جشن بهمنگان چیست؟
جشن بهمنگان در روز دوم بهمن ماه و به مناسبت همنام شدن روز و ماه برگزار می‌گردید. این عیدی بود که در آن روز طعام می‌پختند و بهمن سرخ و بهمن زرد بر کاسه‌ها می‌افشاندند.»
بیتوته نوشت: جشن بهمنگان در دومین روز از بهمن ماه واقع می‌شود. بهمن از واژه اوستایی وهومن (Vohuman) به معنی اندیشه نیک می‌باشد، وهومن یکی از امشاسپندان نزدیک به درگاه اهورامزدا می‌باشد. زرتشت برای دریافت پیام‌های اهورایی از وهومن یاری می‌گیرد. پاسبانی چهارپایان سودمند در عالم جسمانی به این امشاسپند واگذار می‌شود. از این رو زرتشتیان در جشن بهمنگان یا بهمنجه که در روز بهمن از ماه بهمن واقع می‌شود از کشتار حیوانات سودمند و خوردن گوشت آنان خودداری می‌نمایند و برخی از زرتشتیان پرهیز از خوردن و کشتار را در تمام روز‌های بهمن ادامه می‌دهند. این جشن حامی مردان درستکار می‌باشد. جشن‌های ایرانی به جشن‌هایی ملی و مردمی گفته می‌شود که دارای ریشه تاریخی ایرانی هستند و از دوران باستان تا به امروز رسیده‌اند. برخی از این جشن‌ها کم و بیش زنده هستند. جشن‌های زنده به جشن‌هایی اطلاق می‌شود که بنا به سنت تاریخی در میان مردم رایج است (مانند جشن نوروز). جشن‌های فراموش‌شده به جشن‌هایی اطلاق می‌شود که بنا به سنت تاریخی برگزار نمی‌شوند (مانند جشن بهاربد)، اما ممکن است کوشش‌هایی برای احیای آنها برخی از آنها رواج داشته باشد.
جشن بهمنگان جشن بهمنگان در روز دوم بهمن ماه و به مناسبت همنام شدن روز و ماه برگزار می‌گردید. این عیدی بود که در آن روز طعام می‌پختند و بهمن سرخ و بهمن زرد بر کاسه‌ها می‌افشاندند.» ریشه‌شناسی بهمنگان بهمن از واژه اوستایی وهومن Vohumana گرفته شده که با «اندیشه نیک»، «منش نیک» و «خرد سپندینه» (: «خرد مقدس») برابر نهاده شده است. ایرانیان، دهمین ماه سال و دومین روز از هر ماه را به نام وهومن نامگذاری کرده‌اند و آنرا جشن می‌گیرند. خروس پرنده‌ی ویژه‌ی جشن بهمنگان است
روز دوم هر ماه را بهمن‌روز می‌گفتند و بهمن‌روز را در ماهِ بهمن جشن می‌گرفتند و آنرا جشن بهمنگان می‌گفتند. از میان گل‌ها یاسمن سپید، گل ویژه «بهمن» و در میان جانوران نیز «خروس سپید»نماد بهمنگان است. در این جشن بیش از هر جشن دیگری به رعایت حقوق حیوانات و پرهیز از خوردن گوشت آنها توجه می‌شود. پوشیدن تن پوش سپید و خوردن غذاهای گیاهی همچون آش بهمنگان ( آش سبزیجات) از سنت‌های این جشن است. به همین خاطر چند سال است که به ابتکار حامیان محیط زیست و حیوانات،جشن بهمنگان به عنوان روز ملی حمایت از حیوانات در ایران نامیده می‌شود.
وهومن چیست؟ وهومن یکی از امشاسپندان نزدیک به درگاه اهورامزدا می‌باشد. زرتشت برای دریافت پیام‌های اهورایی از وهومن یاری می‌گیرد. پاسبانی چهارپایان سودمند در عالم جسمانی به این امشاسپند واگذار می‌شود. از این رو زرتشتیان در جشن بهمنگان یا بهمنجه که در روز بهمن از ماه بهمن واقع می‌شود از کشتار حیوانات سودمند و خوردن گوشت آنان خودداری می‌نمایند و برخی زرتشتیان، پرهیز از خوردن و کشتار را در تمام روز‌های بهمن ادامه می‌دهند. در گات‌ها آمده‌است که اشوزرتشت به یاری مهین فرشته «بهمن» به پیامبری برگزیده شد. وهومن در جهان مینوی نماد منش نیک اهورامزدا است و با خواست او به اشوزرتشت روی می‌آورد و او را با گفتار و خواست اهورایی پیوند می‌دهد. در اوستا، بهشت خانه وهومن خوانده شده‌است و نیکوکاران در سرای وهومن (بهشت) به پاداش ایزدی می‌رسند. در نوشته‌های پهلوی، چون دینکرد و بندهش، وهومن نخستین آفریده است. رستم شهزادی در کتاب «جهان‌بینی زرتشتی» می‌نویسد: «بنا به فرهنگ ایران باستان و آموزش‌های زرتشتی، منظور از یگانگی هستی، این است که در جهان هستی، حقیقت یکی است و سرچشمه‌ی وجود همان حقیقت یکتاست که اهورا یا «بود»
نامیده شده است و همه‌ی موجودات نمود‌هایی از آن «بود» اصلی هستند و بازگشت همه‌ی نمود‌ها به «بود» اصلی است.»
جشن بهمنگان در نوشته‌های کهن اسدی طوسی در سده‌ی پنجم، در کتاب «لغت فرس» در باره‌ی جشن بهمنگان، که آن را «بَهمَنجَنه» نامیده، می‌نویسد: «جشنی است که دوم روز از بهمن ماه کنند و طعام‌ها سازند و بهمن سرخ و زرد بر سر کاسه‌ها نهند و ماهی و تره و ماست آرند.» ابوریحان بیرونی در «آثار الباقیه عن القرون الخالیه» در مورد جشن بهمنجه چنین می‌نویسد: «روز دوم آن روز بهمن عید است که برای توافق دو نام آن را بهمنجه نامیده‌اند؛ بهمن نام فرشته‌ی موکل بر بهایم است که بشر به آنها برای عمارت زمین و رفع حوایج نیازمند است و مردم فارس در دیگ‌هایی از جمیع دانه‌های مأکول با گوشت غذایی می‌پزند و آن را با شیر خالص می‌خورند و می‌گویند که حافظه را این غذا زیاد می‌کند و این روز را در چیدن گیاهان و کنار رودخانه‌ها و جوی‌ها و روغن گرفتن و تهیه بخور و سوزاندنی‌ها خاصیتی مخصوص است و بر این گمانند که جاماسب وزیر گشتاسب این کار‌ها را در این روز انجام می‌داد و سود این اشیاء در این روز بیشتر از دیگر روز‌ها است.» نام این جشن را در سروده‌های فرخی سیستانی و منوچهری دامغانی می‌توان یافت. فرخی می‌سراید: فرخش باد و خداوندش فرخنده کناد
عید فرخنده و بهمنجنه و بهمن ماه منوچهری نیز می‌سراید: اورمزد و بهمن و بهمنجنه فرخ بود فرخت باد اورمزد و بهمن و بهمنجنه و نیز، در جای دیگری می‌سراید: رسم بهمن گیر و از سر تازه کن بهمنجنه‌ای درخت ملک بارت عز و بیداری تنه پرنده و گل ویژه بهمنگان خروس پرنده‌ی ویژه‌ی بهمن؛ رنگ سپید، رنگ ویژه و گل یاسمن سپید هم گل ویژه‌ی امشاسپند بهمن است.
