ژئوسایت دره ستاره ها، نمونه ای بی نظیر از هنر فرسایش آب و باد

به گزارش شمانیوز و به نقل از روابط عمومی و امور بین الملل سازمان منطقه آزاد قشم هنر فرسایش آب و باد این دو پدیده طبیعی دست در دست هم و طی گذراندن هزاران سال چنین احجام و ستونک های منحصر بفردی در طبیعت بوجود آورده است. اهالی روستا به این دره « استاله کفته » می گویند. این نام براساس باوری است که بین اهالی روستا از گذشته های دور بر جای مانده است. اهالی بر این باورند که بر اثر برخورد شهاب سنگی به این بخش از روستا چنین احجام زیبا و متفاوتی در طبیعت اطراف بوجود آمده است و این نام در بین مردم مرسوم شده است. شکل گیری این دره تحت تاثیر نیروی آب و باد و فشارهای وزنی بر بخش های گوناگون طبقات زمین است. زمین های این منطقه از دو لایه سخت رویین از جنس فسیل های دریایی و سست زیرین از جنس آهک و خاک رس تشکیل شده است. بخش هایی که عوامل فرسایش تاثیر کمتری داشته، برجای مانده اند اما در بخش های سست، عملکرد فرسایش شدیدتر بوده و این بخش ها را از بین برده اند. طبقات و لایه‎های این دره به دلیل ویژگی‎های ذکر شده، بسیار حساس و شکننده بوده و حتی وزن یک انسان بر روی طبقات آن می‎تواند بسیار خطرناک باشد و موجب فرو ریختن ناگهانی آن‌ها شود؛ این در حالی است که شاید محل به نظر محکم و یکپارچه بیاید اما در زیر آن لایه‎ها از بین رفته و خالی باشند.  قدم گذاشتن بر روی این طبقات اگر هم موجب ریزش در آن لحظه نشود، موجب کاهش مقاومت لایه سخت رویی و ایجاد درز و شکست‎های بسیار ریز و باریک در ساختار آن و در نهایت کمک به تخریب سریع آن خواهد شد. بنابراین قدم نزدن و راه نرفتن بر فراز لایه های این دره، به حفظ این اثر طبیعی کم‎نظیر و ارزشمند که "میراث زمین شناختی" به شمار می‎رود، کمک خواهد کرد. در این ژئوسایت، ستون ها و ستونک ها در اندازه و شکل های گوناگون می توانید مشاهده کنید که بر اثر عوامل فرسایشی بوجود آمده است. گاهی این ستون ها به شکل سوزنی و باریک نیز دیده می شوند که نشانگر حرکات چرخشی سیلاب های باران های فصلی در پیرامون ستون ها می باشد. یک گسل زیبای زمین شناسی در ابتدای دره وجود دارد که توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند. همچنین اشکال زیبای مورفولوژی دراین دره بوفور به چشم میخورد که یکی از جذابیت های این ژئوسایت برای بازدیدکنندگان بشمار می آید. مجموعه ای از عوارض و پدیده های مختلف/ دره ستاره ها با نام محلی« استاله کفته » ، یکی از کم نظیرترین پدیده های حاصل از فرسایش در کشور است. این دره با شکل کلی چند شاخه مرتبط به هم، مجموعه ای از عوارض و پدیده های مختلف را در خود جای داده است. تاثیر فرسایش مکانیکی آب جاری ناشی از بارندگی، بیشترین اثر را در تشکیل این دره و عوارض آن داشته است. از دیگر عواملی که در شکل گیری این دره نقش داشته می توان به اختلاف جنس و مقاومت لایه های مختلف، وجود رگه ها  و میان لایه های ژیپس ( گچ ) و همچنین حرکات و فشارهای درونی زمین ( زمین ساخت ) اشاره نمود. دیوارهای این دره از دو جنس با سختی و مقاومت متفاوت تشکیل شده اند: یک لایه ضخیم و نرم فرسا به رنگ کرم تا خاکستری روشن در زیر و یک لایه نازک، سخت فرسا و شکننده در بالا.  لایه سست زیرین در برابر عوامل فرسایش به سرعت فرسوده و تخریب می شود اما لایه رویی به دلیل در برداشتن نوعی سیمان طبیعی ( آهکی )، مقاوم و سخت فرسا بوده و همانند یک سپر از لایه زیرین در برابر فرسایش محافظت می کند.  