چگونه بفهمیم اطرافیانمان آلوده به HIV هستند یانه؟

ویروس HIV مسبب ایدز است و ایدز مرحله نهایی آلودگی با HIV است. باید دانست که هرفرد آلوده به HIV الزاما مبتلا به ایدز نیست بلکه باید یکسری معیار‌های شاخص ایدز را بروز دهد تا بگوییم به ایدز مبتلا شده است. تنها نیمی از افراد آلوده به HIV درطی ۱۰ سال به سندرم ایدز مبتلا می‌شوند. این فاصله زمانی از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به عوامل زیادی از جمله وضعیت سلامت فرد و عادات بهداشتی وی ارتباط دارد. امروزه به کمک بعضی ازدارو‌ها می‌توان این فاصله را طولانی‌تر کرد. چگونه بفهمم اطرافیانم آلوده به HIV هستند یانه؟

هیچ گاه نمی‌توانید فقط با نگاه به اطرافیانتان به این مورد پی ببرید. هرفرد ظاهرا سالمی را که درمحل کار، مدرسه، استادیوم ورزشی، خیابان و ... ملاقات می‌کنید ممکن است بدون آنکه حتی خود آگاه باشد ناقل این ویروس باشد و در حالی که واقعا سالم به نظر می‌رسد ویروس را به فرد دیگری منتقل کند.

آزمایشاتی که بطور معمول برای تشخیص این عفونت بکار می‌روند براساس جستجوی آنتی بادی‌های ایجاد شده توسط بدن دربرابر HIV است. میزان این آنتی بادی‌ها دراکثر مردم درطی ۳ ماه پس از عفونت قابل شناسایی است (بطور متوسط حدود ۲۵ روز پس از تماس). اما در بعضی موارد ممکن است این زمان به ۶ ماه هم برسد؛ بنابراین درحال حاضر پیشنهاد می‌شود که فرد ۳ ماه پس از تماس احتمالی برای انجام آزمایش مراجعه کند. نکته بسیارمهمی که نباید فراموش شود این است که درطی این ۳ ماه نباید خود و دیگران را درمعرض HIV قرار دهید. منظور از تماس جنسی سالم چیست؟ منظور این است که شما از آلودگی‌های منتقله از راه تماس جنسی نظیر HIV درامان هستید اگر و فقط: اگر اصولا تماس جنسی نداشته باشید. اگر تنها با یک فرد تماس جنسی داشته باشید و هیچ کدام ازشما آلوده به HIV نبوده و شریک جنسی دیگری نداشته باشید. اگر بطور صحیح از کاندوم استفاده کنید.

کاندوم‌های لاتکس چقدر درپیشگیری از انتقال HIV موثرند؟ بر طبق پژوهش‌های انجام شده بر روی افراد سالمی که با افراد ناقل این ویروس تماس جنسی داشته اند، ۹۸ % از آن‌هایی که بطور منظم و به روش صحیح از کاندوم لاتکس استفاده می‌کرده اند به ویروس آلوده نشده اند؛ لذا کاندوم لاتکس درصورت استفاده منظم می‌تواند تا حد زیادی ازخطر انتقال HIV بکاهد. آیا بوسیدن بادهان باز، HIV را منتقل می‌کند؟ بوسیدن با دهان باز٬ خطر کمی دارد، چون بزاق دهان به میزان بسیار کمی حاوی HIV می‌باشد. البته درمواردی که بوسه با دهان باز طولانی باشد ممکن است باعث ایجاد خراش در دهان یا لب شده و ویروس را منتقل کند. علاوه بر آن بعضی افراد گاهگاهی خونریزی خفیف از لثه یازخم‌های کوچک در دهان دارند که می‌تواند عامل انتقال HIV باشد. توصیه مهم: جلوگیری ازتماس جنسی مشکوک بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به عفونت HIV (وسایر بیماری‌های مقاربتی) است، ولی آن‌هایی که فعالیت جنسی دارند لااقل توصیه‌های زیر را بکار بندند:

