vپرونده 47 سال فعالیت کارگزاری ها در گفتگو با یک پیشکسوت؛
با لباس رسمی وارد شوید!
این روزها همزمان با 50 سالگی فعالیت بورس تهران ، بررسی سیر تحولی فعالیت کارگزاری ها نکات جالبی در بر دارد. از مهم ترین نکات فعالیت این نهادها طی این سال ها ورود آی تی و معاملات دیجیتالی به بورس است که اثر ویژه ای بر توسعه این نهادها داشته است.
به گزارش شمانیوز: کارگزاری ها از قدیم الایام از نهادهای معروف میان بورس بازان بوده است. این روزها همزمان با 50 سالگی فعالیت بورس تهران ، بررسی سیر تحولی فعالیت کارگزاری ها نکات جالبی در بر دارد. از مهم ترین نکات فعالیت این نهادها طی این سال ها ورود آی تی و معاملات دیجیتالی به بورس است که اثر ویژه ای بر توسعه این نهادها داشته است. بی شک صنعت کارگزاری یکی از کلیدی ترین نهادهای بازار سهام به شمار می رود. صنعتی که با بیش از 40 سال فعالیت به عنوان یکی از پایه های اصلی و لازمه توسعه بازار سرمایه محسوب می شود. با توجه به اینکه بازار سهام این روزها در آستانه جشن50 سالگی قرار دارد ، نگاهی به روند فعالیت این نهاد خالی از لطف نیست. برای اولین بار پذیرش اشخاص حقیقی به عنوان کارگزار بورس در تاریخ 26 آذر سال 49 توسط شورای بورس تصویب شد. در همین جلسه مقرر شد 5 نفر از واسطه های خوشنام که سابقه معاملاتی بورسی داشتند به عنوان داوطلب احراز این شغل، انتخاب و در صورت تایید صلاحیت به سمت کارگزاری پذیرفته شوند. افرادی که به دلایل همکاری با نمایندگان بانک های کارگزار در معاملات بورس به عنوان کاندید احراز این شغل شدند محمود رضویان، احسان لاله زار زده ، حمید دخانچی ، اسحاق کامکار، محمود کریشچی ، ابوالحسن میرپوریان و بهرام نیلچ بودند. از آن زمان تا سال 1360 تعداد کارگزاری ها به 7 نهاد رسید که شامل 3 کارگزار بانکی و 4 کارگزار حقیقی بود. در آن سال عمده معاملات صورت گرفته توسط کارگزاران حقیقی انجام شد و در بین نمایندگان بانکی تنها بانک ملت توانست 10 درصد از معاملات را به خود اختصاص دهد. با این وجود تا سال 72 تمامی کارگزاری های فعال در قالب نهادهای حقیقی فعالیت می کردند. در همین زمینه پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، در گفتگویی با فرشید شیروانی یکی از پیشکسوتان صنعت کارگزاری حال و هوای 40 سال فعالیت این صنعت را بررسی کرده است. شیروانی حضور جدی کارگزاری ها در بازار سرمایه را از سال های 71 و 72 می داند و می گوید: در آن زمان کارگزاری ها با نام افراد فعال بودند و به صورت حقیقی فعالیت داشتند. با این وجود در آن بازه زمانی سازمان این شرکت ها را مکلف کرد به حالت حقوقی مبدل شوند. وی در ادامه افزود: در آن زمان معاملات در بازار سهام به حالت حراج شفاهی (داد و فریاد) بود. سالن تالار حافظ کوچکتر از ابعاد فعلی بود و کارگزاری ها دورتادور آن دفتر داشتند. بعد از آن در زمان ریاست آقای میرمطهری کلیه این شرکت ها به طبقات بالای تالار حافظ منتقل شدند. بده بستان چکی کارگزاران شیروانی در توضیح مکانیسم معاملات آن دوران بیان کرد: در فضای آن روزهای بورس تهران، کارگزارها به میدان سالن اصلی می آمدند و به عنوان مثال 10 هزار سهم یک شرکت را برای فروش با صدای بلند اعلام می کردند. به این ترتیب رقابت قابل توجهی میان کارگزاری ها شکل می گرفت و آن ها به فاصله یک ریال ،یک ریال بر سر قیمت جدید جدال می کردند. وی می افزاید : در آن زمان اتاق پایاپایی برای تسویه وجوه روی کار نبود، کارگزاران برای تبادلات مالی از روش دست به دست و پرداخت چک استفاده می کردند. بعد از آن اولین اتاق پایاپای با مدیریت صادق مدنی شکل گرفت که کارگزاران تبادل مالی خود را به آن انتقال دادند. با لباس رسمی وارد شوید! از نکات جالبی که این پیشکسوت در گفتگو با سنا مطرح می کند در خصوص پوشش لباس افراد در تالار شیشه ای است . وی در این زمینه بیان می کند: در اوایل دهه هفتاد و اواخر شصت تمامی افراد برای ورود به تالار حافظ ملزم به پوشیدن کت و شلوار بودند. وی در این زمینه با ذکر خاطره ای بیان می کند که یکبار برای ورود به تالار مجبور به امانت گرفتن یک کت از افراد دیگر شده است. سونامی دیجیتالی در بورس شیروانی تحول عظیم در فعالیت این صنعت را همزمان با راه اندازی سیستم معاملات دیجیتال می داند و می گوید: در خرداد سال 72 سیستم معاملات جدید از یک کشور خارجی خریداری شد و با حضور رییس جمهور وقت، آیت الله رفسنجانی افتتاح شد. طی آن روز رییس بورس از دو سهم شرکت های مارگارین و پاکسان برای رییس جمهور خرید کردند که به پیشنهاد ایشان به یک موسسه خیریه اهدا شد. وی در خصوص سیستم معاملات جدید به نکات جالبی اشاره می کند و می گوید: با ورود سیستم معاملات دیجیتال بسیاری از کارگزارها به دلیل کهولت سن توانایی کار با رایانه ها را نداشتند. به این ترتیب افراد جوانتر در کنار آن ها حضور داشتند تا در ساعات معاملات آن ها را همراهی کنند. رایانه ها در اطراف یک میز چیده شده بود و پشت هر سیستم دو نفر از هر کارگزاری حضور داشتند. این پیشکسوت در ادامه اینچنین توضیح می دهد: به دلیل جا نیفتادن تکنولوژی جدید در سال های ابتدایی، معاملات کارگزاری ها طی یک روز کاری به دو بخش تقسیم میشد. تا ساعت ده معاملات دیجیتال انجام میشد و از آن به بعد بار دیگر کارگزاران به روش سنتی حراج شفاهی سهام معاملات خود را انجام می دادند. وی همچنین افزود: ورود IT به بازار سهام را می توان بزرگترین تحول در صنعت کارگزاری ها دانست . با ورود سیستم های جدید، کارگزاری ها امکانات جدید تری مانند بازارگردانی و مشاوره به سهامداران را به امکانات خود اضافه کردند. همین موضوع باعث شد که تعداد شاغلین در این صنعت روز به روز افزایش یابد. وی در پایان بیان کرد: با توجه به حجم بسیار پایین معاملات در دهه های شصت و هفتاد کارگزاری ها نتوانستند رشد قابل انتظار را داشته باشند ، اما طی سال های اخیر دیده شد با افزایش معاملات و رونق بورس کارگزاری ها به از نهادهای اصلی بازار سرمایه تبدیل شدند. منبع: روابط عمومی بورس سنا