در هر جایی که لایه رویی از بین رفته باشد یا دارای درز و شکاف باشد، فرسایش با سرعت و شدت بیشتری عمل کرده و موجب گشایش دره های کوچک و شکاف های گوناگون شده است. طبقات و لایه های این دره به دلیل ویژگی های ذکر شده بسیار حساس و شکننده بوده و حتی وزن یک انسان بر روی طبقات آن می تواند بسیار خطرناک بوده و موجب فروریخت ناگهانی آنها شود، این در حالی است که شاید محل به نظر محکم و یکپارچه بیاید اما در زیر آن لایه ها از بین رفته باشند و خالی باشد. قدم گذاشتن بر روی این طبقات اگر هم موجب ریزش در آن لحظه نشود، موجب کاهش مقاومت لایه سخت رویی و ایجاد درز و شکست های بسیار ریز و باریک در ساختار آن و در نهایت کمک به تخریب سریع آن خواهد شد. بنابراین قدم نزدن و راه نرفتن بر فراز لایه های این دره، به حفظ این اثر طبیعی کم نظیر و ارزشمند که میراث زمین شناختی به شمار می رود، کمک خواهد کرد. سازند معادل آغاجاری سازند اصلی تشکیل دهنده دره ستاره ها است. این سازند در جزیره قشم در برگیرنده توالی از لایه های مارنی و مارنی سیلتی به رنگ سبز زیتونی و خاکستری و ماسه سنگی و آهکی کرم تا نخودی رنگ توده ای، ضخیم لایه، متوسط و نازک لایه با عدسی هایی از کنگلومرای درون سازندی که بصورت میان لایه در بخش های ماسه سنگی وجود دارد. در توالی های رسوبی سازند آغاجاری فسیل جاندارانی مانند دوکفه ای های اویستر، شکم پایان، خارپوستان و انواع مرجان ها به فراوانی دیده می شوند. تجمع فسیل ها در برخی از بخش های توالی بصورت لایه ای از لوماشل دیده می شوند. سن سازندهای تشکیل دهنده در دره ستاره ها میوسن میانی تا پسین ( بین 5 تا 10 میلیون سال ) است اما تشکیل دره و عوارض آن به چند ده هزار سال اخیر باز می گردد. بر اساس باور مردم محلی در گذشته، این دره حاصل برخورد یک ستاره ( شهاب سنگ)، به هوا برخاستن سنگ و خاک، و ماندن این سنگ و خاک به همان حالت در هوا است. به این ترتیب مردم اشکال ستون مانند و سوزنی شکل را به این رویداد نسبت می دهند. اسم محلی آن ( استاله کفته ) به معنی ستاره افتاده به همین دلیل به آن نسبت داده شده است. همچنین درگذشته این باور وجود داشته که در هنگام غروب آفتاب این دره محل رفت و آمد اجنه و ارواح بوده و صدای وزش باد در این دره را به این موضوع نسبت می دادند. مرکز اطلاع رسانی ژئوسایت دره ستاره ها/ ژئوسایت دره ستاره ها یکی از پر بازدیدترین ژئوسایت های ژئوپارک جهانی قشم است که مجهز به مرکز اطلاع رسانی با بخش های مختلف است. موزه سنگ، محل نگهداری کانی هایی از سراسر جزیره قشم به ویژه کانی های متعلق به طولانی ترین غار نمکی جهان در این موزه قابل مشاهده است. فروشگاه صنایع دستی که هنر دستان دختران و زنان خوش ذوق آن منطقه را به تصویر می کشد. صنایع دستی قشم سابقه تاریخی و پیوند فرهنگی اش با دانش بومی جزیره از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. وجود ایستگاه نقاشی ویژه کودکان و دانش آموزان که نقاشی های زیبای خود را برای ژئوپارک به یادگار می گذرانند. کارگاه ها و دوره های آموزشی زمین شناسی و ژئوپروداکت برای دانش آموزان در این مرکز ارائه می شود. تولیدات ژئوپروداکت دانش آموزان کآشف قشم به نام شمع نمکدان در بخش فروشگاه صنایع دستی قابل مشاهده است. شما هم میتوانید اطلاعات بیشتر درباره ویژگی های زمین شناختی و فرهنگی ژئوسایت را در این مرکز دریافت کنید. برای بازدید از ژئوسایت دره ستاره ها به این نکات توجه فرمایید: دره ستاره ها در روستای برکه خلف واقع شده که این روستا چندین سال به عنوان پاک ترین روستای ایران شناخته شده است. در نظافت و پاکیزگی شهر و بزرگترین جزیره خلیج فارس کوشا باشیم. طبیعت برای پیدایش این حجم های زیبا سالها تلاش کرده است، این امانت را برای نسل های آینده حفظ کنید. در حفظ ژئوپارک جهانی قشم که افتخار ملی و بین المللی ماست، کوشا باشیم. قوانین ژئوسایت ها: از مسیرهای مشخص شده حرکت کنید این مسیر ها جهت رفاه حال گردشگران ایجاد شده. دانشجویان و دانش آموزان می توانند با ارائه کارت دانشجویی و کارت دانش آموزی نیم بها پرداخت کنند. درون سایت غیر از عکس و فیلم چیزی بر نداریم. موقع بارندگی به دلیل جنس تشکیل دهنده و اینکه سایت ها طبیعی هستند حضور در سایت خطرناک است به همین دلیل سایت تعطیل است.