قبله تهران میعادگاه گردشگری زیارتی/ چرا مردم 8 آبان به شهرری سفر می کنند؟

به گزارش شمانیوز، قدیمی‌ترها یادشان است برای مردم تهران روزهای جمعه شهرری و زیارت حرم حضرت عبدالعظیم حسنی پای ثابت گشت‌و‌گذارهای خانوادگی بود.

در حقیقت سفر به شهر ری هم فال است و هم تماشا. شاید برای همین است که حرم عبدالعظیم حسنی با وجود گسترش شاخه‌های مختلف گردشگری و افزایش وسایل نقلیه و تقویت راه‌های ارتباطی به نقاط مختلف همچنان در زمره یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های شیعی شناخته می‌شود.

افرادی که به زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی می‌روند طبق حدیث معروفی از امام هادی (ع) مانند افرادی هستند که به زیارت امام حسین (ع) در کربلا مشرف شدند چرا که ثواب زیارت سید‌الکریم کمتر از زیارت سید الشهدا (ع) نیست. البته زائرانی که به حرم این سید حسنی مشرف می‌شوند در کنار زیارت عبدالعظیم، دو امام زاده دیگر یعنی امامزاده حمزه و امامزاده طاهر را نیز زیارت می‌کنند.

قبله تهران در حقیقت میعادگاه دل‌های عاشقی است که به گردشگری زیارتی علاقه‌مند هستند. این حرم در طول سال میزبان دلدادگان و شیفتگان اهل بیت (ع) است و امروز که هشتم آبان برابر با چهارم ربیع‌الثانی و سالروز ولادت این امامزاده عظیم‌الشان است، حرم عبدالعظیم حسنی در ملک ری با تدارک برنامه‌های ویژه میزبان هزاران زائر و دلداده خاندان عصمت و طهارت (ع) است.

آن‌هایی که در تهران زندگی می‌کنند حتما خاطرات بزرگ‌ترها را درباره زیارت حرم سید الکریم شنیده‌اند، حرمی در جنوب تهران و در منطقه‌ای به نام ری که آوازه و شهرتش تا ۲۰۰ سال پیش از تهران نیز بیشتر بود.

از زمان دفن عبدالعظیم حسنی در ری، مردم به خصوص آن‌هایی که در شهر ری و تهران زندگی می‌کردند، به زیارت سفیر امام هادی(ع) علاقه زیادی داشتند طوری که زیارت عبدالعظیم پای ثابت گشت‌و‌گذار و سفرهای خانوادگی مردم خصوصا در روزهای آخر هفته بود. اهمیت این زیارتگاه به حدی است که به حرم عبدالعظیم حسنی لقب «قبله تهران» داده‌اند.

عبدالعظیم حسنی کیست؟

عبدالعظیم حسنی یکی از بزرگان و مفاخر شیعه است که جد چهار نسل قبل او امام حسن مجتبی(ع) است. طبق روایات او در مدینه متولد شده است؛ البته روایت‌های مختلفی درباره زمان تولد، زندگی و وفات او وجود دارد. برخی از علما می‌گویند او در زمان امام رضا و امام جواد (ع) زندگی می‌کرده و بعد از عرضه ایمان به امام هادی فوت کرده است. اما برخی دیگر می‌گویند عبدالعظیم حسنی در زمان امام رضا نبوده و تنها با امام جواد و امام هادی(ع) هم عصر است. گروه دیگری هم او را در زمره اصحاب امام حسن عسکری می‌شمارند. اما صحبت مشترک بین همه آن‌ها، صمیمیت این شخص با ائمه شیعه (ع) است.

عبدالعظیم یکی از مهم‌ترین راویان شیعه است که بسیاری از احادیث امامان معصوم (ع) را ثبت کرده و به نسل‌های بعدی انتقال داده است. دوران زندگی او مصادف با فشارهای حکومت بنی‌عباس علیه شیعیان بود و به همین دلیل او مدتی را به‌صورت پنهانی در میان مردم مدینه، بغداد و سامرا زندگی کرد.

