شمانیوز
شما نیوز

احتمال تقابل نظامی ایران و عربستان

تغییرات سیاسی در عربستان و نشستن محمد بن سلمان فرزند پادشاه بر کرسی ولیعهدی ناظران و تحلیلگران را به تکاپو انداخته است تا به درک و پیش بینی درستی از اتفاقات احتمالی آینده در خاورمیانه برسند. یکی از پیش بینی های قوی و متداول احتمال درگیری نظامی ایران و عربستان سعودی است.

به گزارش شمانیوز: تغییرات سیاسی در عربستان و نشستن محمد بن سلمان فرزند پادشاه بر کرسی ولیعهدی ناظران و تحلیلگران را به تکاپو انداخته است تا به درک و پیش بینی درستی از اتفاقات احتمالی آینده در خاورمیانه برسند. یکی از پیش بینی های قوی و متداول احتمال درگیری نظامی ایران و عربستان سعودی است.

به گزارش فرارو، افزایش قدرت سیاسی محمد بن سلمان که به عنوان سیاستمداری تهاجمی، توسعه گرا و ضد ایران شناخته می شود، احتمال افزایش تقابل های دیپلماتیک و نظامی میان ایران و عربستان را تقویت کرده است.
از سوی دیگر حمایت همه جانبه ترامپ از دولت عربستان و روابط نزدیک محمد بن سلمان با دولت ترامپ از یک سو، اتحاد رژیم صهیونیستی و سعودی علیه ایران و همراهی و همدلی کشورهای عربی منطقه با عربستان جبهه ای متخاصم در برابر ایران ایجاد کرده است.
با وجود اینکه مدتی است بحران در همسایگی ایران یعنی عراق با شکست های پی درپی داعش فروکش کرده و در سوریه نیز دولت اسد دست بالا را پیدا کرده است، اما رفتار عربستان با قطر نشان می دهد این کشور به دنبال آن است بحران تازه ای در همسایگی ایران ایجاد کند. اینباره در جنوب و منطقه پر مخاطره نظامی خلیج فارس.
اکنون با این مختصات برخی تحلیلگران همچون ابراهیم متقی تقابل ایران و عربستان را اجتناب ناپذیر می دانند. آنها پیش بینی می کنند که ممکن است جنگ نیابتی به تقابل مستقیم تبدیل شود. آن ها محمد بن سلمان را صدام مقایسه می کنند.
ناظران دیگر در اینباره چه می گویند؟
علی خرم تحلیلگر مسائل سیاست خارجی به خبرنگار فرارو گفت: «روشی که عربستان سعودی در پیش گرفته است نشان می دهد که این کشور احساس می کند در حال حرکت به اوج قله است. عربستان سعودی خود را در برترین موقعیت می بیند»
خرم با اشاره به روند سیاست خارجی عربستان در سالهای اخیر افزود: «این کشور داعش را برای مقابله با بشار اسد به وجود آورد. فردی به اسم ابوبکر بغدادی را در راس این گروه تروریستی قرار داد و چهره اسلام را در جهان مخدوش کرد و یک اسلام زشت و تندرو را به غربی ها نشان داد.»
او ادامه داد: «پس از آن در یمن با حمله نظامی تعداد کثیری از غیر نظامیان را از بین برد. در عراق هم دخالت کرد و تمام سعی ممکن را برای ایجاد تقابل میان اهل تسنن و شیعیان صورت داد. به همه این ها بسنده نکرد و اکنون به دنبال درس دادن به قطر است.»
این تحلیلگر مسائل بین الملل گفت: «عربستان در دوران ریاست جمهوری اوباما شانس زیادی برای ادامه سیاست ها و تندروی هایش نداشت و در موضع ضعف بود. اما با روی کار آمدن ترامپ در آمریکا با گسترش روابط اقتصادی اهدای هدایا و اعلام همراهی با رییس جمهور جدید آمریکا ورق برگشت و عربستانی که دوره اوباما تحت فشار و تعقیب بود اکنون در دوره ترامپ کشورهای دیگر را تحت تعقیب و فشار قرار می دهد.»
او با بیان اینکه ایران در دوران اوباما فرصت سوزی کرد و می توانست با اتخاذ سیاست های بهتر عربستان را منزوی کند، گفت: «اکنون عربستان تبدیل به اژدهایی شده است که می خواهد منطقه را در خود فرو ببرد. عربستان یک جبهه مشترک تشکیل داده است با حضور آمریکا ترامپ، رژیم اسرائیل، تعداد کثیری از کشورهای عربی و متحدان منطقه ای و حتی در مواردی ترکیه. در کنار آن به دنبال بدیل سازی هایی برای جمهوری اسلامی هم هست در همین راستا هزینه های زیادی صرف سازمان مجاهدین خلق(منافقین) می کند. هر چند این بدیل سازی نمایشی است اما نشان از رویکرد خصمانه عربستان دارد.»
خرم با اشاره به رویکرد دولت جدید آمریکا به ایران اظهار کرد: «دولت ترامپ و تندروهای آمریکا سعی دارند ایران را تحت فشار بگذارد. آنها با تصویب تحریم‌های جدید موشکی و تحریم سپاه پاسداران عرصه را بر ایران تنگ کرده اند. تندروهای آمریکا و اسرائیل حالا که فهمیده اند نمی توانند توافق هسته ای را بر هم بزنند، با استفاده از عربستان مقابل ایران قرار گرفته اند.»
این تحلیلگر مسائل بین الملل تاکید کرد: «باید در نظر داشت حرف محمد بن سلمان که گفته بود "درگیری را به داخل خاک ایران می کشانیم" صرفا یک شعار نیست، سعودی ها در این راستا اقدامات عملی داشته اند. مسئله این است که عربستان با حمایت مالی و نظامی و آمریکا با حمایت سیاسی و تحت فشار قرار دادن ایران به دنبال تحقق این مسئله هستند.»
