در گفتگو با مشاور رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در امور بین الملل مطرح شد؛
فرصت ارتقاء برند محصولات صادراتی ایران از دریچه بورس کالا
بهادر بیژنی معتقد است که راه اندازی سکوهای معاملاتی مشترک میان بورس کالای ایران با سایر بورس های کالایی دنیا از جمله هند، عراق و سن پترزبورگ، به محصولات صادراتی ایران در بحث کیفیت، شفافیت و تاثیرگذاری بر قیمت های بین المللی کمک شایانی می کند.
به گزارش شمانیوز، آزادسازی اقتصادی، دستیابی به اقتصاد آزاد، به دست آوردن سهمی از بازار جهانی و برخوردار شدن از روابط و تجارت بین الملل نیازمند بهره گیری از پتانسیلهای بازار سرمایه به ویژه بورسهای کالایی است. در این راستا، صادرات انواع کالا از دریچه بورس کالا در حالی در برخی محصولات در حال انجام است که توسعه بخش صادراتی در صنایع دیگر نیز میتواند فرآیند صادرات محصول را برای تولیدکنندگان تسهیل کند. این بازار علاوه بر مناسب کردن قیمت ها، دسترسی متقاضی و عرضه کننده با یکدیگر را آسانتر میکند و در راستای همگن شدن با مکانیسم سایر بورسهای دنیا حرکت میکند. در این زمینه، راه اندازی و توسعه سکوهای معاملاتی مشترک یکی از مهمترین راههای توسعه روابط بین الملل بورس کالای ایران با دیگر بورسهای کالایی محسوب میشود. اتفاقی که در سال گذشته با راه اندازی سکوی معاملاتی مشترک ایران و هند کلید خورد تا دریچهای جدید پیش روی فعالیتهای بورس کالا باز شود. در همین ارتباط «کالاخبر» با «بهادر بیژنی» مشاور رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در امور بین الملل به گفت و گو پرداخته است که شرح آن در ادامه آمده است.
نقش راه اندازی سکوهای معاملاتی مشترک بین بورس کالای ایران با بورس کالای دیگر کشورها را در توسعه این بازار چگونه ارزیابی میکنید؟ بورس کالای ایران در واقع در حوزه روابط بین الملل یکی از پیشروترین بورسهای ما است که در بحث راه اندازی سکوهای معاملاتی مشترک با بورس کالای هند برای معامله محصولاتی از جمله قیر پیشرفت بسیار خوبی حاصل شده است. البته بورس کالا پروژههای دیگری هم در کشورهایی از جمله عراق و نیز همکاری با بورس سن پترزبورگ در دست اجرا دارد. به اعتقاد بنده، راه اندازی این سکوهای معاملاتی مشترک میتواند، هم در بحث کیفیت و هم در بحث شفافیت و قیمت بسیار کمک کننده باشد. کدام یک از این پروژهها به مرحله اجرا و راه اندازی رسیده است؟ مستحضرید که قیر ایران از راههای مختلفی به دست هندیها میرسد. در این مسیر امکان دارد هم در بحث کیفیت قیر مداخلههایی انجام شود و هم قیمت آن تحت تأثیر قرار گیرد. در همین راستا، نهاد ناظر بازار سرمایه هند (SEBI) و نهاد ناظر بازار سرمایه ایران (SEO) موافقت نامهای امضا کردند و یکی از بحثهای جدی همکاری بین بورسهای کالای دو کشور بود که در نهایت
جزییات کامل راه اندازی سکوی معاملاتی مشترک در بورس کالا طراحی شد و امیدواریم این بحث در سال جاری به صورت جدی عملیاتی شود و بتوانیم شاهد معاملات قیر بین ایران و هند منحصراً از طریق بورس کالا باشیم. با توجه به کیفیت بالای قیر تولید شده در کشور، راه اندازی این سکوی معاملاتی مشترک چقدر در برندسازی قیر ایرانی و افزایش کیفیت محصول تحویلی به مشتریان خارجی و همچنین برای جلوگیری از مواردی همچون قاچاق یا صادرات و واردات غیر مجاز کالا، اثرگذار است؟ توسعه این سکوهای معاملاتی خیلی میتواند کمک کننده باشد. از این جهت که باعث حذف واسطههای غیر ضرور میشود. متأسفانه ما شاهد هستیم که کیفیت بالای قیر ایران بعضی مواقع در فرآیندی که محصول به دست مشتریان هندی میرسد به دست بعضی از واسطهها با تغییراتی همراه شده و با ناخالصیهایی مخلوط میشود. از این رو، راه اندازی سکوی معاملاتی مشترک جلوی این سوءاستفادهها را میگیرد. با توجه به سابقه موفق بورس کالا در حوزه محصولات کشاورزی و پتروشیمی دلیلی نمیبینیم که در مورد قیر نتوانیم با کشورهای خارجی وارد معامله شویم؛ چراکه بورس کالا دید بین المللی دارد و این یکی از