درباره هدف سفر عبدالعظیم حسنی به ری نیز نقل‌های مختلفی وجود دارد؛ یکی از نقل‌ها می‌گوید به دستور امام هادی(ع) و برای فرار از آزار حکومت بنی‌عباس از سامرا به ری مهاجرت کرد. اما روایت‌هایی مبتنی بر مهاجرت او برای زیارت حرم امام رضا(ع) هم وجود دارد. او در سردابی در شهرری ساکن شد و کم‌کم شیعیان متوجه حضور او در این منطقه شدند و به دیدارش آمدند. او تا زمان مرگ در این منطقه زندگی کرد و در همان‌جا نیز دفن شد.

از درخت سیب تا حرم

اما شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید حرم حضرت عبدالعظیم حسنی که این روزها مساحت زیاد دارد و یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های شیعیان به حساب می‌آید، روزگاری محلی بود که فقط یک درخت سیب در آنجا قرار داشت. آن طور که در روایات آمده فردی از مردم مومن ری در خواب پیامبر اکرم(ص) را می‌بیند که به او می‌فرماید در کنار این درخت در این باغ یکی از نوادگان من به زودی دفن خواهد شد. آن فرد بعد از دیدن این رویای صادقه نزد صاحب باغ می‌رود تا آن را از او خریداری کند اما صاحب باغ نیز همان خواب را دیده و برای همین باغ را وقف می‌کند و بعد از فوت عبدالعظیم حسنی، او را در همین محل دفن می‌کنند.

شهرری، قطب گردشگری زیارتی

این محل به مرور زمان گسترش یافت. اولین بار در زمان آل بویه تغییرات اساسی در آن شکل گرفت و در ادامه در دوران مختلف از جمله دوران صفویه و قاجار و نیز در بعد از انقلاب تغییرات عمده و اساسی در این بنای تاریخی و مذهبی انجام شد و اکنون این حرم دارای بخش‌های مختلف از جمله، صحن‌ها، رواق‌ها، ایوان‌ها،  شبستان‌ها و ... است.

در حال حاضر حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری به یکی از مهم‌ترین قطب‌های گردشگری زیارتی تبدیل شده و همه ساله علاوه بر حضور زائرانی از کشورهای مختلف، این حرم میزبان میلیون‌ها زائر و مسافر از نقاط مختلف کشور خصوصا تهران است.

معماری این بنای مذهبی یکی از مهم‌ترین علت‌هایی است که آن را در زمره جاذبه‌های گردشگری قرار می‌دهد. در این بنا آثاری از معماری ایرانی- اسلامی و هنر هنرمندان نسل‌های مختلف دیده می‌شود. حرم شاه‌عبدالعظیم در ابتدا تنها شامل یک صحن و بنای اصلی حرم بود اما به‌مرور زمان توسعه داده شده است و اکنون جلوه‌گاه زیبایی از هنر ایرانی – اسلامی به حساب می‌آید.

این در حالی است که بخش‌های مختلف و الحاقی این حرم نیز دارای اهمیت است از جمله، مدرسه علمیه، بازار، موزه و حتی قبرستان مجاور حرم که در آن افراد بزرگ و مشاهیر گوناگونی دفن هستند از قائم مقام فراهانی و ستارخان گرفته تا حاج‌آقا مجتبی تهرانی و شیخ محمد خیابانی.

همین ویژگی‌های تاریخی و نیز معماری زیبای ایرانی – اسلامی در کنار قرار گرفتن حرم عبدالعظیم حسنی در مجاورت تهران و از همه مهم‌تر مقام ارزشمند این عالم بزرگ شیعی و راوی حدیث باعث شده حرم شاه‌عبدالعظیم حسنی به یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین مقاصد زیارتی و گردشگری، گردشگران داخلی و خارجی خصوصا مردم تهران و مناطق اطراف تبدیل شود.

سفر به شهر‌ری، هم فال و هم تماشا

آن‌هایی که به این حرم برای زیارت رفته‌اند غیر ممکن است از زیبایی‌های حرم، حس معنوی، معماری زیبای ایرانی – اسلامی، خرید و گشت‌و‌گذار در بازارهای سنتی و استراحت و صرف غذاهای مخصوص شهر‌ری لذت نبرده باشند. زیارت عبدالعظیم حسنی را در روز ولادت این امامزاده واجب‌التعظیم و سفیر امام هادی (ع) از دست ندهید.

علی رمضانپور