وارده/
استراتژی‌های منابع انسانی در شرکت‌های فناوری اطلاعات
محمدرضا بقایی‌پور_ دانشجوی دکتری مدیریت دولتی - منابع انسانی_دانشگاه تهران
امروزه شرکت‌های فناوری اطلاعات جایگاه ویژه‌ای در بین سایر شرکتها دارند. این نوع شرکتها با دانش‌فنی که در حوزه نرم‌افزار، سخت‌افزار و خدمات ارتباطی دارند؛ نقش بسزایی در زمینه اطلاع‌رسانی و ارتباطات ایفا می‌کنند. با توجه به ماهیت اینگونه شرکتها و سرعت رشد فناوری در آنها؛ به روز بودن و رقابت با همتایان یکی از مهمترین دغدغه‌های چنین شرکت‌هایی است.
ایجاد فاصله معنادار با رقبا به لحاظ فناوری و به دنبال آن جلب رضایت مشتریان و همچنین توسعه سبد محصولات منطبق با نیاز روز و نیاز پنهان مشتریان از جمله استراتژی‌های مهم چنین سازمان‌هایی است. این استراتژی‌ها می‌تواند به درآمد پایدار برای شرکت‌های فناور منجر شود و در نتیجه سبب رشد و توسعه دائمی اهداف سازمان شود.
اهداف سطح کلان شرکت‌های فناوری اطلاعات همچنین چشم‌انداز و ماموریت چنین شرکت‌هایی نقشه‌راه برای مجموعه چنین سازمان‌هایی است. این مهم از مطالعه وضع موجود و ترسیم وضع مطلوب برای یک سازمان حاصل می‌شود که با ترسیم نقشه استراتژیک به عنوان یک راهنما همسویی تمام سازمان را برای رسیدن به اهداف کلان محقق می‌سازد.
ترسیم نقشه‌راه یا همان نقشه استراتژیک برای سازمان‌های فناوری اطلاعات دانش‌بنیان و همچنین وجود واحدی با ماهیت تضمین کیفیت سببِ خروجی‌های زیر می‌شود:
• ایجاد تعادل در نیروهای متضاد در کسب‌وکارها.
• اساس استراتژی مبتنی بر ارائه پیشنهادی متمایز جهت خلق‌ارزش برای مشتری می‌شود.
• خلق‌ارزش از طریق فرآیندهای داخلی کسب‌وکار.
• استراتژی شامل موضوعات مکمل و همزمان است.
• همسویی استراتژیک ارزش دارایی‌های نامشهود کسب‌وکار را تعیین میکند.
حال چنانچه تمامی واحدهای چنین سازمان‌هایی به تاثیر از نقشه سطح کلان سازمان نقشه استراتژیک خود را داشته باشند؛ این مساله سبب همسویی تمام سازمان و عمق استراتژیک با اهداف سطح کلان می‌شود.
یکی از واحدهایی که در سازمان‌های فناور نقش اساسی ایفا میکند؛ واحد منابع انسانی یا سرمایه‌های انسانی است. «ویلیام آر تریسی» تعریف منابع انسانی را به صورت «مجموعه‌ای از افراد که در یک شرکت به کار مشغول هستند و عملیات شرکت را در دست دارند»؛ تعریف میکند. در شرکت‌های دانش‌بنیان این منابع با اتکا به نیروی ذهنی خود و از طریق تفکر کارهای شرکت را پیش می‌برند؛ بنابراین این نیروها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند. از این رو واحد منابع انسانی در پیشبرد اهداف سطح کلان سازمان نقش بسزایی را بازی میکند.
مضامینی چون بهره‌برداری بهینه از سرمایه، توسعه ظرفیت‌های منابع انسانی، جامعه‌پذیری توزیع شده، نهادینه‌سازی چابکی و زمان‌مندی از مهمترین محورهایی است که یک واحد منابع انسانی ذیل نقشه استراتژیک سازمان می‌تواند با ارائه برنامه‌‌ها و اقداماتی هدفمند سبب همسویی قابل‌توجه‌ای در سازمان شود.
تدوین یک استراتژی مناسب و دقیق به سطح بالایی از رضایت کارکنان منجر شده و در ادامه رشد سازمان در همه ابعاد را به همراه دارد. شرکت‌های فناوری اطلاعات باید در تلاش باشند تا با افزایش بهره‌وری افراد و ایجاد اشتیاقِ یادگیری در آنها؛ عملکرد کلی کسب‌وکار را بهبود ببخشند. بررسی وضعیت موجود در منابع انسانی از طریق ممیزی سازمان و ماتریس فرصت، تهدیدها (SWOT)، ارائه راهکارها و پیشنهادات بهبود برای رسیدن به وضع مطلوب، بازمهندسی فرآیندهای واحد منابع انسانی، جانشین‌پروری، استعدادیابی، جامعه‌پذیری مرکزی و توزیع شده مناسب به همراه مسیر راه و رشد نیروها، الزام به برنامه‌ریزی با شاخص عملکرد کلیدی و در نهایت ارزشیابی عملکرد از جمله مهمترین فرآیندها و استراتژی هایی است که در واحد منابع انسانی شرکت‌های فناور می‌تواند اجرایی شود تا افق چشم‌انداز واحد منابع انسانی که متاثر از چشم‌انداز و ماموریت سازمان است؛ هر چه بیشتر میسر شود.