دلایل موفقیت این بورس است. وجود دید بین المللی در بین مدیران بورس کالا به آنها وسعت نظری داده است که تأثیر اولیه آن در بهبود شرایط بازار خودمان در داخل کشور اعمال شده و تأثیر غیرمستقیم آن موجب گسترش شفافیت و استانداردها و بهبود شرایط بازار داخلی شده است. دیگر پروژهها در چه مرحلهای هستند؟ بورس کالا برای ورود به بازار عراق بسیار جدی است. در حال حاضر نیز مدیرعامل بورس کالا در گروه همکاری اقتصادی بین ایران و عراق عضو است و این امر کمک میکند که دو کشور بتوانند پروژههای مشترکشان را جلو ببرند. من فکر میکنم که بورس کالا در حوزه مشاوره هم میتواند برای راه اندازی بورسهای کالایی به دیگر کشورها کمک کند؛ زیرا تجربیاتی که بورس کالا دارد و با تلاشهایی که در این مجموعه صورت گرفته، الان به یکی از مهمترین بورسهای کشور تبدیل شده است و میتواند در تعامل با کشورهای همسایه و حتی برای دیگر کشورها هم مفید باشد. همچنین در خصوص همکاری با بورس سن پترزبورگ با جدیتی که در بین مدیران مجموعه بورس کالا وجود دارد، امیدوارم بتوانیم امسال به نتایج و توافقهای خوبی در حوزههای مختلف کالایی برسیم. در مجموع اینکه
سازمان بورس و اوراق بهادار از توسعه مناسبات بین المللی بورس کالا و ایجاد سکوهای معاملاتی مشترک استقبال میکند؛ به طوری که در زمان راه اندازی سکوی معاملاتی مشترک با کشور هند رسماً علاقه مندی خود را ابراز کرد تا فعالیت این سکوی مشترک بین دو تا کشور به صورت اجرایی و در حجم بالایی هر چه سریعتر شروع شود. به نظر شما چه محصولاتی را بیشتر میتوان از طریق سکوی معاملاتی مشترک معامله کرد؟ به نظر من برای معامله محصولاتی که ایران در حال حاضر در حوزه صادرات آن فعالیت دارد، میتوان از طریق سکوهای معاملاتی مشترک ورود پیدا کرد؛ به عنوان مثال، محصولاتی مثل پسته، زعفران، قیر یا فرش ایرانی و سایر محصولاتی که صادراتش با حجم بالا انجام میشود، میتوان از طریق سکوهای معاملاتی مشترک وارد معامله با دیگر کشورها شد. اینها همه فرصتهایی است که بورس کالای ما میتواند از آن استفاده کند. استقبال از سمت کشورهای دیگر برای همکاری با بازار سرمایه ما و به ویژه بورس کالای ایران چگونه است؟ با توجه به بحث تحریمهایی که علیه کشور اعمال میشود، آیا میتوانیم برای افزایش تعداد سکوهای معاملاتی مشترک و حجم مبادلات کالا از
این طریق امیدوار باشیم؟ من فکر میکنم این امکان وجود دارد، به طوری که در مذاکرات اخیر بحث همکاری بین بورس کالای ایران و سنگاپور نیز مطرح شده است. بر همین اساس اعتقاد دارم تعداد کشورهایی که تمایل به همکاری دارند خیلی فراتر از این است؛ البته شاید بهتر باشد به جای افزایش تعداد کشورها برای همکاری، بر چند کشور تمرکز کنیم؛ چرا که الان بورس کالای ما بورس شناخته شدهای در جهان شده و اعتباری کسب کرده است؛ نکته مهم این است که این اعتبار حفظ شود و پس از آنکه پروژههای تعریف شده برای همکاری با این چند کشور اجرایی شد، میتوانیم به همکاری با دیگر کشورها و سایر محصولات و بازارها نیز فکر کنیم