فرهنگ و مردم

فرهنگ از عواملِ اصلیِ سنجش جوامع بشری، ازنظر پیشرفت یا عقب‌ماندگی جامعه، است. با اصلاح و تعدیل تعصبات و ناهنجاری‌های فرهنگیِ یک جامعه، می‌توان آن را به سوی تعالی سوق داد. هنجار‌شکنی و امور ضدفرهنگی در همه ى جوامع بشری و در همه جای دنیا اتفاق می‌افتد. اما مشکل از وقتی شروع می‌شود که این‌گونه هنجار‌شکنی‌ها به‌کثرت در جامعه دیده شود و امری طبیعی تلقی گردد؛ این امر بدان معناست که، در جامعه، هبوط فرهنگی رخ داده است. مثلاً بارها دیده‌ایم راننده‌ای را که در مسیر خود، با تصادفی مواجه می‌شود، بی‌درنگ توقف می‌کند و مسیر ده‌ها اتومبیل را در بزرگراه می‌بندد؛ غافل از اینکه این سدّمعبر چه تبعاتی ممکن است دربر داشته باشد. توقف این راننده نه به قصد کمک‌ کردن به مصدومین حادثه، بلکه به‌منظور تماشای مجروحین و بررسی درست ‌و دقیق و کارشناسی خسارات وارده است تا در مهمانی و مجالس، حرف جالب‌توجهی برای گفتن داشته باشد. یا راننده‌ای را درنظر بگیرید که بی‌توجه به سرنشینان اتوموبیل و بی‌آنکه اهمیتی به نظافت شهر بدهد، زباله‌های خود را از پنجرة اتومبیل به بیرون پرتاب می‌کند، بی‌آنکه به تبعات کار خود بیندیشد. یا شهروندانی را می‌بینیم که هنگامی که خبرنگاران در سطح شهر، مشغول تهیة گزارش‌اند، به محض دیدن دوربین، جلوی آن ظاهر می‌شوند ویا بی‌آنکه بدانند موضوع از چه قرار است، پشت سر گزارشگر می‌ایستند تا به‌اصطلاح خود را رسانه‌ای کنند. در جریانِ آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو هم عده‌ای در اطراف ساختمان برای مشاهدة حادثه تجمع کردند تا برای ثبت آن سلفی بگیرند؛ درحالی‌که مأموران آتش‌نشانی و امداد بارها و بارها به آنها تذکر دادند که محل را برای ورود ماشین‌های امدادی خلوت کنند. ولی، در نهایت تأسف، گوش کسی بدهکار نبود. متاسفانه روزانه در جامعه، شاهد این قبیل امور ضدفرهنگی به اشکال گوناگون هستیم: افرادی که برای گرفتن یک لیوان شربتِ صلواتی، وسط خیابان، اتومبیل خود را رها می‌کنند یا برای یک خرید چندلحظه‌ای، ماشین خود را به‌صورت دوبل پارک کرده اند و بسیار موارد دیگر که برای ذکر تک‌تک آنها یک کتاب لازم است. این‌گونه امور ضدفرهنگی در طبقات مختلف جامعه دیده می‌شود که البته مختصّ قشر خاصی نیست؛ چنانکه همین افراد وقتی با رأیِ مردم، به مجلس راه پیدا می‌کنند، هنگام خداحافظی با مجلس و پایانِ دورۀشان، به امرِ خطیرِ سلفی‌گرفتن می‌پردازند(!) و یا در مراسم مهم دولتی، که هزاران رسانة داخلی و خارجی آن را رصد می‌کنند، با دیدن یک مقام بلندپایه ى بین‌المللی، به سمت او می‌روند تا آلبوم خاطرات و صفحات مجازی‌شان را پرکنند! این مسائل نشان می‌دهد که نه‌تنها در سطح مردم عادی فرهنگ‌سازی صورت نگرفته است، بلکه این هنجارشکنی‌ها و امور ضدفرهنگی به مقامات بالا نیز سرایت کرده است و اگر به فریاد فرهنگ شهروندی‌مان نرسیم، همین را هم که داریم از دست می‌دهیم. جناب نماینده مجلس، آیا نشستن بر کرسی مجلس، به نمایندگی از سوی مردم، برای شما کافی نیست؟ اگر دوربین‌های تان را برای حل مشکلات، به سوی مردم بگیرید، بهتر نیست؟ مناسب تر نیست که مردم شما را در حال بررسی معضلات و مشکلات جامعه ببینند تا درحال سلفی‌ گرفتن؟! سوال بی پاسخ این است که چه می‌توان کرد وقتی که نمایندگان مردم و مسئولان نیز رفتاری می‌کنند که بر هنجار‌شکنی‌های جامعه صحه می‌گذارند!