار تعیین و اعلام شده و در سال1354 تحت همین عنوان در فهرست مناطق حفاظت شده سازمان ملل اعلام شده‌است، لازم به توضیح است که 110 هزار هکتار از مساحت پناهگاه مورد نظر تحت عنوان پارک ملی ارتقاء یافته‌است. در این منطقه گونه‌های جانوری بسیار متنوعی زندگی می‌کنند و زیستگاه پستاندارانی چون پلنگ، گربه، کل و بز، قوچ و میش، شغال، کفتار، گراز، گرگ، آهو، خرگوش و... است. انواع شکاریها از جمله عقاب طلایی، عقاب دوبرادر، هما، کرکس و... و همچنین پرنده جیرفتی که از جمله پرندگان کمیاب محسوب می‌شود در پناهگاه خبر و روچون زندگی می‌کنند.

قلعه گوشک:

این قلعه در ضلع جنوب‌شرقی روستای گوشک و در فاصله 70 کیلومتری جنوب شهرستان بافت واقع شده، قلعه فوق دارای کاربری نظامی بوده و از حصار و تعداد 12 برج برروی تپه ای با شیب ملایم تشکیل می‌شود، عمده مصالح بکار رفته در ساخت این بنا سنگ و ملات گل و ساروج می‌باشد، این بنا مصادف با حکومت آل بویه توسط عبدالرحیم‌خان گوشکی ساخته شده‌است.

شهرستان رابر

شهرستان رابر در فاصله ی 165 کیلومتری جنوب مرکز استان کرمان واقع شده است.

ییلاق رابر:

رابر در 24 کیلومتری بافت و در مسیر ارتباطی جاده آسفالته جیرفت به بافت و کرمان واقع شده‌است. رابر دارای آب و هوایی مناسب، مناظری زیبا و دیدنی و چشمه سارهای فراوان است و به قولی رامسر جنوب ایران است. مرکز ییلاقی رابر در دامنه کوه شاه واقع شده‌است و هوایی خنک و کوهستانی دارد. یکی از مکان‌های فراموش ناشدنی رابر، چشمه عروس آن است که در 3 کیلومتری مرکز رابر قرار دارد.

بُندر هنزا (رابر):

یکی از روستاهای هدف گردشگری، روستای هنزا از توابع رابر (29 کیلومتری شرق رابر و 195 کیلومتری کرمان) می‌باشد. درختان کهنسال، چمنزارها، چشمه سارهای فراوان و قلل مرتفع کوهستانی، جنگلهای انبوه سرو وحشی (ارس) از جاذبه‌های طبیعی این روستا به شمار می روند. از جاذبه‌های تاریخی این منطقه می‌توان از آسیاب‌های متعدد آبی در مسیر رودخانه، امامزاده سلطان محمد، ییلاق عشایری و... نام برد. این روستا از تنوع جانوری و گیاهی غنی برخوردار است.

شهرستان جیرفت

شهرستان جیرفت در فاصله ی 225 کیلومتری جنوب مرکز استان کرمان واقع شده است.

محوطه باستانی شهر قدیم جیرفت (شهردقیانوس):

در فاصله 5 کیلومتری شهر جیرفت (جاده جیرفت - بلوک) یکی از شهرهای آباد ایران تا قرن هفتم هجری واقع شده که تا اواخر دوره سلجوقیان از شهرهای آباد و معمور ایران بوده است. طی سه فصل کاوش‌های باستان‌شناسی در منطقه بقایای چند منزل مسکونی، حمام شهر نمایان شده‌است.

ییلاق اسفندقه:

ناحیه‌ی خوش آب‌و‌هوای اسفندقه در 72 کیلومتری جیرفت قرار گرفته‌است. اسفندقه به‌معنای جایگاه رویش اسفند است و لذا بوته‌های اسفند آن نیز معروف است. اسفندقه یک بنای با ارزش تاریخی به‌نام مقبره میرحیدر دارد. آب معدنی آن به آب‌باد گیشکی معروف است و برای مداوای امراض پوستی و مفصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ییلاق دلفارد:

ییلاق دلفارد از دیگر ییلاق‌های زیبا و شگفت انگیز طبیعی استان در 30 کیلومتری مسیر جیرفت- ساردوئیه واقع شده‌است. یکی از نقاط بازدید و گردشگری در سطح استان آبشارهای واقع در دره گلم دخترکش این ییلاق می‌باشد که بسیار دیدنی و جاذب توریست است و در تابستان محل ییلاق مناطق گرمسیری و جزء مناطق هدف گردشگری جنوب استان محسوب می‌شود.

ییلاق درب بهشت:

این ییلاق در مرکز بخش ساردوئیه از بخش‌های شهرستان جیرفت در مسیر جاده جیرفت- بافت قرار دارد. فاصله مرکز بخش ساردوئیه تا کرمان 160 کیلومتراست. درب بهشت در تابستان مرکز ییلاق عشایر رودبار است. ساردوئیه پوشیده شده از درخت و جنگل است و چشمه‌های آب آن در هر گوشه می جوشد.‌خانه‌های روستائیان آن از سنگ و چوب ساخته شده‌است که جلوه ای خاص به این ییلاق بخشیده است.

شهرستان عنبرآباد

شهرستان عنبرآباد در فاصله ی 270 کیلومتری جنوب مرکز استان کرمان واقع شده است.

تپه‌های کنار صندل:

براساس نتایج حاصله از پنج فصل کاوش علمی باستان‌شناسی در تپه‌های کنار صندل جیرفت تپه کنار صندل جنوبی بقایای یک قلعه است که در مرکز شهر دنیای باستان احداث شده‌است و در طی کاوش ها بخشی از حصار و فضاهای معماری مسکونی شهرنشینی آشکار شد. تپه کنار صندل شمالی را می‌توان بقایای یک بنای عظیم و باشکوه مذهبی برشمرد که به لحاظ ابعاد و اندازه بسی بزرگ‌تر از زیگورات‌های شناخته شده در میان رودان و ایران است. این سازه باشکوه که دو سکوی عظیم آن آشکار شده‌است به احتمال قریب به یقین در سه طبقه و با میلیونها قطعه خشت برپا شده‌است. کشف یک کتیبه شاهی متعلق به اواسط هزاره سوم پ.م. از درون دژ، دیدگاههای پیشین در باستان‌شناسی (جنوب‌شرقی ایران، در زمان هخامنشیان به دوران تاریخی گام نهاد) را دگرگون می سازد. بی‌تردیدکاوش‌های آینده باستان‌شناسی در حوزه هلیل رود نکات ناشناخته بسیاری از این تمدن کهن بشری را آشکار خواهدساخت.

روستای دوساری:

در فاصله 5 کیلومتری ضلع شرقی جاده جیرفت- کهنوج روستای زیبای دوساری واقع شده‌است. باغات مرکبات و نخلهای خرما زیبایی خاصی ب