بررسی رویدادهای سیاست داخلی در سال 94

سال 94 با اتفاقات ریز و درشتی در حوزه سیاست داخلی ایران همراه بود، اما مهمترین اتفاق سال در هفتم اسفند رخ داد. روزی که دو انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری در آن برگزار شد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران ( ایسنا)،‌ سالی که ابتدایش با توافق هسته ای همراه بود در انتها با انتخابات پرشوری پایان یافت. در شش ماهه اول سال 94، جبهه یکتا که از وزرای دولت احمدی نژاد تشکیل می شد، اعلام موجودیت کرد. در جبهه اصلاحات نیز، حزب اراده ملت ایران اسلامی به دبیر کلی علی شکوری راد تشکیل شد.

سه اتفاق تلخ هم در این سال رخ داد و سه نماینده چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری یعنی آیات عباس واعظ طبسی (خراسان رضوی)، ابوالقاسم خزعلی (خراسان رضوی) و محمدعلی امینیان (گیلان) در این سال از دنیا رفتند.

اما مهمترین رویداد سال 94 از 23 فروردین استارت خورد و دراین روز محمدحسین مقیمی از سوی وزیر کشور به عنوان رئیس ستاد انتخابات کشور، انتخاب شد. هفت روز بعد از آن، اعضای ستاد انتخابات نیز توسط عبدالرضا رحمانی فضلی منصوب شدند. در این روزها احزاب و گروه‌های سیاسی در حال چانه زنی و جذب نیرو برای حضور قدرتمند در انتخابات بودند و از طرفی استانداران و مسئولین برگزاری انتخابات بر لزوم بی طرفی خود در انتخابات تاکید می‌کردند.

در 28 خرداد احمد جنتی، محمد یزدی، محمدرضا علیزاده، سیامک ره پیک و سید ابراهیم رئیسی به عنوان اعضای هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات انتخاب شدند و در سوم تیر اولین جلسه خود را برگزار کردند.

بررسی طرح استانی شدن انتخابات در مجلس نیز در همین ماه‌ها صورت گرفت، اما با ایراداتی که به این طرح گرفته شد در نهایت طرح استانی شدن به انتخابات مجلس دهم نرسید. در سه ماه اول سال وزیر کشور و مسئولین برگزاری انتخابات بر لزوم وارد نشدن پول های کثیف به انتخابات و شفاف سازی هزینه های تبلیغاتی نامزدهای انتخاباتی تاکید داشتند.

در نیمه دوم سال تقریبا تکلیف دو جناح سیاسی کشور برای حضور در انتخابات مشخص شد. محمدرضا عارف در مهرماه به ریاست شورای سیاست گذاری انتخاباتی اصلاح‌طلبان رسید و جبهه اصلاحات ترکیب لیست خبرگان خود را به هاشمی رفسنجانی سپرد. در جناح اصولگرایان نیز جلسات وحدت برگزار شد و غلامعلی حداد عادل به عنوان سخنگوی ائتلاف اصولگرایان انتخاب شد. برای لیست خبرگان نیز جناح راست مثل همیشه چشم به انتخاب جامعتین (جامعه روحانیت مبارز تهران و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) دوخت.

سه ماهه آخر سال فصل شلوغ انتخابات بود. از 26 آذر ثبت‌نام برای حضور در پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری و از 28 آذر نام‌نویسی برای حضور در دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی آغاز شد.

سید حسن خمینی در روز دوم ثبت‌نام‌ها با حضورش در ستاد انتخابات کشور بمب خبری نام‌نویسی در خبرگان را به صدا در آورد. در صبح 30 آذر نیز حسن روحانی ضمن بازدید از ستاد انتخابات کشور برای حضور در خبرگان ثبت‌نام کرد و در عصر همان روز اکبر هاشمی رفسنجانی نیز کاندیدای خبرگان شد.

صادق آملی لاریجانی، محمد یزدی، احمد جنتی، محمد علی موحدی کرمانی،‌ سید محمود هاشمی شاهرودی، محمد تقی مصباح یزدی، محمد امامی کاشانی، کاظم صدیقی، سید ابراهیم رئیسی، مجید انصاری، سید احمد علم الهدی و سید احمد خاتمی از روحانیونی بودند که سابقه حضور در خبرگان را داشتند و برای انتخابات دوره پنجم نیز ثبت‌نام کردند. ضمن اینکه سیدمحمد موسوی بجنوردی،‌ محمود امجد، محمد محمدی ری‌شهری، مصطفی پورمحمدی، محسن غرویان مهدی طائب و مرتضی آقاتهرانی از روحانیونی به حساب می آمدند که برای اولین بار تلاش می‌کردند وارد مجلس خبرگان شوند. در طول یک هفته ثبت‌نام برای مجلس خبرگان رهبری 801 نفر در سراسر کشور نام‌نویسی کردند که 16 نفر از آن‌ها زن بودند.

