روند حضور دورگه‌ها در فوتبال ایران
تغییرات قوانین تابعیتی فیفا در سال‌های انتهایی قرن بیستم، باعث ایجاد شرایطی ایده‌آل برای کشورهای مختلف به منظور پوشش نقاط ضعف ژنتیکی و تاکتیکی تیم‌هایشان بود.
روزنامه ابتکار: تغییرات قوانین تابعیتی فیفا در سال‌های انتهایی قرن بیستم، باعث ایجاد شرایطی ایده‌آل برای کشورهای مختلف به منظور پوشش نقاط ضعف ژنتیکی و تاکتیکی تیم‌هایشان بود. فرانسوی‌ها با تکیه بر قدرت بدنی و تکنیک ذاتی ستارگان آفریقایی‌الاصل مثل زیدان، ویرا، تورام و... و تلفیق آن با روحیه تاکتیک‌پذیری بازیکنان خود به ترکیبی طلایی برای فتح جام‌جهانی ۹۸ و یورو ۲۰۰۰ رسیدند. آلمان‌ها بیش از نیمی از ترکیب خود در جام‌جهانی ۲۰۱۰ را به دورگه‌های لهستانی و ترکیه‌ای از جمله کلوزه، اوزیل، پودولسکی و.... اختصاص دادند و حتی کشورهای ناسیونالیستی مثل ایتالیا با طنازی مهاجمی سیه‌چرده مثل بالوتلی در نوک پیکان خط حمله تیمشان کنار آمدند. به عبارت ساده‌تر امروز کشورهای کمی هستند که در ترکیب‌شان یکی، دو بازیکن دو ملیتی نداشته باشند. دورگه‌ها و لمپنیسم ایرانی اولین زمزمه‌های حضور یک بازیکن دورگه در تیم ملی ایران با درخشش آلکو اسکندریان، پسر آندرانیک اسکندریان مدافع تیم ملی ایران در جام‌جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین شنیده شد. فوتبالیستی متولد آمریکا که پس از عملکرد درخشان در MLS مورد توجه سرمربی وقت تیم ملی آمریکا هم قرار گرفت اما عکس‌العمل پیشکسوتان و جامعه فوتبال نسبت به ملی‌پوش شدن آلکو آن‌قدر متعصبانه بود که فدراسیون وقت جرات اقدام برای نزدیک شدن به آلکو را پیدا نکرد و با دعوتش به تیم ملی امریکا پروسه ملی‌پوش شدن پسر همبازی سابق پله و بکن‌باوئر در نیویورک کاسموس بطور کلی منتفی شد. ظهور شاهزاده ایرانی شعله درخشش "دنیل کرباسیون" در برنلی و آرسنال با مصدومیتی سنگین آن‌قدر زود خاموش شد که فرصتی برای فکر کردن به دعوت استعدادیاب کنونی باشگاه آرسنال به وجود نیاید اما ظهور ستاره‌ای جدید ماجرای حضور دورگه‌ها در تیم ملی ایران را دگرگون کرد. تماشای عملکرد مطمئن و بی‌نقص پسری ترکه‌ای و چپ پا که با اسمی کاملا ایرانی در سمت چپ تیم فرایبورگ گوش‌ها را به تصویر پخش زنده‌های آن روزهای بوندس‌لیگا تیز می‌کرد، کار‌شناسان فوتبال ایران را برای در اختیار داشتن هافبکی با روحیات ماشینی فوتبال آلمان به فکر فرو برد. فریدون زندی روز به روز پیشرفت کرد و با پوشیدن پیراهن شماره ۱۰ کایزرسلاترن به سوگلی این تیم تبدیل شد. او پس از کش و قوس‌های فراوان برای حل مشکل خدمت سربازی‌اش نخستین بار پیراهن شماره ۱۲ تیم ملی را در مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۰۶ مقابل بحرین در منامه پوشید و با ارسال پاس گل صعود تیم ملی به جام جهانی برای محمد نصرتی محبوبیتی دو چندان پیدا کرد و از هواداران لقب Prince of Persia به معنای شاهزاده ایرانی گرفت. درخشش زندی زمینه دعوت از شهروز نراقی، مهاجم شفیلد یونایتد و بازیکن سابق تورینو را فراهم کرد اما یک مصدومیت سنگین، نراقی را بر