تحلیل «الاخبار» از آثار درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی
یک روزنامه لبنانی در پی درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی به تحلیل کارشناسان مختلف درباره تأثیر یا عدم تأثیر این اتفاق بر آینده سیاسی ایران و انتخابات پیش رو، پرداخت.
در ادامه این گزارش با عنوان « رحلت فرزند انقلاب » (به قلم حسن حیدر) آمده است: آیتالله هاشمی شخصیتی بارز بود که با رفتن ناگهانیاش در سن 82 سالگی «ضربهای جدید» وارد شد؛ مردی که از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا آخرین لحظه زندگیاش مناصب مختلفی را بر عهده داشت و در زمینه سیاسی و اقتصادی ایران نقش برجستهای ایفا کرد.
الاخبار سپس نوشت: وی مرد تمام مراحل بود، هاشمی رفسنجانی در بالاترین قلههای هرم در ایران از پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) تا رهبری آیتالله علی خامنهای قرار داشت.
روزنامه الاخبار در گزارش دیگری با عنوان « ضربهای سخت به اعتدالیون و اصلاحطلبان » (به قلم وحید صمدی) نوشت: خبر برای مردم ایران غافلگیرانه بود، آیتالله هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام بر اثر یک سکته قلبی درگذشت و در پی انتشار این خبر طی یک ساعت و نیم، امور سیاسی در ایران دگرگون شد، این یک ساعت و نیم فاصله میان انتقال آیتالله رفسنجانی به بیمارستان شهدای تجریش در ساعت 6 عصر یکشنبه (دیروز) و اعلام خبر فوتش در ساعت 7 و نیم عصر بود.
در ادامه این گزارش آمده است: اعلام این خبر غافلگیرانه عکسالعملهای متفاوت و متعددی در ایران داشت. آیتالله احمد خاتمی امام جمعه موقت تهران که از شناختهشدهترین مخالفان نظرات سیاسی آیتالله رفسنجانی بود، گفت: مراسم تشییع وی به نمادی برای وحدت و اتحاد داخلی تبدیل خواهد شد. مریم رجوی سرکرده مجاهدین خلق [منافقین] به تهران حمله کرد و رفسنجانی را یکی از ارکان فاشیسم دینی در ایران توصیف کرد و در ادامه گفت: رفسنجانی طی 38 سال گذشته مانند مرد شماره دو نظام ایران بود که توازن آن را حفظ میکرد اما اکنون نظام توازن داخلی و خارجی خود را از دست داد.
الاخبار افزود: درگذشت رئیسجمهور سابق، ایران را وارد موجی از تحلیلهای سیاسی متناقض کرد؛ « هادی محمدی » کارشناس مسائل سیاسی به «الاخبار» گفت: غیبت وی از صحنه سیاسی به تضعیف جایگاه جریان اعتدالگرا و دو جریان اصلاحطلب و راست سنتی (حزب کارگزاران) منجر خواهد شد.
محمدی در ادامه گفت: افزایش اختلافات سیاسی میان یاران دولت از یک جهت و جریان اصلاحطلب از جهت دیگر اولین پیامد غیبت رفسنجانی از صحنه سیاسی ایران خواهد بود زیرا وی به مثابه قویترین حامی دولت فعلی بود. این حادثه از ثقل سیاسی و اجتماعی دولت طی انتخابات آینده که قرار است در 19 اردیبهشت برگزار شود، میکاهد.
وی افزود: پیامدهای درگذشت رفسنجانی فقط به تغییر در ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام که احتمالا آیتالله هاشمی شاهرودی آن را بر عهده گرفت، محدود نخواهد شد بلکه تاثیر خود را بر انتخابات ریاستجمهوری آینده خواهد گذاشت و منجر به افزایش ناامیدی میان دو جریان اصلاح طلب خواهد شد زیرا اختلافات سیاسی آنها در انتخابات آینده بیشتر خواهد شد.
بر خلاف نظر محمدی، « صباح زنگنه » نماینده سابق ایران در سازمان همکاری اسلامی و دیپلمات ایرانی گفت: نبود هاشمی رفسنجانی به عنوان حامی اول حسن روحانی، ضرورتا به معنی تضعیف دولت و حامیان آن نیست بلکه منجر به تقویت جایگاه روحانی درانتخابات خواهد شد. بنا به نظر وی هیچ شخصیتی قویتری از روحانی در جبهه معارضان اصولگرایان برای انتخابات آینده وجود ندارد. زنگنه به «الاخبار» گفت دو جریان اصلاحطلب و اعتدالگرا پس از درگذشت هاشمی در مواجهه با جریان اصولگرا بدون رهبر باقی نخواهند ماند؛ وی سپس هر اتفاق سیاسی خارق العاده یا تغییر بزرگ در سیاست داخلی ایران را بعید دانست.
الاخبار: نگرانی در میان مخالفان بیرونی ایران
الاخبار افزود: از سوی دیگر یک نوع نگرانی میان منتقدان جمهوری اسلامی ایران در خارج به وجود آمده است؛ از جمله «کریستین امانپور» تحلیلگر شبکه «سیانان» گفت: درگذشت هاشمی رفسنجانی در زمانی واقعا نامناسب برای اعترالگرایان رخ داد. وی نقشی پررنگ در آخرین انتخابات ریاستجمهور داشت که منجر به انتخاب «حسن روحانی» شد. کسانی که امیدوار به حضور یک ایران معتدلتر بودند که در مسایل امنیتی در منطقه با قدرتهای بزرگ همکاری کند باید بدانند فوت هاشمی ضربهای بزرگ به این امید است.
«مئیر جاودانفر» تحلیلگر اسرائیلی امور ایران نیز گفت: روحانی «جریان اعتدالگرا» را در نبود رفسنجانی رهبری خواهد کرد؛ «توماس اردبرینک» تحلیلگر هلندی روزنامه «نیویورکتایمز» نیز با وی همنظر است و اعلام کرد: روحانی رهبر جریان اعتدالگرا در ایران خواهد شد اما نبود رفسنجانی منجر به اختلافاتی میان اصلاحطلبان و اعترالگرایان خواهد شد.
«تریتا فارسی» پژوهشگر ایرانی و سویدی که در آمریکا زندگی می کند و موسس «شورای ملی ایران-آمریکا» (National Iranian American Council) به شمار میرود نگاهی ناامیدانه به درگذشت رفسنجانی دارد و آن را ضربهای سخت به جریان اعترالگرا در ایران توصیف کرد.