مردم؛ قربانی اصلی طمع خودروسازها

خردادماه هم سپری شد تا مشتریانی که برغم وعده های تهی و مکرر سایپا مبنی بر امروز و فردا کردن در تحویل خودروهای تیبا2، به آخرین اظهارنظر مسئولان این شرکت در خصوص ارسال دعوتنامه ها تا پایان خردادماه امسال دل بسته بودند، بار دیگر ناامید شوند.

خودروسازی سایپا طی ماه های مرداد و شهریور سال گذشته، با دریافت پیش پرداخت های 12 و 13 میلیون تومانی، نسبت به پیش فروش خودروی تیبا2 اقدام و اعلام کرد خودرو پس از 6 ماه (یعنی در بهمن ماه یا اسفندماه سال 92) تحویل مشتریان می شود؛ وعده ای که حالا دیگر سه چهار ماهی از عملی نشدن آن می گذرد و متولیان این مثلا غول خودروسازی، همچنان دست از وعده دادن برنمی دارند. اما چرا اینهمه تاخیر؟ سایپا با وجود 30 درصد جریمه تاخیری که باید به مشتریان بپردازد، از تاخیر در تحویل خودروهای آماده تیبا2 چه سودی می برد؟ دور از ذهن نیست اگر بگوییم دیر به نتیجه رسیدن چانه زنی های خودروسازها با شورای رقابت و دولت برای افزایش قیمت کارخانه ای خودرو مسبب این امر بوده است و تا زمانی که این نتیجه دلخواه حاصل نشود، مشتری جز سماق مکیدن راه دیگری ندارد. به عبارت دیگر اینطور که به نظر می رسد خودروساز فارغ از دغدغه نظارت هر گونه نهاد نظارتی، می تواند تحویل خودرو را تا هر زمانی بخواهد به تاخیر بیندازد و امید داشته باشد تا در این فرصت بتواند با توجه به روند افزایش قیمت ها و تورم که ناگزیر در جریان است و توسل به هزار و یک دلیل دیگر، قیمت خودرو را افزایش دهد و با قیمتی معادل چند برابر تصور خریدار، خودرو را عرضه کند.

تحویل خودروهای جدید تیبا2 تنها یک نمونه است؛ خودرویی که اگر طبق وعده سایپایی ها، بهمن یا اسفند سال گذشته به مشتریان تحویل می شد، با توجه به شرایط بازار نمی توانست به قیمتی بیش از 19 میلیون تومان عرضه شود، حال با توجه به چانه زنی های خودروسازان برای افزایش قیمت و بالا رفتن قیمت خودرو در ابتدای سال جاری، زمزمه های عرضه آن با قیمتی بیش از 25 میلیون تومان به گوش می رسد. در این شرایط و با درنظر گرفتن این میزان افزایش قیمت بدون توجیه، آیا پرداخت جریمه 30 درصدی تاخیر به مشتریان به نفع خودروساز نیست؟! مسئولان سایپا در گفتگو با خبرگزاری ها اعلام کردند هفته پایانی خردادماه، قیمت نهایی تیبا2 اعلام می شود و پیش از آن از ارسال تمام دعوتنامه ها تا پایان اردیبهشت ماه و بعد از مدتی تا پایان خردادماه خبر داده بودند. اما گویا از آنجا که خودروسازان به تازگی توانستند با چانه زنی فراوان، درصدهای مدنظر را روی قیمت خودرو بکشانند، تازه شاید کمی به فکر تحویل خودرو افتاده باشند و از سوی دیگر اگر باز هم به این قیمت های توافق شده با شورای رقابت راضی نباشند، تکلیف مشخص است: خریداران باید منتظر بمانند تا شاید در جلسات مشترکی که می تواند ماه ها به طول انجامد، توافقی حاصل شود و شاید هم نشود.

در این میان آنچه بیش از طمع خودروسازان و مشتری نامَداری آنان به چشم می آید، خلا نهادهای نظارتی و بی اعتباری شعارها و بخشنامه های حمایت از مصرف کنندگان است. حتی با فرض اینکه خودروسازان در صورت افزایش ناچیز قیمت خودرو با ضرر و زیان مواجه شوند و حتی در شرایطی که باور کنیم فروش خودروها با افزایش قیمت مصوب شورای رقابت برای خودروسازان به صرفه نیست، باز هم چنین عملکردی از سوی خودروساز در قبال مشتری توجیه ناپذیر است. آنچه مسلم است قیمت ها با گذشت زمان، کاهش نمی یابند و بدیهی است تاخیر در تحویل، تنها مشتریان را متضرر می کند. آیا اگر خریدار از روز اول بداند، فروشنده می تواند محصول پیش فروش شده را در هر زمانی و با هر قیمت غیرقابل انتظاری به او عرضه کند، باز هم برای خرید اقدام خواهد کرد؟ خودروسازان چگونه در چنین شرایطی، خواهان کوتاه شدن دست دلالان از بازار پیش خرید خودرو هستند؟ خرید خودرویی که زمان تحویل و قیمت عرضه آن مشخص نیست، جز دلال برای چه کسی صرفه اقتصادی دارد؟ خریداران واقعی که برای تحویل خودرو در زمان مقرر و استفاده از آن به عنوان کالایی مورد نیاز برنامه ریزی می کنند، چگونه می توانند به خودروسازها اعتماد داشته باشند؟ غول های خودروسازی ایران به چه قیمتی غول شده اند؟ به قیمت احتکار خودروهای آماده تحویل مشتریان؟ تیبا2 امروز یا فردا، با کیفیتی که از آن دم زده اند یا بی کیفیت، با درنظر گرفتن حقوق حداقلی مصرف کننده یا بدون آن، با قیمتی کمی غیرقابل انتظار یا بسیار نجومی (هیچ چیز قابل پیش بینی نیست) به هرحال به بازار می آید، اما آیا اعتماد مردم به این بازار بازمی گردد؟ زیاد شدن دست واسطه ها در اقتصاد ایران، مدتهاست به این پرسش، پاسخ داده است...