بازیگر معروف و تبلیغات شرکت چرم در کتاب درسی+جوابیه
در کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای که امسال برای اولین بار تولید شده است، تصویر بازیگر معروف که برای شرکت چرم تبلیغ می‌کند و نام آن شرکت، منتشر شده است.
کتاب «تفکر و سواد رسانه‌ای» برای دانش‌آموزان دوم دوره متوسطه متوسطه تمام رشته‌ها برای اولین بار تألیف شده است.
در درس هفتم این کتاب که به «فنون اقناع» اختصاص دارد. در این درس آمده است: «رسانهها با استفاده از شیوه‌های اقناعی سعی می‌کنند از طریق عقل(منطق) یا احساس یا هردوی آنها بر ما تأثیر بگذارند. تأثیرات رسانهها بر ذهن و قلب مخاطب دقیق، ماهرانه و پیچیده است. این مهم توسط فنون و روش‌‌هایی برای: جلب توجّه و نظر ما؛ پدیدآوردن اعتبار و اعتماد برای خودشان؛ شبیه‌سازی آمال و آرزوهای خودشان در وجود ما؛ تحریک ما برای انجام دادن کاری مانند خرید، رأی دادن، سرمایه گذاری و …و در مجموع قانع کردن ما انجام میشود». در فعالیت گروهی این درس مطرح شده است: «اکنون تعدادی فیلم، پوستر، خبر و شعر به شما ارائه میشود. در هر یک از آنها فن یا فنونی از اقناع به کار گرفته شده است. با استفاده از متن صفحات بعد، این رسانهها را تحلیل و فنون به‌کار گرفته شده در هر یک را شناسایی کنید. توجّه کنید که در نمونه های ارائه شده تعدادی از آنها به کار گرفته شده است». پس از این سؤال، تعدادی تصویر در اختیار دانش‌آموزان قرار گرفته است که یکی از آنها عکس هنرپیشه معروف و شرکت چرمی است که این هنرپیشه، تبلیغات آن را انجام می‌دهد. نکته حائز اهمیت این است که چرا آموزش و پرورش در کتاب درسی، تبلیغات یک شرکت را که پوستر و بنرهای آن با هزینه گزاف در سطح شهر موجود است به کتاب درسی وارد کرده است؟ آیا این هم یک تبلیغ ظریف آموزش و پرورش است؟!
جوابيه سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي:
بازيگر معروف و تبليغات شركت چرم در كتاب درسي به روايتي ديگر
كتاب «تفكر و سواد رسانه‌اي» از اسفند 1394 وارد جدول ساعات درسي دورة دوم متوسطه و از مهر 1395 وارد مدارس كشور شد. اين كتاب با هدف: «پرورش توانايي نقد و بررسی هوشمندانة پيام‌هاي رسانه‌اي، مديريت بهره‌مندي از رسانهها و توانايي توليد مؤثّر پيام بوسيلة رسانه‌هاي در دسترس دانش‌آموز» طراحي و تدوين شده است. در رابطه با محتواي مقالة مورخ 12/7/95 تحت عنوان «بازيگر معروف و تبليغات شركت چرم در كتاب درسي» نكات ذيل جهت تنوير افكار عمومي ايفاد مي‌شود.
همانطور كه در مقاله مذكور اشاره شده در درس هفتم كتاب پانزده فن اقناع ذيل سيزده عنوان ارائه شده است و نمونه‌هايي براي تشخيص اين فنون توسط دانش‌آموزان در كتاب آمده است. سه مورد از اين فنون كه در يك عنوان آمده به شرح زير است:
گواهي‌دادن ستاره‌ها، نخبگان، و مردم عادي
پيام‌هاي رسانه‌اي اغلب كساني را نشان مي‌دهند كه دربارة يك محصول، ايده، عقيده، قانون، و يا هر چيزي ديگر نظر مي‌دهند و آن را تاييد و گاهي هم رد مي‌كنند. افرادي كه براي اين فن استفاده مي‌شوند گاهي چهره‌ها (ستاره‌ها) هستند و گاهي هم نخبگان و يا حتّي مردم عادي. اين فن پاي فرد سومي را به ميان مي‌كشد تا گيرندة پيام آن چه را كه هدف فرستنده بوده راحت‌تر بپذيرد؛ چرا كه اگر سازندة پيام چنين نظري را مستقيم به ما منتقل مي‌كرد در پذيرش آن ترديد مي‌كرديم. چهره‌هايي كه شما را به استفاده از فلان برند پوشاك تشويق مي‌كنند چنين حالتي دارند.
تصوير هنرپيشة معروف و يك شركت چرم داخلي براي شناسايي فن استفاده از ستارگان در تبليغات به عنوان نمونه آورده شده است تا دانش‌آموزان با درك مفهوم فن مزبور نمونه‌اي از آن را در بين نمونة ساير پيام‌هاي رسانه‌اي كه در آنها فنون اقناع ديگري به كار رفته است شناسايي كنند. بديهي است اين كمترين تمريني بوده كه براي ايجاد مهارت تشخيص فنون اقناع در دانش‌آموزاني كه به طور دائم در معرض تبليغات رسانه‌هاي داخلي و خارجي هستند مي‌توان ارائه كرد. اصولاً ماهيت اين كتاب ايجاب مي‌كند كه براي فنون ذكر شده نمونه‌هايي ارائه كند. اگر كتاب تفكر و سواد رسانه‌اي حتي در حد يك نمونه مجاز به استفاده از تصوير نباشد شيري بي يال و دم و اشكم خواهد بود.
روابط عمومي سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي
