ترازنامه حسابداری چیست؟ + اجزای ترازنامه

در یک مثال دیگر، ترازنامه به‌عنوان یک گزارش مالی قابل استناد به مدیران یک واحد اقتصادی کمک می‌کند تا نسبت به افزایش یا کاهش دستمزدها و هزینه‌ها تصمیم‌گیری کنند. لازم به ذکر است که ترازنامه حسابداری همان بیلان مالی است که دارای اجزای مختلفی می‌باشد.

عموماً تمامی ابزارهای حسابداری هدفی جز ارائه اطلاعات مالی به افرادی که ذینفع یا تصمیم‌گیرنده هستند ندارند. به‌کارگیری این ابزارها در علم اقتصاد امروز، یک باید بوده که می‌تواند موفقیت یک شرکت را تضمین کند.

تعریف دقیق ترازنامه حسابداری

با شرکت در دوره حسابداری متوجه خواهید شد که ترازنامه را صورت‌های مالی اساسی نام‌گذاری می‌کنند که در برخی اوقات با نام صورت‌وضعیت مالی نیز خطاب می‌شود و در انگلیسی به آن Balance Sheet گفته می‌شود. جالب است بدانید بیلان نیز کلمه‌ای فرانسوی بوده که به معنای ترازنامه و یا کارکرد است.

در کل ترازنامه حسابداری یا بیلان، گزارشی است که برای تعیین وضعیت دارایی، بدهی و سرمایه‌های یک واحد تجاری در یک دوره زمانی مشخص، تدوین می‌شود. همان‌طور که از ماهیت این تعریف مشخص است بیلان مالی اهمیت بسیار زیادی برای ارگان‌ها دارد و می‌تواند مسیر آینده آنها را به خوبی مشخص کند. تهیه و تدوین ترازنامه با پایان دوره‌های مالی که اغلب سالیانه هستند توسط بخش حسابرسی آماده شده و در اختیار مدیران قرار می‌گیرد.

بخش‌های تشکیل‌دهنده یک ترازنامه حسابداری شامل 3 بخش کلی است که ازجمله آنها باید به دارایی، بدهی و سرمایه اشاره کرد که اینها اجزای جدایی‌ناپذیر حسابداری هستند. در یک نمونه ترازنامه، همواره در سمت راست دارایی‌های سازمان یا شرکت دیده می‌شود و در سمت مقابل بدهی‌ها و میزان سرمایه‌گذاری انجام شده قرار می‌گیرد. به‌این‌ترتیب میزان دارایی‌ها، بدهی‌ها و مقدار سرمایه‌ای که سهام‌داران شرکت وارد کردند مشخص می‌شود.

معرفی اجزای ترازنامه

اجزای ترازنامه حسابداری درواقع جزئیاتی هستند که شامل عنوان، واحد اندازه‌گیری و جمع حساب‌ها در بیلان می‌شوند.

1.  عنوان ترازنامه حسابداری

عنوان ترازنامه، بخشی است که خود شامل سه قسمت مجزا یعنی نام کامل واحد اقتصادی، نام گزارش یا صورت‌وضعیت مالی و نهایتاً تاریخ گزارش است. از بین این موارد، نام واحد تجاری به‌طور کامل در سطر اول نوشته می‌شود. در سطر دوم نام گزارش یا همان صورت‌وضعیت مالی به‌صورت زیر عنوان می‌آید. اغلب برای بخش دوم از کلمه «ترازنامه» استفاده می‌شود.

تاریخ گزارش آخرین روز دوره مالی در خط سوم درج می‌شود. برای مثال اگر دوره مالی سالیانه باشد و از ابتدای سال نیز آغاز گردد آخرین روز 29/12/1401 خواهد بود.

2.  واحد اندازی گیری ترازنامه

واحد اندازه‌گیری یکی از مهم‌ترین بخش‌های یک بیلان مالی را نشان می‌دهد که حتماً باید در گزارش لحاظ شود. در کشور ما این واحد اندازه‌گیری بر حسب «ریال» است.

3.  جمع حساب‌ها در بیلان

همان‌طور که بیان شد در یک تزار نامه، دو ستون برای دارایی‌ها و بدهی + سرمایه وجود دارد. منظور از جمع حساب‌ها در بیلان، در حقیقت جمع همین دو ستون است. در یک بیلان باید جمع حساب‌ها برابر باشند و ماهیتاً کلمه تزار از همین مفهوم که حاصل جمع ارقام سمت چپ با ستون سمت راست برابر باشد، گرفته شده است. معمولاً دو خط موازی در زیر این جمع‌ها دیده می‌شود که بیان‌کننده بسته شدن آنها است.

مؤسسه آموزشی تدبیر (بهترین آموزشگاه حسابداری در اصفهان) که سابقه طولانی‌ در تدریس مباحث مربوط به حسابداری دارد، آموزش ترازنامه حسابداری را با جزئیات کاربردی آن به شما ارائه می‌دهد تا به بهترین نحو از آن استفاده نمایید.

کاربرد ترازنامه حسابداری چیست؟

یک ترازنامه، کاربردهای مختلفی دارد که برای مثال می‌توان به کمک آن پیش‌بینی کرد که شرکت روند رو به رشد را در بحث مالی در پیش دارد یا آمارها نشان از زیان‌بار بودن عملکرد مجموعه دارند. از طرفی افرادی که در بازارهای مالی مشغول به فعالیت هستند، با استفاده از این‌ گزارش‌ها که یکی از آنها بیلان حسابداری است وضعیت دارایی، بدهی و سودهی شرکت را مورد بررسی قرار می‌دهند که به آن تحلیل بنیادی گفته می‌شود.

مشخص است که با استفاده از ترازنامه مالی یک شرکت می‌توان عملکرد اقتصادی آن را در گذشته ارزیابی کرد و بر اساس آن، رشد و آینده پیش رو را تخمین زد. در حقیقت با ارزیابی چندین بیلان از چند سال متمادی امکان دریافت اطلاعات بسیار ارزشمندی در مورد سرعت رشد یا پسرفت یک واحد تجاری وجود خواهد داشت.