ناصرچرخساز مدیرعامل جمعیت هلال احمر البرز در بیان جزییاتی از این حادثه گفت: مبداء این هواپیما فرودگاه پیام بوده و به دلایلی که هنوز مشخص نیست در پادگان فتح سپاه سقوط کرده است.
این مسئول توضیح داد: متاسفانه این هواپیما برخوردی با خانه‌های مسکونی داشته و دچار حریق شده است و در حال حاضر عملیات اطفاء حریق و عملیات جستجوی مصدومان احتمالی در حال انجام است
باز هم یک رخداد تلخ در صنعت هواپیمایی که این بار فعلاً نشانه‌ای از اشاره به اشتباه و تقصیر خلبان در گزارشات اداری نیست؛ رخدادی که این بار تعدادی از اساتید و خلبانان باسابقه کشورمان در راه تامین نیاز‌های ضروری کشور جان باختند و بیش و پیش از هر چیز، تلاش خالصانه آن‌ها برای کمک به رفع حاجات عمومی قابل ارج نهادن است بویژه در شرایطی که فشار برای کمبود کالا‌های اساسی و نارضایتی مردم از آن طی ماه‌های اخیر افزایش یافته است. ماجرا از این قرار بود که صبح روز یکشنبه یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۰۷ متعلق به ارتش جمهوری اسلامی ایران، هنگام فرود در فرودگاه "فتح" کرج، با دیواره انتهای باند برخورد کرده و پس از اصابت با یک ساختمان مسکونی دچار انفجار و آتش سوزی شد. در همان دقایق ابتدایی خبرگزاری ایسنا گزارش داد که احتمالاً به دلیل هم راستایی دو فرودگاه فتح و پیام، آن هم در فاصله نزدیک، خلبان به اشتباه افتاده و، چون باند فتح کوتاه‌تر از آن چیزی است که بوئینگ ۷۰۷ برای نشستن نیاز دارد، هواپیما از باند خارج و به منزلی مسکونی برخورد کرده است. اما نکته جالب آنکه در ساعات اولیه، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری در گفتگو با شبکه خبر
اعلام کرد که هواپیما یک بوئینگ ۷۰۷ باری و قرقیزستانی بوده؛ موضوعی که بعداً توسط سایر مسئولان تکذیب و اعلام شد که هواپیما متعلق به ارتش جمهوری اسلامی ایران و در حال انجام ماموریت طرح مردم یاری بوده است. این نحوه اطلاع رسانی غیرحرفه‌ای و تعجب آور سازمان هواپیمایی که باید اطلاعات دقیق، اما سریع را در اختیار رسانه‌ها و افکار عمومی قرار دهد با تلخند شبکه‌های اجتماعی همراه شد، اما طبق معمول، قرار نیست هیچ مسئولی عذر بخواهد و البته در ادامه مشخص خواهد شد این موضوع، اولین گاف سازمان هواپیمایی نبوده است.
طرح مردم یاری ارتش چیست؟
ارتش در ادامه رسالت‌های حاکمیتی خود، دارای دو نوع طرح مردمیاری است که به نوعی شامل طرح‌های محرومیت‌زدایی و کمک به مناطق کمتر برخوردار و دیگری کمک به رفع نیاز‌های مهم جامعه می‌شود. آذر ماه سال ۹۶ طرح مردمیاری که فرمانده بهداشت، امداد، درمان و آموزش پزشکی ارتش جمهوری اسلامی از آغاز آن خبر داده بود مربوط به رفع محرومیت از استان‌هایی، چون سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی می‌شد و هدف این طرح، ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مردم محروم و کم برخوردار است. این طرح‌ها در دیگر مناطق محروم کشور نیز اجرایی شده است. دیگر اقدام ارتش که به نظر می‌رسد سانحه اتفاق افتاده نیز در راستای آن بوده، تامین نیاز‌ها و ارزاق اصلی کشور است که وارد کردن گوشت‌های منجمد از قرقیزستان هم در راستان این مدل مردمیاری ارتش بوده. در هواپیمای ۷۰۷ ارتش نیز که صبح یکشنبه دچار حادثه شد بیش از ۳۰ تا ۴۰ تن گوشت برای جبران کمبود گوشت مورد نیاز بازار وجود داشته است. اما نکته مهمی که در این بین وجود دارد و همیشه در حوادث این چنینی بر آن تاکید می‌شود نوع هواپیما و از رده خارج بودن یا نبودن و نقش آن در حادثه است که به نظر می‌رسد طرح مباحث مربوط به سن و
سال و قدمت این هواپیما، بحثی انحرافی است.
