اهمیت آموزش درس ریاضی در دبیرستان

با ورود به دوره دوم متوسطه دانش آموزان کلیه رشته های دوره دبیرستان، با درس ریاضی به عنوان یکی از دروس تخصصی مواجه می شوند. سطح مطالب ارائه شده ریاضیات، با توجه به ماهیت رشته تحصیلی متفاوت است. اما آنچه بسیار حائز اهمیت است این است که ریاضی همواره همراه شماست و همین امر اهمیت آموزش درس ریاضی در دبیرستان را بسیار زیاد می کند.

در این مقاله قصد داریم تا به بررسی اهمیت درس ریاضی در دوره دبیرستان و روش های موثر در آموزش و تدریس سرفصل های این درس حیاتی و چالش بر انگیز بپردازیم.

اهمیت تدریس ریاضی در دوره متوسطه دوم

ریاضیات در میان اغلب دانش آموزان درس محبوبی نیست. بررسی وضعیت دانش آموزان در پایه های مختلف نشان می دهد عامل اصلی ضعف دانش آموزان در یادگیری درس ریاضی به شیوه های تدریس و آموزش این درس در پایه های اولیه تحصیلی بر می گردد.

کلی گویی و استناد به بیان کلیات و همچنین به کارگیری روش های سنتی آموزش با محوریت حفظ کردن فرمول های می تواند مهم ترین عامل ضعف آموزشی دانش آموزان در مقاطع تحصیلی مختلف باشد.

تاثیر منفی این موارد در یادگیری و تسلط بر مباحث مهم و کاربردی ریاضیات در آموزش ریاضی دبیرستان و در نهایت حل تست های ریاضی در کنکور خود را نشان می دهد.

نحوه آموزش ریاضی در دوران دبیرستان از این جهت از اهمیت و تاثیر بسیار زیادی در یادگیری دانش آموزان خواهد داشت. مهارت دبیران ریاضی در دوره دوم متوسطه از چند جهت قابل بررسی است:

1. استفاده از روش های نوین آموزشی: روش های سنتی در آموزش دروس مفهومی و کاربردی همچون ریاضی دیگر جوابگوی ذهن پرسشگر و خلاق دانش آموزان نیست. دانش آموزان به دنبال دلیل برای مسایل هستند. در هر چیزی به دنبال "چرایی" آن رخداد و اصل می گردند و همواره سعی در به چالش کشیدن دبیران خود دارند. از همین رو به روز بودن اطلاعات دبیران و تسلط بر شیوه های آموزشی جدید در نتیجه گیری مثبت از روند آموزشی بسیار حائز اهمیت است.
2. آموزش مفهومی مطالب: کلی گویی یا صرفا اشاره به فرمول ها در تدریس ریاضی دبیرستان به هیچ عنوان توصیه نمی شود. تعاریف و مفاهیم باید به صورت دقیق تشریح شوند و دانش آموز بداند "منشا شکل گیری این فرمول کجاست؟"
3. توجه به آموزش پایه ای: یکی از مهم ترین وظایف دبیران ریاضی در دوره دبیرستان، تدریس ریاضی دهم به صورت دقیق و پایه ای است. در واقع پایه ریاضیات دوره دبیرستان در ریاضی دهم شکل می گیرد. اهمیت ریاضی دهم به اندازه ای است که حتی اگر ضعفی در مفاهیم ریاضیات مقاطع قبلی وجود داشته باشد، پایه دهم تنها فرصت بر طرف کردن این ضعف است. از همین دبیران در تدریس ریاضی دهم وظیفه مهمی بر دوش دارند.
4. ایجاد علاقه و انگیزه در دانش آموزان برای یادگیری: یکی از مشکلات اصلی دانش آموزان با درس ریاضی بی‌علاقه‌گی آنها در خواندن و یادگیری ریاضی است. دلیل اصلی این امر همان‌طور که گفته شد، روش های آموزش ناکارآمد و تاریخ‌مصرف گذشته است. دبیر ریاضی باید با کمک تکنیک های آموزشی جذاب، شوق و اشتیاق دانش آموزان را در یگیری و مطالعه ریاضی افزایش دهد.

