قرص دیفنوکسیلات چیست؟ + موارد مصرف و عوارض

 قرص دیفنوکسیلات خاصیت ضد اسهال دارد. این دارو با کاهش دادن حرکات روده زمان عبور غذا از روده ها و جذب آب اضافی را افزایش داده و در نتیجه باعث کاهش میزان اسهال می شود.

 گروه دارویی - درمانی :

مخدر ، ضد اسهال

نام لاتین :

Diphenoxylate

طبقه بندی در بارداری :

گروه C

اشکال دارویی:

قرص : دیفنوکسیلات هیدروکلراید 2.5 میلی گرم + آتروپین سولفات 25 میکروگرم

دیفنوکسیلات چیست؟

 قرص دیفنوکسیلات خاصیت ضد اسهال دارد ولی یک داروی شبه مخدر می باشد که به صورت قرص در داروخانه ها وجود دارد. مصرف اصلی آن در درمان علامتی اسهال می باشد وبین مردم نیز به قرص ضد اسهال معروف است. باتوجه به خاصیت مخدری آن مواردی از اعتیاد به آن در بین مردم دیده می شود گاهی نیز معتادین به سایر مواد مخدر در موارد در دسترس نبودن ماده مخدر خود از این قرص به عنوان جایگزین استفاده می کنند . همانند سایر مواد مخدر اعتیاد  حسمی و روحی دارد. در افراد معتاد به این دارو قطع ناگهانی آن باعث ایجاد علائم خماری در فرد می شود.

درباره دیفنوکسیلات

بشر از ابتدای آشنائی با تریاک از خواص درمانی آن استفاده کرده است .ویژگی هائی مانند ضد درد ، تسکین سرفه ، رفع مشکلات تنفسی ، درمان اسهال ، بیهوشی و …. همواره باعث سوء مصرف از این گیاه قدرتمند و جادوئی شده است . اما عمده مشگلات از جائی آغاز شد که بعلت هزینه بالای استخراج آلکالوئید های تریاک در آزمایشگاه ها ساخت دارو های شبه مخدرسنتتیک یا نیمه سنتتیک بر پایه سنتز شیمیائی تریاک و یا همانند سازی مولکولی با دست بردن تغییراتی درساختار آنها شروع شد و انواع و اقسام داروها به بازار سرازیر گشت که بسیاری از این دارو ها بعلت عوارض شدید جانبی و پس از مشاهده آثار مخرب آن از چرخه تولید رسمی خارج گردید اما بعدها با فاش شدن فرمول ساخت آنها وارد بازار مصرف مواد مخدر شدند که هروئین نمونه شاخص این گروه است ، این روند اکنون نیز ادامه دارد . و داروهائی مانند تمجیزک و ترامادول از این دسته هستند . یکی از این دارو ها که درکنار مصرف پزشکی نه چندان قابل توجه ( با توجه به نمونه های مشابه داروئی بدون عوارض ) باعث سوء مصرف گسترده گردیده است داروئی است سنتتیک به نام دیفنوکسیلات یا لوموتیل.

عمده مصرف کنندگان دیفنوکسیلات

دیفنوکسیلات مطابق با آمار رسمی منتشر شده در سال 1385چهارمین دارو از لحاظ فروش عددی در میان داروهای مصرف شده ایران است که همین موضوع بیانگر سوء مصرف فراوان ازاین دارو است . عمده مصرف کنندگان دیفنوکسیلات را افرادی تشکیل می دهندکه قصد ترک یا درمان مواد مخدر را داشته و به توصیه دیگران و یا خود سرانه برای از بین بردن علائم ناشی از قطع مواد به مصرف این قرص روی آورده اند و متاسفانه با افزایش دارو در مواردی شخص با لغ بر صدها قرص را یکجا مصرف می کند . قابل توجه اینکه سازندگان دیفنوکسیلات برای جلوگیری از سوء مصرف آن مقداری آتروپین به آن افزوده اند ولی این نیز هرگز چاره ساز نبوده و با توجه به تداخل شدید داروئی این ماده با ضد افسردگی ها و خواب آورها باعث عوارض شدید و مخربی می گردد .

قبل از مصرف دیفنوکسیلات :

هرگونه حساسیت به داروی ضد اسهال ، آتروپین، داروهای آرامبخش به پزشک اطلاع دهید.

در صورت اسهال همراه با تهوع، استفراغ و تب بود ، امکان دارد که عامل بیماری شما عفونتی باشد و مصرف داروی ضد اسهال ممکن است موجب گسترش عفونت شود. لذا حتما به پزشک مراجعه نمایید.

این دارو  روی سیستم عصبی تاثیر می گذارد و می بایست تحت نظر پزشک باشد.

در صورت سابقه مشکلات کبدی و زردی پوست یا چشم حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

قبل از مصرف اگر در 2 هفته اخیر  آنتی بیوتیک استفاده کرده اید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

در صورت بارداری یا اقدام به بارداری و شیردهی پزشک خود را مطلع نمایید.

کودکان و بیماران سالخورده ، به ضعف تنفسی ناشی از دیفنوکسیلات حساس تر هستند.

در افراد مبتلا به دهیدراتاسیون و مبتلا به اسهال ناشی از میکروارگانیسم ها با احتیاط فراوان مصرف گردد

عوارض سوء مصرف قرص دیفنوکسیلات :

در افراد با مصرف طولانی مدت و مقدار زیاد دارو متفاوت است و بیشتر شامل علائمی نظیر خشکی دهان ، گر گرفتگی ، تاری دید ، یبوست های مزمن ، خواب آلودگی ، بی اشتهائی ، خارش ، مشکلات تنفسی ، تشنج ، اشکال در دفع ادرار ، تاول های شدید عفونی ، نا توانی جنسی ، تیک های عصبی و …. است .

در صورت بروز  هر گونه از عوارض زیر حتما با پزشک خود مشورت کنید:

گیجی ، سرفه ، کاهش دفعات ادرار ، کاهش حجم ادرار ، مشکل بلعیدن ، دلسردی ، سرگیجه ، خواب آلودگی ، خشکی دهان و پوست ، سوزش دست و پا ، ادرار دردناک ، رنگ پریدگی پوست ، حالت تهوع ، از دست دادن اشتها ، احساس گرما ، ضربان قلب ضعیف ، قرمزی صورت و گردن، گرفتگی معده یا درد ، تنگی قفسه سینه ، تشنگی ، مشکل تمرکز ، مشکل خواب ، استفراغ ، کاهش وزن

عوارض جانبی دیفنوکسیلات :

    CNS : آرامش بیش از حد، سرگیجه ، سردرد ، خواب آلودگی ، بی قراری ، افسردگی ، سرخوشی

    CV : تاکیکاردی

    Derm : خارش ، کهیر ، راش ، خشکی پوست

    EENT : میدریاز ( گشادی مردمک چشم )

     GI : خشکی دهان ، تهوع ، استفراغ ، اتساع شکمی ، بی اشتهایی ، کرامپ شکمی ، یبوست

    GU : احتباس ادراری

     Other : آنژیوادم ، دپرسیون تنفسی ،  گرگرفتگی ، تب ، خشکی مخاط ها

منابع: درمان سرا ، پورتال آسمونی