علت اصلی حادثه و موضوعی که نادیده گرفته شد نکته مهم در حادثه امروز که همان نخستین لحظات، بسیاری از کارشناسان بر آن تاکید کردند هم راستایی دو فرودگاه فتح و پیام و فاصله تنها کمتر از ۱۰ کیلومتر آن‌ها است که به احتمال زیاد خلبان را به اشتباه انداخته است. همچنان که خبرگزاری دولتی ایسنا نیز در گفتگو با یک کارشناس هوانوردی تاکید کرد که این اتفاق یک بار دیگر آن هم به فاصله چند ماه از مسافربری شدن فرودگاه پیام تکرار شده است.
فاصله کم و هم راستایی باند ۲ فرودگاه
این کارشناس هوانوردی به ایسنا گفت که آبان ماه امسال یک هواپیما از مشهد به سمت فرودگاه پیام در حرکت بود، خلبان که از کادر کارکشته پروازی یکی از ایرلاین‌های کشور بوده با وجود دسترسی به اطلاعات مورد نیاز، فرودگاه فتح را با پیام اشتباه می‌گیرد و ارتفاع را برای فرود کم می‌کند، اما در آخرین لحظات متوجه اشتباه خود می‌شود و دوباره برای فرود در پیام اوج می‌گیرد، این اشتباه ممکن بود به قیمت جان ۱۵۰ مسافر به همراه خدمه پروازی تمام شود. موضوعی که به نظر می‌رسد کاملاً در حادثه امروز صبح نیز تاثیر گذار بوده، اما متاسفانه اینبار نیز به دلایل فوق، خلبان دیر متوجه باند فرود اشتباه شده که دلایل مختلفی، چون وضعیت آب و هوا، نبود سامانه‌های مناسب الکترونیکی و تاخیر در انتقال اطلاعات مناسب از سوی برج مراقبت به هواپیما، در آن به صورت جدی دخیل باشد.
تکرار حادثه هواپیمای مشهد و بی توجهی سازمان هواپیمایی کشوری
اگر اتفاق چند ماه پیش هواپیمای مسافربری مشهد در سایر کشور‌ها رخ می‌داد بدون شک تیمی برای بررسی علت این اشتباه تشکیل شده و با کمک نتایج به دست آمده، از بروز مجدد این اشتباه توسط خلبان بوئینگ ۷۰۷ و کشته شدن چندین نفر از نیرو‌های متخصص و با سابقه نیرو‌های مسلح جلوگیری می‌شد. بررسی این گونه حوادث توسط تیم‌های کارشناسی امری کاملاً عادی در دنیا است، اما ظاهراً نه تنها اتفاقی پس از این حادثه در دستورالعمل‌های فنی و نصب تجهیزات نیفتاده بلکه علیرغم تاکید دفتر بررسی سوانح و حوادث هواپیمایی کشوری، ظاهراً جلوگیری از تکرار حوادث ناشی از همجواری این دو فرودگاه در دستور کار جدی نهاد‌های مسئول نبوده است.