بررسی جایگاه ریاضی در کنکور

ریاضی یکی از دروس تخصصی بسیار تاثیرگذار در کنکور سراسری به ویژه برای گروه های آزمایشی ریاضی و تجربی است. ضریب ریاضی و میزان تاصیرگذاری آن در تراز نهایی داوطلبان کنکور نشان از اهمیت بالای این درس در کنکور دارد.

با بررسی سوالات درس ریاضی در کنکور 1402 رشته های ریاضی و تجربی می توان به یک دید نسبی از بودجه بندی سرفصل های سه سال دبیرستان ریاضی در کنکور دست یافت.

ریاضی در کنکور رشته تجربی دارای ضریب 7 است. تعداد سوالات آن 30 تست است و بودجه بندی آن در کنکور 1402 نوبت دی و تیر به صورت زیر بوده است.

بودجه بندی ریاضی در نوبت دی‌ماه کنکور 1402 تجربی:

• توان های گویا و عبارت های جبری: 1 تست
• مجموعه، الگو و دنباله: 3 تست
• معادله ها و نامعادله ها: 4 تست
• تابع: 4 تست
• لگاریتم و تابع نمایی: 1 تست
• مثلثات : 4 تست
• شمارش بدون شماردن، آمار و احتمال: 4 تست
• حد و پیوستگی: 3 تست
• مشتق و کاربرد مشتق: 2 تست
• هندسه: 4 تست

بودجه بندی ریاضی در نوبت تیرماه کنکور 1402 تجربی:

• توان های گویا و عبارت های جبری: 0 تست
• مجموعه، الگو و دنباله: 3 تست
• معادله ها و نامعادله ها: 3 تست
• تابع: 5 تست
• لگاریتم و تابع نمایی: 1 تست
• مثلثات : 3 تست
• شمارش بدون شماردن، آمار و احتمال: 4 تست
• حد و پیوستگی: 3 تست
• مشتق و کاربرد مشتق: 1تست
• هندسه: 7 تست

بر اساس این آمار در کنکور 1402 رشته تجربی سهم ریاضی پایه دهم 7 تست، ریاضی پایه یازدهم 15 تست و ریاضی پایه دوازدهم 8 تست بوده است.

اما ریاضیات در کنکور ریاضی و فنی مهم ترین درس محسوب می شود و ضریب آن برابر12 است. تعداد سوالات درس ریاضی در کنکور گروه ریاضی و فنی 45 تست است و میانگین بودجه بندی مباحث ریاضی پایه و حسابان آن در دو نوبت کنکور 1402 به صورت زیر بوده است:

• تابع 2 تا 3 تست
• مثلثات 3 تست
• حد و پیوستگی 2 تست
• مشتق و کاربرد مشتق 3 تا 4 تست
• مجموعه، الگو و دنباله 1 تست
• معادله ها و نامعادله ها 3 تست
• لگاریتم 1 تست

اما در حالت کلی بودجه بندی ریاضیات در کنکور 1402 بر اساس کتاب های درسی به صورت زیر بوده است:

• کتاب ریاضی دهم 2 تست
• کتاب حسابان یازدهم 8 تست
• کتاب حسابان دوازدهم 8 تست
• هندسه 1 و 2 و 3 (به صورت مجموع) 12 تست
• آمار و احتمال 5 تست
• ریاضیات گسسته 5 تست

راهبردهای موثر برای تسلط بر ریاضی

در این نوشته دیدیم که ریاضی در دوره دوم متوسطه از چه جایگاه و اهمیتی برخوردار است و آموزش صحیح مطالب مطرح شده در سه سال دبیرستان چه اهمیت و تاثیری در نتیجه کنکور دانش آموزان دارد.

همچنین برخی از وظایف دبیران در نحوه تدریس ریاضی کنکور را بررسی و ارائه نمودیم. رویکردهای مهمی چون:

تدریس مفهومی با مثال های کاربردی، جذابیت در ارائه محتوا، به کارگیری روش های نوین آموزشی و ایجاد انگیزه و اشتیاق در دانش آموزان برای مطالعه و یادگیری مستمر و موثر ریاضیات که در روند آموزش ریاضی بسیار تاثیرگذار هستند.

منبع: زیر 100 سنجش