نوآوری و ارتقای فن آوری در اجرای پروژه مجتمع مس جانجا

تاکنون کارخانه‌ای برای فرآوری سنگ معدن مشابه مس جانجا در ایران احداث نشده است و سایر معادن مس کشور با عیار کمینه ۰/۳۵ درصد مشغول به کار هستند، اما امید است با راه‌اندازی کارخانه مس جانجا، مسیر فرآوری سایر ذخایر با عیار پایین در کشور که رها شده و یا دپو شده‌اند، نیز هموار گردد.

گفتنی است، معادن با عیار بالا در دنیا رو به اتمام بوده و فرآوری معادن با عیار پایین در دنیا در حال پیشرفت است اما این امر در ایران موضوع نسبتاً جدیدی است که پیش‌بینی می‌شود با راه‌اندازی معدن مس جانجا، سایر معادن کشور نیز وارد چرخه تولید گردند.

اگرچه تنها منطقه‌ای به وسعت ۸ کیلومتر مربع در اختیار مس جانجا است اما به منظور جانمائی ملزومات تولید از قبیل دامپ باطله، هیپ‌های لیچینگ،کارخانه تغلیظ و کارخانه لیچینگ و دیگر تاسیسات مورد نیاز، عملیات مغناطیس‌سنجی زمینی در محدوده‌ای به وسعت ۱۹۵ کیلومتر مربع با تراکم نقاط و دقت بالا در دستور کار قرار گرفت که این مهم در مدت کمتر از دو ماه به پایان رسید و بر اساس نتایج بدست آمده و  تلفیق آن‌ها با داده‌های ماهوار ه‌ای مدل سه‌بعدی کانسار تهیه و سپس نسبت به جانمائی‌های مورد اشاره اقدام گردید.

با این وجود و به منظور اطمینان هر چه بیشتر از عدم وجود ماده معدنی در محل های پیشنهادی ساخت تاسیسات، اقدام به عملیات حفاری اکتشاف تکمیلی به میزان ۱۳۵۰۰ متر جهت استریل مناطق مذکور و نهائی‌سازی جانمائی‌ها شده است.

متاسفانه در حال حاضر یکی از مشکلات مهم در برخی معادن فعال کشور، عدم توجه کافی به حفاری استریل بهنگام جانمائی ها قبل از آغار عملیات اجرایی پروژه بوده که باعث احداث تاسیسات بر روی ماده معدنی شده است که این مهم باعث از دست رفتن ماده معدنی و یا تحمیل هزینه های مجدد و هنگفت جهت جابجایی دامپ‌های باطله و یا سایر تاسیسات می گردد. اما خوشبختانه این مسئله در خصوص معدن مس جانجا به طور کامل رعایت شده است.

تاکنون بیش از دو میلیون و ششصد هزار متر مکعب باطله‌ از معدن استخراج گردیده (روزانه تا ۱۴۰۰۰ مترمکعب باطله برداری) و به طور هم‌زمان عملیات حفاری اکتشافی به میزان ۳۲۰۰۰ متر تاکنون صورت پذیرفته است و پیش‌بینی می‌شود انشاالله تا سه سال آینده، با اجرای بیست میلیون متر مکعب باطله برداری، معدن آماده تامین خوراک کارخانه شود.

به طور کلی اهم فعالیت های انجام شده در بخش معدن شامل مدیریت و انجام فعالیت‌های زمین‌شناسی (تهیه گزارش نهایی گمانه‌ها و تهیه و رسم لاگ شیت گمانه ها)، مطالعات هیدرولوژی و هیدروژئولوژی، عملیات حفاری و مغزه گیری اکتشافی و انجام باطله‌برداری می‌باشد.

یادآوری می‌شود طرح مجتمع مس جانجا یکی از مهم‌ترین پروژه‌های منطقه شرق کشور به شمار می‌رود که با محوریت شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات (ومعادن) در نهبندان سیستان و بلوچستان در حال اجرا است.

میزان سرمایه‌گذاری این طرح ۴۰۰ میلیون یورو است. طی پنج سال آینده ۷۵ میلیون تن عملیات معدنکاری در این محدوده صورت خواهد گرفت که ۱۶ میلیون تن آن ماده معدنی و مابقی آن باطله است.

در همین راستا کارخانه فلوتاسیون برای تولید ۱۳۰ هزار تن کنسانتره مس با عیار ۲۶ درصد احداث می‌شود که درآمد سالانه ۳۰۰ میلیون دلار را برای این منطقه به دنبال خواهد داشت که باعث تحول و رونق اقتصادی آن می‌شود.

همچنین با توجه به اکسیدی‌بودن خاک این معدن، یک کارخانه لیچینگ ۳ هزار تنی نیز برای تولید کاتد مس طراحی شده است.