بررسی‌های مشرق از اسناد سازمان هواپیمایی کشور نشان می‌دهد در گزارش ۲۵/ ۸ / ۹۷ دفتر بررسی سوانح و حوادث سازمان هواپیمایی کشوری تاکید شده است:
موضوع: حادثه جدی مورخ ۲۵/۰۸/۹۷ پروازهواپیمای MD-۸۸ در مسیر کرج - مشهد گزارش پرواز و چگونگی بروز حادثه: فاصله فرودگاه فتح تا فرودگاه پیام در حدود ۵.۵ مایل بوده و همچنین باند این دو فرودگاه تقریباّ در یک راستا می‌باشند و بنا به اظهارات معاونت عملیات شرکت (ایرلاین) تاکنون تذکر و بخشنامه لازمی در قالب PIF برای خلبانان صادر نگردیده است. علیرغم اینکه در این گزارش تاکید شده که این رویداد در حد حادثه جدی بوده است و در عین حال، یادآوری شده که هواپیما با ۱۵۰ مسافر در فاصله یک متری با زمین با هوشمندی خلبان مجدداً پرواز کرده، اما باز به نظر می‌رسد هشدار‌ها و دستورالعمل لازم و همچنین نصب سامانه‌های هشدار دهنده از سوی سازمان هواپیمایی کشوری در خصوص این فرودگاه صورت نگرفته است تا بار دیگر خلبان دچار اشتباه شود. شاید اگر اطلاع رسانی لازم حتی در حد اطلاع به تیم پروازی قبل از پروز از سوی مسئولان مربوطه صورت می‌گرفت امروز شاهد از میان رفتن چندین خلبان و استاد با سابقه ارتش جمهوری اسلامی و داغدار شدن خانواده‌های آن‌ها نبودیم. در عین حال، بی اطلاعی یا فقدان ارائه اطلاعات لازم از سوی برج‌های مراقبت ۲ فرودگاه
اصلی یعنی پیام و مهرآباد که علی القاعده باید به کمک هواپیما جهت فرود در محل مناسب می‌آمدند، علامت سوال دیگری است که باید به آن توجه کرد. طبیعی است وقتی یک هواپیمای مسافربری با ۱۵۰ مسافر، همین چند هفته قبل دچار چنین مشکلی شده و به لطف الهی و با تبحر خلبان آن، از یک حادثه تلخ جلوگیری شده، هشدار‌ها و توجهات به این مسئله به گونه‌ای باشد که جلوی تکرار حادثه گرفته شود و صد البته یک هواپیما با بیش از ۳۰ تن بار، هنگامی که با یک باند فرود کوچک مواجه شود، نمی‌تواند به سرعت خود را بالا کشیده و جلوی حادثه را بگیرد حتی اگر خلبان و کمک خلبان آن ۲ استاد با سابقه هوانوردی باشند.
عاقبت تحقیق و بررسی حوادث هواپیمایی در کشور یکی از مواردی که از اتفاقات و رخداد‌های تلخ قبلی به یادگار مانده، فقدان برخورد مناسب و اطلاع رسانی درباره مشکلات مدیریتی و فنی است که منجر به بروز برخی حوادث و سوانح هوایی در کشورمان شده به گونه‌ای که هیچ گاه مشخص نمی‌شود مقام مسئولی در این خصوص، دچار قصور یا تقصیر بوده و باید با وی برخورد و محاکمه شود.
در این میان، عمده گزارش‌ها مصروف به یک سری کلیات و بیان مواردی اظهر من الشمس است و در نهایت نیز به جز واژه تکراری "تقصیر خلبان" هیچ گاه مورد دیگری مطرح نمی‌شود که جلوی تکرار حوادث را بگیرد و در نهایت امر، این افکار عمومی و خاک است که به سردی می‌گراید و در یاد نهاد‌های نظارتی همچون مجلس یا رسانه‌ها نمی‌ماند که بپرسند بالاخره کدام مسئول و دستگاه، باید پاسخگوی آن حادثه باشد.
اما این بار سرنخ‌ها و شواهد مهمی وجود دارد که نشان می‌دهد می‌توان عواملی، چون تجهیزات ناکافی، بی توجهی مسئولان برج مراقبت یا آن‌هایی که حرکت و فرود این هواپیما را در سامانه‌های خود نظاره می‌کردند و واکنشی نشان ندادند و آن‌هایی که گزارش حادثه قبلی را دیدند و اقدام اساسی و مناسبی انجام ندادند را فراخواند و پرسید چگونه است که ۲ اتفاق یکسان ظرف ۲ ماه در کشور رخ می‌دهد؟ کدام سازمان عاقل از یک سوراخ اینگونه ۲ بار گزیده می‌شود؟!
