اجرای نقشه دوم حامیان عارف، در سایه از دست دادن ریاست

صف‌آرایی فراکسیونی اصولگرایان و اصلاح‌طلبان طی روزهای گذشته با برگزاری نخستین نشست منتخبان مجلس دهم شکل واقعی‌تری به خود گرفت. در یک طرف این میدان، منتخبان لیست امید یا همان جریان اصلاح‌طلب و دولت، در مسجد سلمان فارسی نهاد ریاست‌جمهوری دور هم جمع شدند تا پس از سخنرانی محمدرضا عارف، کاندیدای این جریان برای ریاست مجلس دهم، درباره اساسنامه فراکسیون امید تصمیم‌گیری کنند و این فراکسیون به شکل رسمی تشکیل شود. در سوی دیگر و در ساختمان قدیم مجلس شورای اسلامی، اصولگرایان نیز نشستی را با سخنرانی علی لاریجانی و قاسم سلیمانی برگزار کردند تا عملا هر جریان کاندیدای ریاست خود بر مجلس دهم را معرفی کند. اما نتیجه این صف‌کشی سیاسی در نهایت با اعلام همبستگی اکثریت منتخبان مجلس دهم با اصولگرایان مشخص شد. بیش از 180 منتخب مجلس دهم در ساختمان قدیم مجلس حضور یافتند تا نشان دهند ذائقه اصولگرایی همچنان تفکر غالب بر بهارستان خواهد بود. از سوی دیگر حامیان محمدرضا عارف پس از این صف بندی ها دچار دوگانگی شده اند و خبرها حکایت از دیدار تیمی از طرف فراکسیون امید با علی لاریجانی داشته است. برآوردهای نزدیک به واقعیت نشان می دهد که محمدرضا عارف چندان سمبه اش پر زور نیست که بتواند بدون درنگ و بیم از افت وجهه اش برای ریاست مجلس کاندیدا شود. شخص معان اول دولت اصلاحات به خوبی درک کرده است که یارای مقابله با لابی سنگین علی لاریجانی را ندارد، پس صرفا حضور در جایگاه انتخابات ریاست مجلس، برای پیام به بدنه اجتماعی که به او رای داده اند بوده و کارکرد دیگری ندارد. مردم کماکان خاطره شب های انتخابات سال 92 را از یاد نبرده اند که تنها چند روز مانده تا شروع انتخابات، عارف از گردونه انتخابات به اصرار و تاکید رئیس دولت اصلاحات انصراف داد. اگر این بار نیز چنین اقدامی از سوی عارف سر می زد، بدنه رای او قطعا عارف را به عنوان گزینه دقیقه 89 می دیدند که توان بازی کردن تا سوت پایان را نخواهد داشت. عدم شرکت در پروسه رای گیری توسط عارف، بدون شک این پیام را به مردم می دهد که وی ظرفیت اتمام رقابت را ندارد. برای همین بوده که تیم فکری او به ناچار در پشت صحنه خود را برای گام دوم و به تعبیر دیگر زیر ساخت های مجلس آماده کردند. کمیسیون و مراکز مهم و اساسی مجلس شورای اسلامی مرکز پژوهش ها، مرکز تحقیقات اسلامی، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد، کمیسیون اصل نود، دیوان محاسبات و کمیسیون امنیت ملی مهمترین مراکز زیرمجموعه مجلس شورای اسلامی است که شخص رئیس مجلس، معمولا نقش ویژه ای در انتخاب رئیس این مراکز به طور مستقیم یا با تاثیر گذاری غیر مستقیم دارد. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی از مهمترین جایگاه های مجلس بوده که انتخاب سکاندار آن بر عهده رئیس مجلس است و از سوی اصلاح طلبان به عنوان مرکزی استراتژیک برای اسکان نیروها و امکانات پژوهشی برای روز مبادا نگریسته می شود. گزارش های مهمی که از پژوهش های مهم این نهاد خارج می شود در تصمیم گیری و تصمیم سازی نخبگان کشور اثر مهمی دارد و با تعویض ریاست این مرکز و جایگزین شدن یک نماینده اصلاح طلب، می توان بودجه پژوهشی آن را به سمت اهداف دلخواه یک جریان سیاسی سوق داد. کمیسیون اصل نود نیز از کمیسیون های مهم مجلس است که در مجلس نهم نقش ویژه ای با ارائه گزارش های جنجالی در مورد فساد اقتصادی ایفا کرد. کمیسیونی که با تثبیت یکی از دوستان عارف بر راس آن، می تواند گزارش های جنجالی ای را در مجلس دهم به نفع اصلاح طلبان و برای تخریب بیشتر اصولگرایان ارائه کند. کمیسیون امنیت ملی نیز از باب محل مطرح شدن مهمترین گزارش ها مربوط به امنیت کشور، از دیگر کمیسیون هایی است که اصلاح طلبان در سایه ریاست مجلس به دنبال تصرف بیشتر اعضا و ریاست آن هستند. دیوان محاسبات هم در شرایط حاضر می تواند محلی برای تصرف فراکسیون امید و مسکوت گذاشتن موضوعاتی نظیر پرونده فساد کرسنت و دیگر فسادهای شاخص مرتبط با جریان حامی دولت باشد. اولویت های عارف در تناقض با برنامه روحانی؟ ماهیت لیست امید که در تهران رای آورد، شاکله اقتصادی نداشته و بیشتر بر اساس فضای سیاسی شکل گرفته است. عدم هماهنگی اولویت های روحانی و عارف بیش از پیش این انگیزه را در دولت ایجاد کرده است تا در حوزه دخالت در ریاست مجلس، گردش ملایمی به سمت لاریجانی داشته باشد. شرایط روحانی لااقل در حال حاضر حکایت از آن دارد که دولت دوست دارد کمی اوضاع خسته کننده اقتصادی را در سه سال گذشته تا به الان، رونق دهد ولی لیست امید در تهران و افراد نزدیک به آن شدیدا دیدگاه سیاسی دارند و دوست دارند علی رغم پیش کشیدن بحث اقتصادی، در حوزه سیاست با تاکید بر رفع حصر کار کنند؛ موضوعی که شخص رئیس جمهور فعلا علاقه ای به ورود به آن ندارد. این تفاوت دیدگاه به عارف و مشاوران درجه یک او این واقعیت را می رساند که باید به سمت استقلال برای تصاحب کمیسیون ها و مجموعه های مهم زیر نظر رئیس مجلس باشند. در حقیقت باید «نقشه دوم» را اجرایی کرده و از خیر ریاست مجلس بگذرند تا در مقابل افکار عمومی بیش از این دست خالی نمانند.