بادی در جهت نمایشگاه مطبوعات
شهرام خرازیها-روانشناس و منتقد فیلم- کارشناس رسانه
به گزارش شما نیوز ،
مطبوعات رکن چهارم دموکراسی است و کشور و جامعهای که خود را دموکرات میداند و با آن ارتباط دارد ، قاعدتا باید برای این مورد از ارکان خودش هم ارزش قائل شود. بنابراین هدف کلی برگزاری نمایشگاه مطبوعات درنهایت این است که دموکراسی را نهادینه کند و آن را ارتقا دهد. این امر به تبیین دموکراسی و ترویج آزادی بیان کمک شایانی خواهد کرد؛ شاید به این دلیل که ما در زندگی روزمره خودمان با رسانههای مختلف مثل فضای مجازی، تلویزیون و روزنامه و. .. بهصورت سمعی و بصری سروکار داریم، اهمیت آنها برای ما کم میشود.
برگزاری چنین نمایشگاهی موجب ایجاد حساسیت برای مسئولان و مخاطبان میشود و باید دید چقدر میتواند قدرتمند عمل کند. چیدمان غرفههای مختلف در کنار هم، یک وفاق ملی بین اهالی رسانه در سراسر کشور را نیز ایجاد میکند. یکی دیگر از مزیتهای برگزاری نمایشگاه مطبوعات در این است که ویترین غنی و پر محتوا از هرگونه نشریات خصوصا نشریات تخصصی را پیشروی مخاطبان میگذارد؛ حتی گاهی مخاطب نشریه مورد علاقه خود را برای اولین بار میبیند و از آن استقبال میکند. این اطلاعرسانی کارکرد مثبتی برای این عزیزان دارد و موجب میشود که از آن پس خریدار آن نشریه شوند و هرساله به تعداد مراجعان افزوده میشود. نمایشگاه مطبوعات مردم را از نشریاتی که از وجود آن خبر نداشتند، آگاه میکند؛ همچنین خیلی از طرفدارن، هواداران و خریداران یک نشریه خاص میتوانند ویترین کاملی از شمارههای گذشته آن را به عینه ببینند و به دست آورند؛ ضمن اینکه در کنار هم بودن بچههای رسانه موجب دیدار مجدد یکدیگر و دوستی افراد میشود.
در کنار همه این مزیتها باید بگویم که متاسفانه این نمایشگاه برد نمایشگاه کتاب را ندارد؛ زمانی که برگزاری این دو متقارن با هم بود، مزیتش این بود که علاقهمندان به بهانه دیدن هر یک، سراغ آن دگیری هم میرفتند. نمایشگاه مطبوعات کمکم داشت تحتالشعاع نمایشگاه کتاب قرار میگرفت ولی رفتهرفته در سالهای اخیر از هم جدا شدند وهمین امر موجب استقلال هر یک از آنها شد؛ در مجموع با همه این تفاسیر شاهدیم که امروزه نمایشگاه مطبوعات کیفیت مطلوبی ندارد و انگار بیجهت و سمت و وسوی مشخص و شاید با این هدف که به همه اعلام کنیم بله ما هم در کشورمان مطبوعات و رسانههای خیلی فعال داریم، در حال برگزاری است. به نظر من جنبه سیاسی این موضوع بیشتر از جنبه رسانهای آن است و به گونهای تشریفاتی صورت میگیرد. یکی دیگر از معضلاتی که هر ساله این نمایشگاه را تهدید میکند، مبلغ اجاره بهایی است که از غرفهها میگیرند، در صورتیکه اگر ما معتقدیم مطبوعات بعد چهارم دموکراسی است و تا این حد به آنها میبالیم و در حال مقاومت در برابر رقابت این همه حجمه رسانههای بیگانه هستیم، اصلا نباید پولی در این راستا دریافت شود، بلکه باید مقررات دست و پاگیر هم برداشته شود.
نکته بعدی این که مکان دهی مناسبی در زمینه طراحی غرفه صورت نمیگیرد، یعنی به فردی مساحت زیاد و به شخص دیگر مساحت کم میدهند، به نظرم پشت پرده این مورد هم سیاست پررنگ به چشم میآید.
در همه کشورهای دنیا وقتی نمایشگاههای معتبر مطبوعاتی برگزار میشود، ردی از دعوت چهرههای شناخته شده هنری، ادبی، و.. برای حضور در آنجا به چشم میخورد. در ایران هم، این اقدام در دهههای اخیر شیوع و این حضور جنبه تبلیغاتی پیدا کرد. به نظرم توجه مردم در درجه اول به چهره جذب میشود و بعد به سوی آن غرفه کشیده میشوند. موضوعی که حائز اهمیت مینماید این است که حضور این افراد در این غرفهها باید از نظم خاصی برخوردار باشد؛ اما شاهد هستیم برخی از نشریات در قالب برخی از برنامهها حضور هنرمند در روز و ساعت مورد نظر را اعلام میکنند، این برنامهریزیها خیلی خوب بوده است اما باید در نظر گرفت که کامل نیست. فعالان در این زمینه رقابت تنگاتنگی با نشریات همطراز خودشان برای جذب بیشتر چهرهها به غرفهها بهوجود میآورند و گاهی شاهدیم فردی را دعوت میکنند که هیچ ارتباطی با موضوع غرفه مورد نظر ندارد. به نظر میرسد در این موارد شهرت مد نظر آن افراد است. همچنین گاهی از چهرهای که بود و نبودش برای آن غرفه فرقی ندارد دعوت به عمل میآید، به نظر میرسد دعوت اینگونه افراد به غرفهها به گونهای شو و ویترین چینی است که هنوز از این حالت فراتر نرفته است. بنابراین باید شیوهنامه درستی را برای کارکرد صحیح حضور این افراد پیاده کنیم.