نکته جالب و تاسف آور آخر اینکه در گزارش دفتر بررسی سوانح و حوادث سازمان هواپیمایی کشوری بیان شده که اطلاع رسانی این رویداد از طریق مبادی ذی ربط به سازمان هواپیمایی انجام نشده و در پی «گزارش افراد غیر»، موضوع مورد پیگیری قرار گرفته است و تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل...
ساعت 17:00 اتمام امداد رسانی و پیدا شدن اجساد کروی پروازی
ساعت 15:00 گفتگو با یک خلبان و یکی از اهالی منطقه حادثه بوئینگ ۷۰۷ یکی از اهالی منطقه‌ای که هواپیمای بوئینگ ۷۰۷ در آن دچار حادثه شد: زمانی که این حادثه رخ داد یک صدای انفجار به گوش رسید و شیشه‌های منازل لرزش شدیدی داشت.پس از وقوع حادثه متأسفانه شاهد ازدحام جمعیت در اطراف منطقه بودیم که همین رسیدن نیرو‌های امدادی را با مشکل مواجه کرده بود. سعید عابدین‌پور، خلبان: احتمال دارد به دلیل هم‌راستایی باند‌های فرود فرودگاه پیام و فتح، خلبان در انتخاب محل فرود اشتباه کرده باشد.وقوع یک حادثه هوایی به عوامل بسیار زیادی از جمله آشنا نبودن خلبان با منطقه فرود، بدی هوا، کاهش دید و ... بستگی دارد.
ساعت 14:00 اسامی کامل جانباختگان سانحه سقوط هواپیمای ارتش
مهرداد علی بخشی، مدیر ستاد مدیریت بحران سازمان پزشکی قانونی کشور: همه ۱۵ جسد یافته شده از هواپیمایی که صبح امروز در صفادشت کرج سقوط کرد به پزشکی قانونی استان البرز منتقل شدند.
اسامی اجساد شناسایی شده به شرح زیر است: 1- غفور قجاوند 2- محمد باقر ندری 3- جواد سلیمانی 4- محمد عبدلی 5- عزیراله علیزاده 6- سعید قاسمی 7- فریدون شیخی 8- شاکر آجرلو 9- مریم زارعی نژاد 10- علی افروغ
اسامی زیر از سرنشینان هواپیما بودند که کار تشخیص هویت آن‌ها ادامه دارد: محمد رضا طاهری مصطفی محمودی جواد مرادی حمید رضا لطفیان داود ذوالفقاری
ساعت 13:00 مدیرکل پزشکی قانونی استان البرز از تحویل جسد ۱۵ تن از قربانیان حادثه سقوط هواپیما در زیبادشت به پزشکی قانونی خبر داد. حمید داوود آبادی در این باره گفت: تا کنون اجساد ۱۵ تن از قربانیان حادثه سقوط هواپیما شامل ۱۴ مرد و یک زن به پزشکی قانونی استان البرز تحویل داده شده است. وی با بیان اینکه هویت ۱۰ تن از جانباختگان قابل تشخیص است، تصریح کرد: همچنین نسبت به تشخیص هویت دیگر جانباختگان نیز تردد وجود داشت که بنا شد با انجام آزمایش‌های ژنتیک و نمونه برداری از اعضای خانواده‌ها نسبت به شناسایی و تشخیص هویت این افراد اقدام شود و با دستور دادستانی و انجام بررسی‌های نهایی اسامی این افراد اعلام خواهد شد.
ساعت 11:00 استقرار تیم پزشکی قانونی در محل حادثه سقوط هواپیمای ۷۰۷ : مدیرکل پزشکی قانونی استان البرز با بیان اینکه هم اکنون تیم پزشکی قانونی در محل حادثه سقوط هواپیما مستقر است گفت: تاکنون هیچ جسدی تحویل پزشکی قانونی نشده است.