مقاربت فقط بایک شریک جنسی سالم. استفاده از کاندوم‌های لاتکس درهر نوبت. آیا HIV ازطریق تماس‌های اتفاقی منتقل می‌شود؟ خیر. این ویروس درطی فعالیت‌های روزمره درمحیط کاری منتقل نمی‌شود. از جمله: تماس‌های اجتماعی روزمره شامل دست دادن، روبوسی و در آغوش گرفتن دوستان ورزش و کار خوابیدن در یک اتاق و یا نفس کشیدن در هوای مشترک (محیط کار، اتومبیل و ...) ظروف غذا یانوشیدنی مشترک، دستگیره در، استفاده از آب مشترک درشستشو، شنا در استخر مشترک آب دهان انداختن، عطسه و سرفه عرق بدن و اشک گزش پشه یا سایر حشرات علائم و نشانه‌ها و بیماری‌های شایع حاصل از آلودگی با HIV چیست؟ علائم و نشانه‌های شایع آلودگی با HIV عبارتند از: عفونت (مغز، خون و دستگاه تناسلی) کاهش شدید وزن عرق شبانه تب و لرز ضایعات مخاط دهان سردرد اختلال دید احساس خستگی مزمن اسهال جنون بیماری‌های شایع حاصل از HIV عبارتند از:: هرپس (تب خال) سل عفونت‌های بی هوازی بدخیمی مننژیت (عفونت لایه‌های مغز) ایدز توجه: بسیاری از افراد آلوده به عفونت‌های آمیزشی و ایدز علائمی از بیماری ندارند در حالیکه می‌توانند آلودگی را به دیگران سرایت دهند. پس در هر تماس جنسی مشکوک، خطر آلودگی را در نظر داشته باشید. آیا بلافاصله بعد از تماس مشکوک باید آزمایش HIV را انجام داد؟ بعد از تماس مشکوک معمولاً در اغلب کشور‌ها دو بار انجام تست با فاصله زمانی بین حداقل ۲ هفته تا ۶ ماه توصیه شده است. در اروپا و آمریکای شمالی: دفعه اول دوهفته بعد از تماس جنسی مشکوک توصیه می‌شود. اولین آزمایش HIV به روش PCR test انجام می‌شود که دو هفته بعد از ورود ویروس قادر به جستجو و ردیابی مستقیم ویروس در خون می‌باشد. اطمینان به این تست تنها ۹۵ درصد است. بنابراین برای دفعه دوم ۱۲ هفته بعد یک تست الیزا نیز توصیه می‌شود که میزان پادتن (آنتی بادی)‌ها یی که خون شخص آلوده برعلیه HIV تولید کرده است را اندازه گیری می‌کند. در ایران: دفعه اول بین ۸ تا ۱۲ هفته بعد توصیه می‌شود. معمولاً آزمایش الیزا (ELISA test) در ایران انجام می‌گیرد که استاندارد جهانی در بیمارستان‌ها و مراکز بانک خون می‌باشد. به دلیل اینکه سرعت و میزان تولید آنتی بادی در بدن اشخاص ممکن است متفاوت باشد ۶ ماه بعد تکرار آن توصیه می‌شود. کجا می‌توان برای انجام یک آزمایش HIV مراجعه کرد؟ در ایران به کلینیک‌های مثلثی و مراکز انتقال خون مراجعه شود. در بیشتر این مراکز آزمایش و مشاوره بصورت مجانی و ناشناس (محفوظ نگاه داشتن نام و دریافت یک شماره کد) انجام می‌شود. در اروپا و آمریکای شمالی به پزشک خانواده خود مراجعه کرده و درخواست آزمایش HIV کنید. در صورتی که پزشک٬ شما را به آزمایشگاه فرستاده باشد، در تمامی آزمایشگاه ها، این تست انجام می‌گیرد. ضمناً دربسیاری از کشور‌ها "به طور مثال اتریش " مراکز امداد ایدز نیز وجود دارد که شما می‌توانید با محفوظ نگاه داشتن نام خود و به صورت ناشناس برای انجام این تست مراجعه کنید. درصورت انجام چک آپ (checkup) و آزمایش‌های صحت مزاج، آیا آزمایش HIV نیز انجام می‌گیرد؟ آزمایش ایدز به جز در موارد خاص، جزو آزمایشات متداول پزشکی (جهت checkup) نمی‌باشد. بنابر این باید دقیقاً نام آزمایش HIV در برگه ذکر شود تا آزمایشگاه آن را انجام بدهد. پس در صورتی که تمایل به انجام آرمایش ایدز دارید باید دقیقاً قضیه را با پزشک خود در میان بگذارید. درصورت اهدای خون در سازمان انتقال خون ایران، آیا آزمایش HIV روی آن انجام می‌گیرد؟ آیا نتیجه آن قابل استفاده و معتبر است؟ بله و نتیجه آن معتبر است. در سازمان انتقال خون ایران، آزمایش‌های خاصی (Western blot و HIV-ELISA) بر روی خون انجام می‌شود. البته باید به خاطر داشت که آزمایش الیزا (HIV ELISA) حساسیت و دقت ۱۰۰% ندارد. درصد دقت تست الیزا در حدود ۹۷.۵% است که البته بستگی به روش آزمایش و همین طور شرکت سازمانده کیت متفاوت می‌باشد. این بدان معنی است که این تست تنها ۹۷.۵% از مبتلایان را شناسایی می‌کند، به عبارت دیگر اگر شخصی مبتلا باشد ۹۷.