پایان پاندمی کرونا چه زمانی خواهد بود؟

کشف واکسن کرونا و آغاز واکسیناسیون آن مرحله جدیدی در مبارزه با این ویروس همه‌گیر است و نتایج آن حکایت از کاهش آمار و اثربخشی آن دارد ولی از سوی دیگر آمار بالای ابتلاها و مرگ و میرها و دسترسی نابرابر به واکسن نشان می‌دهد که تا حد زیادی این روند پیشرفت‌ها شکننده است.

با توجه به این‌که میزان شیوع کرونا و همچنین دسترسی به واکسن آن در نقاط مختلف دنیا متفاوت است، کارشناسان حوزه بهداشت و درمان آینده متمایزی را برای نقاط مختلف دنیا پیش‌بینی کرده‌اند.

زمان دستیابی به واکسن بزرگترین عامل پایان همه‌گیری خواهد بود. با وجودی‌که سطح مصونیت از عفونت در نقاط مختلف جهان متفاوت است اما اقبال جمعی برای دریافت واکسن (با توجه به فراوانی آن) در همه جای اروپا، انگلستان و آمریکا تقریباً مشابه است و بر همین اساس این احتمال وجود دارد تا در صورت سرعت بخشیدن به توزیع واکسن، تأثیر آن بر میزان بستری‌ها ایمنی جمعی و همچنین شرایطی که اثربخشی واکسن‌ها را کاهش ندهد در سه ماهه سوم سال 2021 انگلستان و آمریکا و در سه ماهه چهارم اروپا شرایط ایمنی جمعی حاصل شده و اوضاع به شرایط عادی بازگردد.

با وجودی‌که بررسی‌ها تجربه نسبتاً مشابه اتحادیه اروپا، انگلستان و ایالات متحده را در مواجهه با کرونا نشان می‌دهد اما وضعیت کنترل این ویروس در سایر نقاط جهان متفاوت است و شرایط رسیدن به نقطه پایان آن را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است که برخی از این موارد بدین شرح است:

جمعیت: در حالی که مرگ و میر جمعیت جوان در کشورهای کم‌درآمد کم است اما پیاده‌سازی برنامه‌های ایمنی جمعی و برنامه‌های واکسیناسیون فقط برای بزرگسالان دشوار است.

دسترسی نابرابر به واکسن: این عامل مهم‌ترین مانع در رسیدن به پایان کرونا است. در حالی‌که برنامه جهانی دستیابی به واکسن کرونا (COVAX) اقدامات زیادی را برای رفع این شکاف فراهم کرده اما ممکن است بسیاری از کشورهای کم‌درآمد نتوانند دوزهای کافی برای واکسیناسیون همه بزرگسالان را تا سال 2022 تأمین کنند. با وجودی‌که ظرفیت تولید واکسن در جهان ممکن است به 100 درصد برسد اما توزیع آن در همه جهان نامتقارن است.

علاوه بر موارد فوق مجموعه عواملی می‌تواند علی‌رغم تأمین واکسن، پایان کرونا را به تأخیر بیندازد که مهم‌ترین این موارد بدین شرح است:

کاهش اقبال عمومی نسبت به دریافت واکسن: در صورتی‌که در درک افراد نسبت به ایمنی واکسن تزلزل ایجاد شود و یا گروه‌های جوان‌تر با وجود دریافت واکسن از سوی افراد مسن نیاز چندانی به دریافت واکسن نبینند در آن صورت زمان موفقیت در مهار کرونا مشخص نخواهد بود.

اثربخشی واکسن: ایمنی جمعی تنها در صورتی تداوم خواهد داشت که واکسن‌ها بتوانند در کاهش انتقال ویروس مؤثر باشند. در 25 درصد از واکسن‌های معمول ممکن است اثربخشی انتقال به میزان کافی نباشد.

مدت زمان ایمنی ناشی از واکسن: مدت زمان ایمنی ناشی از واکسن ممکن است کوتاه‌تر از حد انتظار باشد و این موضوع دستیابی به آستانه لازم برای مصونیت همزمان در کل دنیا را با مشکل مواجه می‌کند.

اختلال در تأمین واکسن و اطمینان‌بخش نبودن برخی از آنها: اختلال در روند تولید و تأمین واکسن با توجه به بروز شایعات و یا خطاهای واکسن‌ها، خود می‌تواند نقش مهمی در کنترل کرونا داشته باشد.

با توجه به زمان احتمالی ایمنی جمعی در جغرافیای مختلف و مدت زمان نامشخص محافظت در برابر واکسن‌ها همچنان اعلام زمان پایان کرونا بسیار زود است و حتی رسیدن به ایمنی جمعی در یک کشور نیز به‌معنی ریشه‌کن شدن قطعی کرونا نیست و در چنین زمانی هم همچنان نظارت مداوم، واکسن‌های تقویت کننده و اقدامات بالقوه دیگر ممکن است لازم باشد.

منبع: آنا