برای انتخابات مجلس دهم نیز بسیاری از چهره های سرشناس با حضور در ستاد انتخابات آمادگی خود را برای حضور در مجلس اعلام کردند. علی لاریجانی رئیس مجلس نهم، محمد حسن ابوترابی فر نائب رئیس، کاظم جلالی رئیس فراکسیون رهروان و علی مطهری از جمله نمایندگانی بودند که برای حضور در مجلس آینده ثبت‌نام کردند. چهره های اصلی اصولگرا مثل غلامعلی حداد عادل، احمد توکلی، غلامرضا مصباحی‌مقدم، محمدنبی حبیبی، الیاس نادران و... نیز به جمع ثبت‌نام کنندگان پیوستند.

از طرفی اصلاح‌طلبان نیز با حضور پررنگ خود برخلاف دوره گذشته بسیاری از چهره های سرشناس خود از جمله محمدرضا عارف، مصطفی معین، مسعود پزشکیان، محسن مهرعلیزاده و... را روانه ستاد انتخابات کردند تا برای حضور در مجلس دهم نام‌نویسی کنند. حضور برخی از چهره های نزدیک به رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام هم از اتفاقات جالب این نام‌نویسی‌ها بود. محسن و فاطمه هاشمی فرزندان اکبر هاشمی رفسنجانی، قدرت الله علیخانی و غلامعلی رجایی مشاوران او و وحید ابوالمعالی و محمود علیزاده طباطبایی وکلای خانواده هاشمی نام خود را برای حضور در انتخابات ثبت کردند.

از سوی دیگر برخی وزرا و اعضای کابینه دولت محمود احمدی نژاد هم با ثبت‌نام خود نشان دادند همچنان به حضور در سیاست علاقه دارند. سید محمد حسینی، محمد حسن طریقت منفرد، مرضیه وحید دستجردی، محمد ناظمی اردکانی، حمید رضا حاجی بابایی، مسعود میرکاظمی، صادق خلیلیان، محمد سلیمانی، پرویز داودی، فریدون عباسی‌، محمود بهمنی و... از جمله این افراد به حساب می آمدند.

به گفته رئیس ستاد انتخابات کشور، 12 هزار و 123 نفر برای حضور در انتخابات مجلس دهم ثبت‌نام کردند که 1434 نفر از آن‌ها زن و 21 نفر نماینده اقلیت بودند. ثبت‌نام نکردن محمدرضا باهنر، روح الله حسینیان، علی اصغر زارعی و علیرضا مرندی که از نمایندگان مجلس نهم بودند از اتفاقات ویژه ثبت‌نام‌ها بود.

پس از پایان ثبت‌نام‌ها روند بررسی صلاحیت ها در هیأت های اجرایی آغاز شد و بیش از 90 درصد ثبت‌نام شدگان تائید صلاحیت شدند، اما در بررسی صلاحیت ها توسط هیأت های نظارت شورای نگهبان صلاحیت حدود 60 درصد از داوطلبان تائید یا احراز نشد.

در انتخابات مجلس خبرگان رهبری نیز برای کاندیداهایی که سابقه حضور در خبرگان را نداشتند در 15 دی امتحانی برگزار شد که البته سید حسن خمینی و چند نفر از روحانیون دیگر با حضور نیافتن در این امتحان عملا دست شورای نگهبان را برای رد صلاحیت خود باز گذاشتند.

در روند بررسی صلاحیت‌ها، اصلاح‌طلبان اعتراضاتی را مطرح می‌کردند و حتی کار به جایی رسید که رئیس جمهور برخی اعضای کابینه را برای رایزنی با شورای نگهبان مامور کرد تا تعداد بیشتری از افراد بتوانند تائید صلاحیت خود را بگیرند و در انتخابات شرکت کنند.

در همین ایام تقریبا صحبت از سه لیست اصلی انتخاباتی مطرح بود. ائتلاف بزرگ اصولگرایان به سرلیستی غلامعلی حداد عادل، ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان به سرلیستی محمدرضا عارف و لیست صدای ملت که خود را مستقل می دانستند اما اشتراکاتی هم با لیست اصلاح‌طلبان داشتند به سرلیستی علی مطهری سه جریان اصلی را در انتخابات تشکیل می دادند. علی لاریجانی در روز ثبت‌نام خود اعلام کرده بود که مستقل وارد انتخابات می شود و برخی از یاران او مثل کاظم جلالی نیز برخلاف انتظار به جای حضور در لیست اصولگرایان سر از لیست اصلاح‌طلبان در آوردند.