۵% احتمال دارد که تست مثبت باشد. در هر صورت شخصی که جواب آزمایش الیزا مثبت دارد لازم است که با روش وسترن بلات (Western blot) نیز مجدداً چک شود که روش دقیق تری است. آزمایشگاه‌ها معمولاً قبل از اعلام نتیجه این کار را انجام می‌دهند. بنابراین جوابی که بیمار گرفته است در صورتی که مثبت باشد قابل اطمینان است، چون چندبار کنترل می‌شود. درصورت خود ارضایی (زن و یا مرد)، آیا خطر انتقال HIV و دیگر بیماری‌های مقاربتی وجود دارد؟ شما از طریق خود ارضایی به ویروس ایدز (HIV) آلوده نخواهید شد. HIV تنها در صورتی انتقال خواهد یافت که دو نفر دارای ارتباطی باشند که به تماس خونی یا ترشحات جنسی آنان منجر شود، (رابطه جنسی، استفاده از سرنگ مشترک و...) و یکی ازآن دونفر، قبلاً به HIV آلوده شده باشد. درصورت بوسیدن شخصی، آیا خطر انتقال HIV و دیگربیماری‌های مقاربتی وجود دارد؟ رو بوسی و بوسیدن عادی باعث انتقال ویروس نمی‌شود و اگر منظور بوسیدن عمیق و با دهان باز باشد در صورتی که زخمی در دهان یا روی لثه یا لب‌ها وجود داشته باشد، خطر انتقال HIV وجود دارد که البته میزان خطر پایین است و آمار دقیقی در این باره وجود ندارد. درصورت داشتن رابطه دهانی (oral sex)، آیا خطر انتقال HIV و دیگر بیماری‌های مقاربتی وجود دارد؟ در صورت وجود زخم در دهان هر یک از شرکای جنسی ویا ایجاد زخم در حین رابطه این احتمال وجود دارد، ولی آمار دقیقی در دسترس نیست. در صورت تماس جنسی سطحی، آیا خطر انتقال HIV و دیگر بیماری‌های مقاربتی وجود دارد؟ ایدز تماس ترشحات جنسی با پوست سالم٬ باعث انتقال HIV نمی‌شود. در صورت استفاده از کاندوم درارتباط جنسی با شخص آلوده، آیا خطر انتقال HIV و دیگر بیماری‌های مقاربتی همچنان وجود دارد؟ در صورتی که کاندوم سالم باشد و ترشحات جنسی از آن خارج نشود احتمال انتقال صفر است. البته همیشه باید به خاطر داشت که در رابطه جنسی با شخص آلوده احتمال خطر انتقال وجود دارد. در ارتباط با افرادی که اطمینان کامل نسبت به سلامتی آن‌ها ندارید، استفاده از کاندوم اکیداً توصیه می‌شود. در صورت عدم استفاده از کاندوم در ارتباط جنسی با شخص آلوده، آیا احتمال آلوده شدن در اولین ارتباط نیز وجود دارد؟ بله، حتی در اولین ارتباط این شانس در حدود ۰.۹% از زن به مرد و در حدود ۱.۱% از مرد به زن می‌باشد. در صورت پاره شدن کاندوم در زمان انجام ارتباط جنسی، آیا خطر انتقال HIV و دیگر بیماری‌های مقاربتی همچنان وجود دارد؟ بله، در صورتی که کاندوم پاره شود احتمال آلودگی وجود دارد. در صورت ارتباط جنسی با اشخاص خود فروش، میزان خطر آلوده شدن به HIV و بیماری‌های مقاربتی به چه میزان است؟ به طور طبیعی میزان درصد خطرانتقال بیماری‌های مقاربتی و HIV در بین این گروه (برای هر دو، شخص مشتری و شخص خود فروش) به دلیل داشتن شرکای جنسی متعدد و عدم آشنایی هر کدام از آن‌ها با سابقه خونی شریک جنسی و همچنین سابقه شرکای جنسی قبلی، بسیار بالا می‌باشد. متاسفانه آمار دقیقی وجود ندارد که میزان خطر را به شکل دقیق تعریف و مشخص نماید. فاکتور بسیار مهم در این مورد کنترل می‌باشد. در صورتی که شما در کشوری هستید که این کار شکلی قانونی دارد، (مانند بعضی کشور‌های اروپایی) و شما با اشخاص دارای شناسنامه بهداشتی به شیوه " ارتباط جنسی مطمئن‌تر (Safer sex) " رابطه برقرار می‌کنید، میزان خطری که متوجه شما می‌باشد به آن شدت و میزان بالایی نیست که در شیوه‌های به اصطلاح زیرزمینی و مخفی وجود دارد، که دلیل آن کنترل بهداشتی این افراد به شکل منظم می‌باشد. به عنوان نمونه در ایران، در صورت برقراری تماس جنسی بین این افراد (شخص مشتری و شخص خود فروش)، میزان درصد خطری که متوجه این گروه است، بسیار بالا می‌باشد. از دلایل بسیار مهم آن می‌توان به سه مشکل مهم موجود در بین افرادی که به این کار به عنوان شغل روی آورده اند، اشاره کرد: عدم دسترسی به سرویس‌های بهداشتی کافی و مناسب عدم کنترل بهداشتی و انجام معاینات منظم سلامتی عدم انجام آزمایش‌های اجباری سلامتی در طی دوره‌های زمانی منظم

