بازتاب مؤلفه های هنر مدرن در آثار نقاشی خط استاد علی شیرازی

نوگرایی یا به تعبیری مدرنیسم، تفکر و جریانی تاریخی است که به دنبال تغییرات اجتماعی، در نتیجه انقلاب صنعتی اروپا شکل گرفت و در عرصه های گوناگونی همچون علم، سیاست، هنر، فلسفه، فرهنگ و ... تأثیری بزرگ بر جای گذاشت. این جنبش در هنرهای بصری در اواخر قرن نوزدهم پای گرفت و هنرمندان نوگرا نگرش ها، تئوری ها و دیدگاه های سنتی خود را رها کرده و به دنبال روش ها و رویکرد جدیدی برای ارائه‌ آثار هنری خود بر آمدند.

در دنیای مدرن ایده های خلاقانه و جدید بیشتر مورد استقبال و توجه قرار می گرفت، از این رو هنرمندان بیشتر سعی بر این داشتند که مفهوم و دریافت جدیدی از دنیای اطراف خود خلق کنند، از آن جایی که هر دوره ای هنر زمان خودش را طلب می کند، هنر خوشنویسی نیز از این قافله عقب نمانده و با حفظ اصالت و تلفیق و ترکیب عناصر سنتی و مدرن در کنار یکدیگر هر چه بیشتر در عرصه ی هنر مدرن جهان وارد شد.

این هنر مقدس به عنوان یکی از اصیل ترین هنرهای ایرانی که ریشه ای سترگ در تاریخ و فرهنگ ایران داشته از ظرفیت بالایی برای مدرن شدن به خصوص در قالب سیاه مشق برخوردار است و با دگرگونی و تغییر در ترکیب بندی و رنگ، توجه بیشتر به فرم و ساختار و پرداختن کمتر به معنا و محتوا، تأکید بیشتر بر ریتم، توازن، تکرار، تناوب در شکلی مدرن ظاهر می شود.

یکی از هنرمندان مطرح در این عرصه، استاد علی شیرازی برجسته ترین کتیبه نویس و جلی نویس کشور در حال حاضر می باشد، که آثار ارزشمندش زینت بخش موزه های مهم ایران و جهان است، این هنرمند در کنار حفظ هویت و اصالت خط نستعلیق و با آشنایی زدایی از هنر خوشنویسی مفهوم و شکل نوینی را از خوشنویسی سنتی به جهان هنر مدرن عرضه نموده است.

آشنایی زدایی معادل واژه (defamiliariation) یکی از مفاهیم مهم و کاربردی در حوزه ی نقد هنری و ادبی است که نخستین بار توسط ویکتورشکلوفسکی چهره ی شاخص مکتب فرمالیسم روسی در سال ۱۹۱۷ مطرح شد و به مفهوم ایجاد نگاه تازه و دید جدید در فرآیند آفرینش هنری است و هنرمند با این روش افق تازه، دنیای جدید و ناآشنایی را کشف و شهود کرده و سپس به ارائه آن می پردازد.

استاد علی شیرازی نیز با دانش و شناخت کافی از ظرفیت های بصری خط نستعلیق، قالب ها و سبک های آن، مطالعه و پژوهش در مورد متریال، مواد، تکنیک های جدید در رنگ گذاری، رنگ آمیزی های چند لایه، حجم پردازی، ژرف نمایی و عمق پردازی، ایجاد ریتم، حرکت، تکرار و چرخش در سراسر اثر، تولید سایه روشن های گوناگون، تأکید بر فرم های ناب در بستری از سیاه مشق ترکیب های بی نظیر و باشکوهی را خلق نموده اند که چشم هر بیننده ای را مسحور خویش ساخته و دیگر این که در کنار موارد ذکر شده، قردادهای سنتی و معمول خوشنویسی کلاسیک را تغییر داده و معیارهای جدیدی با تجربه های زیبایی شناسانه خود ابداع کرده و آثار تولید شده دارای اسلوب و شیوه ای است مبدعانه و مبتکرانه که تا قبل از این در آثار سایر هنرمندان دیده نشده بود و این چنین است که آشنایی زدایی در خط نستعلیق و به تبع آن نو و مدرن شدن و از سوی دیگر نیز قابل فهم شدن این هنر برای مخاطب جهانی فراهم می شود.