چین و سیاست دوگانه تولید فولاد سبز

به گزارش شمانیوز: تنها یک تضمین نسبی از سوی محققان حوزه بهداشت و درمان در جهان کافی بود تا صنایع تولیدی بزرگ دنیا رقابت خود را شدت ببخشند و در حرکتی صعودی به سمت تولید حداکثری پیش بروند. در این میان فولاد و صنایع وابسته به آن تکاپوی بیشتری از خود نشان داده‌اند. اگرچه برخی از کشورهای مهم تولیدکننده فولاد جهان با تغییر چشم‌انداز آینده، رویکرد خود را بر مبنای حرکت به سمت تولید فولاد سبز قرار داده‌اند، اما برآوردها نشان می‌دهد این تغییر رویکرد در سال جاری آنچنان که باید به افزایش جدی تولید فولاد سبز نینجامیده است، هر چند برنامه بلندمدت تا ۲۰۶۰ کشورهای جهان را موظف به جایگزینی کامل کرده است و در این میان چین قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ حدود ۹۰درصد از تولید فولاد خود را سبز کند. به‌رغم تصمیم دولتمردان چین مبنی بر جایگزینی بخشی از تولید خود از شیوه قدیمی‌ قوس الکتریکی بلند به روش‌های مدرن EAF و حتی اتخاذ رویکرد سختگیرانه و دستوری در این باره، این کشور به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد جهان، حدود ۱۵ تا ۲۰درصد از سهم تولید خود را به فولاد سبز اختصاص داده است. این امر می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. با توجه به رشد تولید فولاد در جهان، تولیدکنندگان به لحاظ روانی مایل به کسب سود بیشتر هستند و تمایلی به محدود کردن تولید و به تبع آن کاهش سود خود ندارند.

از طرفی با توجه به افزایش تقاضا در بازارهای چین و آمریکا، به نظر می‌رسد احتیاط و تعلل فولادسازان جهان در خصوص حرکت سریع به سمت تولید فولاد سبز طبیعی است چراکه این اقدام نیازمند تغییر در ساختارهای اصلی صنعتی و تعویض کوره‌های قوس بلند و احتمالا تعطیلی یا کاهش موقت تولید است.چین در سال گذشته میلادی به دلیل سرمایه‌گذاری دولت در بخش مسکن و زیرساخت‌ها، محرک قوی به صنعت فولاد وارد کرد و به رکورد تولید بیش از یک‌میلیارد تن رسید، اما در سال‌جاری برای پیشبرد اهداف محیط‌زیستی سعی در ایجاد محدودیت‌هایی بر تولید فولاد دارد. به‌رغم تلاش‌های دولت چین برای کنترل آلودگی هوا، حاشیه سود مناسب که به دلیل تقاضای بیشتر و رشد قیمت فولاد افزایش یافته به جهش تولید منجر شده است. همچنین تقاضای شدید در خارج از کشور به افزایش تولیدات صنعتی در چین دامن زده است و ادامه روند افزایش فعالیت‌های ساختمانی و تولیدی موجب افزایش قیمت فولاد و رشد تقاضا در بازار شده است. کارخانه‌های فولادسازی چین به دلیل ظرفیت جدید و افزایش تقاضای داخلی و سیاست‌های توسعه زیرساختی پکن، تولید را افزایش داده‌اند.

با این حال، انتظار می‌رود سرعت رشد تولید فولاد چین کاهش یابد، زیرا اقدامات و تدابیر اعتباری سختگیرانه دولت احتمالا به کاهش تقاضا منجر می‌شود و محدودیت‌های تولید با هدف کاهش انتشار کربن به احتمال زیاد جلوی رشد تولید فولاد چین را در نیمه دوم سال‌جاری می‌گیرد. در این میان کمبود روزافزون انرژی نیز، بسیاری از کارخانه‌های چین را مجبور به کاهش ظرفیت تولید و برخی از کارخانه‌های فولادسازی را مجبور به انجام اوورهال‌ سنگین  و کاهش تولید کرده است. این قبیل سیاست‌های اقتصادی و تولیدی چین می‌تواند ظاهری پسندیده داشته باشد، اما اقدام این کشور در افزایش واردات قراضه آهن به منظور تعدیل قیمت سنگ‌آهن پیام معناداری را مخابره می‌کند. استفاده هر چه بیشتر از آهن قراضه به جای سنگ‌آهن در کوره‌های قوس بلند اگرچه در راستای اهداف محیط‌زیستی چین است، اما افزایش واردات آن می‌تواند به کاهش قیمت سنگ آهن منجر شود و همین امر نوعی محرک برای افزایش تولید فولاد و استفاده از کوره‌های قوس بلند خواهد شد. این امر در تناقض آشکار با سیاست‌های دستوری دولت چین قرار دارد. این یک مساله طبیعی است که تولیدکنندگان به علت حاشیه امن سود به سمت تولید بیشتر بروند. با علم به منطق اقتصادی و عدم تعادل میان عرضه و تقاضا در چین، رشد طبیعی قیمت و افزایش سود در کوتاه‌مدت دور از ذهن نیست. اگرچه با افزایش تولید شاهد تعدیل قیمت‌ها نیز خواهیم بود، ولی به نظر می‌رسد با توجه به تقاضای بالای بازار داخلی و خارجی، سود قابل توجهی نصیب فولادسازان شود. با این حال مساله اصلی سیاست‌های متناقض دولت چین است. به نظر نمی‌رسد چنین سیاست‌های دستوری بتواند حداقل در سال‌جاری به کاهش معنادار تولید بینجامد. سیاست‌های یک بام و دو هوای چین در بازار فولاد می‌تواند سایر تولیدکنندگان جهان را نیز به تولید بیشتر ترغیب کند.

کاهش تقاضای ناشی از همه‌گیری کرونا، کارخانه‌های فولادسازی ایالات‌متحده را مجبور کرد در نیمه اول سال ۲۰۲۰ میزان تولید را به شدت کاهش دهند. با این حال، با از سرگیری فعالیت در بخش‌های عمده مصرف‌کننده فولاد، تقاضا دوباره افزایش یافته است که به بهبود بهره‌برداری از ظرفیت و افزایش تولید داخلی فولاد منجر می‌شود.

نرخ بهره‌برداری از ظرفیت تولید در ایالات متحده برای اولین بار از زمان شروع همه‌گیری کرونا در مارس ۲۰۲۰، به بالای ۸۰درصد رسید و در حال حاضر هم بالاتر از این سطح قرار دارد. تولید کلی در آمریکای شمالی با افزایش ۷/ ۴۷درصدی به حدود ۱/ ۱۰میلیون تن رسید. قیمت فولاد در سال جاری شاهد افزایش بی‌سابقه‌ای بوده است که عامل اصلی آن عدم تناسب عرضه و تقاضا است و این امر در ایالات متحده به علت روند صعودی تقاضا و کمبود عرضه، هزینه‌های بالاتر مواد اولیه و کمبود ذخیره و موجودی در زنجیره تامین فولاد، در حال افزایش است. شواهد حاکی است با توجه به شرایط کنونی تغییر رویکرد در تولید فولاد به فولاد سبز در سال‌جاری با کمی‌ کاهش رشد همراه باشد و رقابت تولیدکنندگان فولاد برای سودآوری بیشتر بر ترجیحات زیست‌محیطی در سال‌جاری غلبه یابد.