در ارتباط جنسی شخص آلوده (مرد با زن، مرد با مرد)، احتمال آلوده شدن کدام یک بالاتر است؟ همواره خطر انتقال HIV در مورد مردان همجنسگرا بالاتر و تقریباً دو برابر مردان غیر همجنسگرا است. (خطر دریافت ویروس در بین مردان همجنسگرا در فرد مفعول بیشتر است.) میزان درصد انتقال آلودگی از مرد به زن در حدود ۱.۱% می‌باشد. میزان درصد انتقال آلودگی از زن به مرد در حدود ۰.۹% می‌باشد. در صورت فاعل بودن در ارتباط جنسی بین دو مرد، آیا احتمال آلوده شدن شخص فاعل نیز به HIV و دیگر بیماری‌های مقاربتی وجود دارد؟ بله این احتمال وجود دارد، ولی کمتر از فردی است که مفعول است. همواره باید به خاطر داشت که احتمال انتقال در مردان همجنسگرا رقم بالایی است. جالب توجه این است که گاه در بین گروه‌هایی افراد در ایران نوعی نگاه خاص وجود دارد که تنها مردانی را که در رابطه جنسی مرد با مرد، مفعول هستند را همجنس گرا به شمار می‌آورند و مردانی را که در رابطه مرد با مرد فاعل هستند را به عنوان همجنس گرا نمی‌شناسند. بنابراین گمان می‌کنند که خطر تنها شخص مفعول را تهدید می‌کند. در حالی که از نظر علمی و هم در بیشتر فرهنگ ها، هر مرد و زنی (فاعل یا مفعول) را که به نوع همجنس گرایش دارد، همجنسگرا می‌شناسند.

منبع: سیمرغ