خرم گفت: «مهمترین نکته این است که عربستان تنها نیست، ما با یک جبهه مواجهیم. عربستان لیدر شده است، اما جبهه ضد ایرانی تلاش می کند ایران را بشکند و عربستان سمبل منطقه ای آن است. جدا از آمریکا، اسرائیل در این میدان حضور دارد و جنگنده هایش را به عربستان می فرستد. متحدان عربستان در منطقه و ترکیه نیز در این جبهه حضور دارند.»
این استاد دانشگاه با اشاره به تقابل و بحران پیش آمده میان عربستان و قطر و ارتباط آن با ایران اظهار کرد: «عربستان می خواهد قطر را گوشمالی دهد. این گوشمالی ابعاد مختلفی دارد اما مهترین بعد آن ایران است. مدتی است که قطر به ایران گرایش نشان داده که این موضوع سعودی ها را عصبانی کرده است. آنها بر نمی تابند هیچ کشور حوزه خلیج فارس به ایران نزدیک شود.»
خرم با بیان اینکه "ما در دوران اوباما از فرصت استفاده نکردیم"، گفت: «در آن زمان می توانستیم عربستان را در جای خود بنشانیم. عربستان در ان زمان تحت فشار امریکا بود، در دوره ترامپ آزاد شد.»
او افزود: «ایران در شرایط کنونی باید فکری اساسی برای استراتژی خود در منطقه کند. حرف های نامربوط و غیر کارشناسی را کنار بگذارد. ایران باید تمام تلاشش را کند که به طور نظامی رود روی این جبهه قرار نگیرد.» خرم معتقد است: «اروپا تا زمانیکه آمریکا پشت عربستان است، مقابل آمریکا و عربستان نمی ایستد، چرا که توانایی آن را ندارد. همین فرانسه که با ایران روابط بسیار خوبی دارد اجازه داد سازمان مجاهدین خلق که تحت حمایت عربستان است در آن کشور نشست برگزار کند. روسیه و چین هم در این مورد دخالت و برد محدودی خواهند داشت و اگر اقدامی هم کنند به دنبال مابه ازای سیاسی هستند.»
احتمال تقابل سیستماتیک بعید است اما دکتر داود هرمیداس باوند کارشناس و تحلیلگر مسائل بین الملل دیدگاه دیگری دارد او معتقد است تقابل نظامی ایران و عربستان بعید به نظر می رسد.
باوند در این‌باره به فرارو گفت: «اختلاف ایران و عربستان در بحران خاورمیانه و سوریه ریشه دیرینه داشته است اما در دو سال اخیر این اختلاف شدت گرفته است. عربستان سیاست تهاجمی در پیش گرفته است. محمد بن سلمان ولیعهد جدید نیز این سیاست را شدت بخشیده است. البته اتفاقات داخلی ایران همچون حمله به سفارت نیز در به وجود آمدن این وضعیت موثر بوده است.»
او درباره امکان تقابل نظامی دو کشور اظهار کرد: «درست است که عربستان از سلاح پیشرفته و لجستیک نظامی قدرتمند و از طرف دیگر حمایت آمریکا برخوردار است. اما به نظر نمی رسد شرایط تقابل نظامی وجود داشته باشد.»
او با اشاره به بحران اخیر عربستان با قطر افزود: «در این ماجرا دیدیم با وجود اینکه پس از قطع ارتباط عربستان و قطر ترامپ به حمایت کامل از تصمیم عربستان پرداخت اما پس از آن تیلرسون وزیر خارجه آمریکا موضع ترامپ را تعدیل کرد و سخن از حل و فصل بحران از طریق گفت و گو زد. همچنین آمریکا در میانه بحران قرارداد نظامی با قطر امضا کرد و حاضر نشد درباره خروج نیروهایش از این شیخ نشین تجدید نظر کنند.»
باوند گفت: «این تجربه و رفتارها و اظهار نظرهای دیگر ترامپ نشان می دهد موضع گیری های او براساس خرد نیست و جدیت لازم را ندارد. او بیش از هرچیز به دنبال دستاوردهای اقتصادی در رابطه با عربستان و کشورهای خلیج فارس است. آمد قراردادی کلان با عربستان امضا کرد و رفت و آن را دستاوردی عظیم دانست. این معنای حمایت تمام و کمال آمریکا از رفتارهای عربستان نیست.»
این استاد دانشگاه تاکید کرد: «عربستان سعودی با وجود تمام آزادی عملی که در مسئله یمن داشته است، به هیچ عنوان موفق نبوده و حتی مشکل را دو چندان کرده و موجب اعتراض و تخریب های فراوانی در یمن شده است. عربستان حتی توانایی استفاده از سلاح های پیشرفته خود را نیز ندارد. این کشور با ولیعهد جدیدش هر چقدر هم چالش گر باشد نمی تواند درگیری سیستماتیک و برنامه ریزی شده ای با ایران داشته باشد.»

دکتر باوند افزود: «البته ممکن است رویدادی خارج از برنامه و اتفاقی رخ دهد که موجبات ایجاد درگیری شود. و حتی با بالا گرفتن آن اتفاق درگیری عمیق تر هم شود، اما بعید می دانم برنامه ای از پیش تعیین شده برای این موضوع وجود داشته باشد.»

آیا این خبر مفید بود؟
بر اساس رای ۰ نفر از بازدیدکنندگان
جهت مشاهده نظرات دیگران اینجا کلیک کنید
copied