خلاف زندی از حضور در ترکیب تیم ملی برای جام‌جهانی دور نگه داشت. بازگشت به تفکرات متعصبانه پس از جدایی برانکو، نگاه‌ها از آن سوی مرز‌ها به لیگ داخلی معطوف شد و به جز یک تک بازی نه‌چندان دلچسب از امیر شاپورزاده، مهاجم هانزاروستوک در زمان دایی پیراهن تیم ملی به تن دورگه دیگری نرفت. قلعه‌نویی، دایی و قطبی هیچ کدام اعتقادی به دعوت از روبیک قاسمی نوبخت مهاجم هانوفر آلمان، آرش طالبی‌نژاد هافبک ترومسو نروژ، آرش بیات هافبک ماری‌هامن فنلاند و حتی بهرنگ صفری مدافع چپ بازل سوئیس نداشتند. از این جمع صفری با عملکرد فوق‌العاده خود حدود یک دهه است که پیراهن تیم ملی سوئد را به تن دارد و درخششش مقابل کریس رونالدو در بازی فصل گذشته بازل مقابل رئال‌مادرید داغ دلمان را بخاطر از دست دادن چنین بازیکنی در پست پاشنه آشیل تیم ملی تازه کرد. کی‌روش و بی‌اعتمادی به لیگ داخلی پس از آ‌ن‌که کارلوس کی‌روش هدایت تیم ملی را بر عهده گرفت، با توجه به کندی ظهور استعدادهای جدید در لیگ توجه خود را به جذب حداکثری دورگه‌ها معطوف کرد. اشکان دژاگه و رضا قوچان‌نژاد که با وجود تولد در ایران شرایطی مشابه دورگه‌ها داشتند، نخستین ستاره‌هایی بودند که دعوت مرد پرتغالی را پذیرفتند و با درخشش خود از عوامل اصلی صعود ایران به جام‌جهانی ۲۰۱۴ شدند. پس از صعود به جام‌جهانی، کی‌روش که سمبه خود را پر زور‌تر از همیشه می‌دید دنیل داوری، استیون بیت‌آشور، امید نظری و ویلیام آتشکده را تست کرد ولی هیچ‌کدام را شایسته حضور در جام‌جهانی ندانست. دورگـه‌های آینده برخلاف سال‌های قبل امسال کفگیر دورگه‌های آماده در اروپا به ته دیگ خورده تا کی‌روش هم مجبور به اعتماد به استعدادهای داخلی شود. پرونده دعوت از آریا جسور هاسه‌گاوا، هافبک ایرانی ژاپنی رئال زاراگوزا انگار برای همیشه بسته شده؛ شروین رجبعلی‌فردی مدافع چپ سابق هرتابرلین و رده‌های سنی آلمان از هانزاروستوک اخراج شده و بدون تیم مانده و همین وضعیت را نیل یداللهی، مدافع فصل پیش تیم لیگ برتری دروگدا یونایتد ایرلند دارد. جامی رفعتی که جنوا را برای به دست آوردن فرصت بازی به مقصد لیوورنو ترک کرده هنوز فرصت بازی در سری B را هم به دست نیاورده و آرام خلیلی در دسته دوم نروژ هفته‌هاست موفق به گلزنی نشده اما به نظر می‌رسد محتمل گزینه‌های کی‌روش دنیل نوروزی، مدافع چپ ۲۴ ساله وژله دانمارک و امین نظری برادر ۲۲ ساله امید نظری است که سال گذشته با مالمو قهرمان سوئد شد و در لیگ قهرمانان اروپا به میدان رفت. البته اگر تیم دسته دومی منسفیلد تاون انگلیس در پنجره نقل و انتقالات سختگیری نمی‌کرد و به ترانسفر سیروس تفضلی به دندی یونایتد اسکاتلند رضایت می‌داد، شاید الان این مدافع ۲۴ ساله یکی از گزینه‌های کی روش برای پر کردن نقطه میانی خط دفاعش بود. حرف آخر درباره حضور دورگه‌ها در تیم ملی دیدگاه‌ها همچنان یا سیاه سیاه است و یا سفید سفید اما به نظر می‌رسد رویکردی همراه با اعتدال، انعطاف و استفاده حداکثری از همه گزینه‌های موجود بهترین و عاقلانه‌ترین روش در راستای اعتلای فوتبال ایران خواهد بود.