در 21 بهمن کاندیداهای قطعی خبرگان توسط شورای نگهبان معرفی شدند و طبق پیش‌بینی ها و با وجود اعتراض سید حسن خمینی به بررسی صلاحیت اولیه، نام یادگار امام در بین آن‌ها دیده نمی شد. برای 88 کرسی در مجلس خبرگان نام 161 نفر به عنوان کاندیدا در سراسر کشور معرفی شد و علاوه بر سید حسن خمینی روحانیونی مثل موسوی بجنوردی، کاظم صدیقی، مهدی طائب، مجید انصاری و مرتضی آقا تهرانی نیز رد صلاحیت شدند.

به هر حال تبلیغات خبرگان از 22 بهمن آغاز شد و شاید اتفاق ویژه این تبلیغات گفت‌وگوی رودرروی اکبر هاشمی رفسنجانی با مردم از طریق صدا وسیمای جمهوری اسلامی پس از چندین سال به حساب می آمد.

از سوی دیگر با اعلام لیست نهایی کاندیداهای مجلس دهم، تبلیغات رسمی این انتخابات نیز یک هفته قبل از 7 اسفند آغاز و لیست های قطعی اصولگرایان، اصلاح‌طلبان و مستقلین در سراسر کشور در همین زمان به مردم معرفی شد. در طول این یک هفته کشور رنگ و بوی انتخاباتی به خود گرفت و میتینگ های سیاسی هر روز در سراسر ایران برگزار می‌شد.

دو روز قبل از برگزاری انتخابات هم، رهبر معظم انقلاب در دیدار با مردم نجف آباد به تبیین دو واژه میانه‌رو و تندرو پرداختند و از مردم خواستند در قبال ترفند دشمن برای ایجاد دو قطبی های دروغین در فضاهای انتخاباتی هوشیار باشند.

بالاخره در هفتم اسفند انتخابات برگزار شد و مردم ایران با حضور 62 درصدی پای صندوق‌های رای نمایندگان خود را برای چهار سال آینده مجلس شورای اسلامی و هشت سال آینده مجلس خبرگان رهبری انتخاب کردند. طی سه روز نتایج انتخابات از سوی ستاد انتخابات کشور اعلام شد.

با اعلام نتایج مشخص شد که 75 نفر از لیست ائتلاف اصولگرایان، 83 نفر از لیست امید اصلاح‌طلبان، 58 نفر از مستقلین و 5 نفر از نمایندگان اقلیت وارد مجلس شدند. تکلیف 69 کرسی مجلس نیز به دور دوم انتخابات کشیده شد. از نکات جالب توجه این انتخابات رای آوردن هر 30 کاندیدای اصلاح‌طلب برای 30 کرسی حوزه انتخابیه تهران بود و 30 نماینده اصولگرا از جمله غلامعلی حدادعادل رئیس فراکسیون اصولگرایان از حضور در مجلس آینده باز ماندند.

در مجلس خبرگان رهبری نیز 27 نفر از لیست مورد حمایت اصولگرایان، 20 نفراز لیست مورد حمایت اصلاح‌طلبان و 35 نفر از کسانی که در هر دو لیست مشترک بودند به همراه 6 کاندیدای مستقل وارد مجلس خبرگان پنجم شدند. رای بالای اکبر هاشمی رفسنجانی و سوم شدن حسن روحانی در استان تهران و رای نیاوردن محمد یزدی رییس خبرگان چهارم و محمد تقی مصباحی یزدی از نکات جالب این انتخابات بود. ضمن اینکه محسن اسماعیلی به عنوان اولین و تنها نماینده مکلا وارد مجلس خبرگان رهبری شد.

با اعلام قطعی نتایج انتخابات تکلیف نزدیک به 70 کرسی مجلس دهم در 55 حوزه انتخابیه در دور دوم انتخابات و روز 10 اردیبهشت 95 مشخص می‌شود و در استان اصفهان نیز تا این لحظه با باطل شدن آراء یکی از کاندیداهای منتخب قرار است انتخبات میان‌دوره‌ای برگزارشود. با ترکیب فعلی به نظر می‌رسد مجلس آینده به صورت اکثریت در اختیار هیچ کدام از جناح های اصلی سیاسی کشورقرار نگیرد مگر این‌که در دور دوم انتخابات اتفاقات ویژه‌ای بیفتد و یا مستقلین و ناشناس‌ها به جناح خاصی متمایل شوند.

به هر حال مجلس دهم تلفیق جذابی از جناح‌های مختلف سیاسی کشور خواهد بود و این امید و انتظار از این مجلس می‌رود که به دور از دعواها و هیاهوهای سیاسی در پیشبرد اهداف اقتصادی و توسعه‌ای کشور به دولت تدبیر و امید کمک کند.

گزارش از خبرنگار سیاسی ایسنا: آرین افخمی

انتهای پیام