ساعت 10:35 کولیوند رییس اورژانس کشور اعلام کرد: پیکر هفت تن از سرنشینان از محل حادثه خارج شده است. مهندس پرواز زنده است و به مرکز درمانی اعزام شده است.رییس اورژانس کشور در عین حال براساس گفته مهندس پرواز، تعداد سرنشینان هواپیما را ۱۶ تن اعلام کرد.وی ادامه داد: طبق بررسی‌های انجام شده منزلی که هواپیما با آن برخورد کرده خالی از سکنه بوده است.
ساعت 10:30 روابط عمومی ارتش اعلام کرد: صبح امروز یک فروند هواپیمای باربری ۷۰۷ حامل گوشت برای کمک در طرح مردمیاری، از مبدا بیشکک کشور قرقیزستان، اقدام به فرود اضطراری در فرودگاه فتح البرز کرده که در هنگام فرود از باند خارج و پس از برخورد با دیوار انتهایی باند دچار آتش سوزی شد. جزئیات علت حادثه و وضعیت شهادت یا مجروحیت کارکنان تیم پروازی و خدمه آن با اعزام تیم‌های تخصصی در دست بررسی است.
ساعت 10:15 مدیرعامل جمعیت هلال احمر البرز:متاسفانه تاکنون بدن بی جان دو نفر از سرنشینان این هواپیما پیدا شده و احتمال افزایش تعداد فوتی‌ها هم با توجه به شرایط موجود زیاد است.
ساعت 10:00 مدیرکل امنیتی استان البرز از نجات خلبانان هواپیمای ساقط شده صبح امروز خبر داد. طبق شنیده‌ها ۱۵ نفر در این هواپیما بودند که خلبانان آن نجات پیدا کردند
ساعت 09:40 جعفرزاده سخنگوی سازمان هواپیمایی کشور نیز اعلام کرد: هواپیمای قرقیزستانی بود به هنگام فرود از باند خارج شد و دچار آتش‌سوزی می شود و به محض دریافت خبر تیم‌های بررسی سانحه به محل اعزام شدند.
ساعت 09:30 فرماندار فردیس گفت: هواپیمایی که صبح امروز در زیبادشت و در حوزه شهرستان فردیس سقوط کرد متعلق به کشور قرقیزستان بوده که به سمت فرودگاه پیام در حال پرواز بوده و در شهرک مسکونی زیبادشت سقوط کرده است.
ساعت 09:35 گفته مى شود اين هواپيما حامل محموله گوشت از قرقيزستان به ايران بوده است.كارشناسان بررسى سانحه در نزديكى محل سانحه هستند
ساعت 09:33 احتمالاً هواپيما هنگام فرود دچار مشكلى شده و سقوط كرده است. خبرها حاكى از كشته شدن همه سرنشينان اين هواپيما دارد.
ساعت 09:30 تصاوير مخابره شده از سانحه بوئينگ٧٠٧ نشان مى دهد كه هواپيما كاملا در آتش سوخته است.
ساعت 09:25 هواپیمای باری۷۰۷ از بیشکک قرقیزستان به سمت فرودگاه پیام در حال حرکت بوده است که خلبان به اشتباه در فرودگاه فتح کرج فرود آمده است.
ساعت 09:22 این هواپیما 10 خدمه پروازی داشت و اکیپ‌های اورژانس جهت امدادرسانی به محل حادثه اعزام شدند.
عکس محل حادثه هواپیمای بوئینگ 707
ساعت 09:20 اورژانش : یک بالگرد ، یک اتوبوس آمبولانس و ده آمبولانس به منطقه حادثه اعزام شده اند
ساعت 09:15 یک فروند هواپیمای بوئینگ 707ایران در حوالی فرودگاه فتح کرج دچار سانحه شده است/ دود منطقه سقوط را فرا گرفته است
