فطریه
فطریه امسال چقدر است؟ مبلغ فطریه سال 1402
مبلغ فطریه سال 1402 مشخص شد.
مبلغ فطریه سال 1402 مشخص شد.مبلغ فطریه 1402 از سوی آیت الله سیستانی اعلام شد. فطریه یکی از فروع دین است. دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی میزان و مبلغ فطریه امسال (۱۴۰۲ هجری شمسی / ۱۴۴۴ هجری قمری) را اعلام کرد. از آنجا که میزان زکات فطره برای هر فرد سه کیلوگرم است، مبلغ آن برای فطریه بدل از آرد شصت (۶۰) هزار تومان و برای فطریه بدل از برنج ایرانی سی صد و شصت (۳۶۰) هزار تومان و فطریه بدل از برنج غیر ایرانی، صد و پنج (۱۰۵) هزار تومان تعیین شده است.
آیت الله سیستانی مبلغ فطریه ۱۴۰۲ را اعلام کرد
از آنجا که میزان زکات فطره برای هر فرد سه کیلوگرم است، مبلغ آن برای فطریه بدل از آرد شصت (۶۰) هزار تومان و برای فطریه بدل از برنج ایرانی سی صد و شصت (۳۶۰) هزار تومان و فطریه بدل از برنج غیر ایرانی، صد و پنج (۱۰۵) هزار تومان تعیین شده است.
فطریه چیست؟
زکات فطره یا فطریه یکی از فروع دین اسلام است که در عید فطر پرداخت میشود. میزان فطریه معادل مبلغ سه کیلوگرم قوت غالب (غذای روزمره) مورد استفاده افراد است که میتواند گندم، برنج، ذرت، کشمش، خرما و مانند اینها باشد؛ معمولاً در زمان حاضر، گندم و برنج مهمترین قوت غالب است، از این رو افراد باید برای هر نفر سه کیلوگرم گندم یا برنج یا معادل نقدی آن را به عنوان زکات فطریه پرداخت کنند.
پرداخت فطریه
بر کسی که خودش فقیر نباشد واجب است برای خود و تمام کسانی که تحت تکفل او هستند زکات فطره را بپردازد. اگر کسی که فطره بر او واجب است آن را پرداخت نکند بر فرد تحت تکلف واجب نمیشود.
فطریه به چه کسانی تعلق میگیرد
در مورد محل اصلی مصرف فطریه باید به نظرات مراجع عظام تقلید مراجعه کرد که دو نظر را ارائه دادهاند. فطریه را میتوان در تمام هشت موردی که زکات مال در آن مصرف میشود پرداخت کرد. یعنی شامل:
فقیران
مسکینان: یعنی افرادی که وضعیت اقتصادیشان از فقیران هم بدتر است.
مسافرانی که در راه مانده و خرج برگشت به شهر خود را ندارند.
بدهکارانی که نمیتوانند قرض خود را بپردازند.
در راه خدا: یعنی در تمام کارهای خیری که سود و نفع آن به عموم مسلمین برسد. مانند ساختن و تعمیر مسجد، راه، پل، مدرسه و بیمارستان و…
کافرانی که با دادن زکات به اسلام ترغیب میشوند یا در جنگ به مسلمانان کمک میکنند.
پرداخت به نایب امام یا کارمندان حکومت اسلامی که مأمور جمعآوری زکات و رساندن آن به نیازمندان است.
احکام زکات فطره و فدیه
تعریف زکات فطره و فدیه:
در دین یک زکات مالی داریم و یک زکات بدنی. زکات مالی به اموال خاص با شرایطش میخورد و زکات بدنی همان زکات فطره است که جزو بدیهیات و ضروریات دین اسلام است و فطره به معنای خلقت است.
زکات فطره برای کسی که در لحظهی غروب شب عید فطر، عاقل، بالغ و غنی و هوشیار باشد، تکلیف بر عهدهاش میآید.
فدیه، مالی است که بر عهده افراد ۶ گانهای که در زیر توضیح دادهایم میآید، این افراد مجاز به افطار روزه هستند ولی به ازای هر روز باید مقدار مالی را به فقرا تملیک کنند.
افرادی که در ماه مبارک رمضان موظف به پرداخت فدیه میباشند:
خانم بارداری که زایمانش نزدیک است و احتمال ضرر برای جنین وجود دارد.
خانم شیردهای که اگر روزه بگیرد، شیرش کم شده و احتمال خطر برای فرزند وجود دارد.
خانم و آقای مسنّی که روزه برای آنها مشقّت و عسر و حرج دارد.
فردی که در ماه رمضان قبل، به دلیل بیماری روزه نگرفته و بیماری او تا ماه رمضان جاری ادامه داشته است.
فردی که از ماه رمضان سال قبل روزهی قضا بر گردنش بوده و بدون عذر شرعی قضای آن را تا ماه رمضان امسال به جا نیاورده است.
کسی که مرضی دارد که زیاد تشنه میشود و نمیتواند تشنگی را تحمل کند.(برایش عسر و حرج دارد)
موارد شباهت میان زکات فطره و فدیه:
هر دو واجب عبادی میباشند که باید با انگیزهی الهی پرداخت شوند.
اگر بدون درخواست فردی که تکلیف بر عهدهی اوست شخص دیگری به جای او پرداخت کند، تکلیف از عهدهی فرد برداشته نمیشود.
هیچکدام نباید به فرد واجب النفقهی ما(مثل پدر، مادر و فرزندان ) پرداخت گردد.
در هنگام پرداخت به فقیر لازم نیست بیان شود که بابت زکات فطره است یا فدیه.
موارد تفاوت میان زکات فطره و فدیه:
در موارد فدیه حتماً باید طعام (نان، حبوبات و…) تملیک فقیر شود و هزینهی آن کافی نیست در حالی که در زکات فطره میتوان به جای طعام قیمت آن را پرداخت کرد.
زکات با کنار گذاشتن از ملک خارج شده ولی فدیه تا زمانی که به فقیر، وکیل و یا ولیاش تحویل نگردد از ملکِ پرداخت کننده خارج نمیشود.
پرداخت فدیهی غیرسادات به سادات بلامانع است ولی پرداخت زکات غیرسادات به سادات صحیح نمیباشد.
پرداخت فدیه واجبِ موسّع (زماندار) است ولی زکات فطره درصورت خواندن نماز عید فطر، قبل از نماز و در غیر این صورت قبل از ظهر عید، باید پرداخت و یا کنار گذاشته شود.
در موارد فدیه، فقیر نبودن شرط نیست ولی در زکات فطره درصورت فقر بر او واجب نیست.
مقدار فدیه ۷۵۰ گرم به ازاء هر روز ولی مقدار زکات فطره ۳ کیلوگرم غذای متعارف شهر به ازاء هر نفر میباشد.
در زکات فطره فرد باید زکات فطره خودش و تمام افرادی که نانخور او هستند را پرداخت بکند اما فدیه یا کفاره تأخیر مربوط به خود فرد است، فدیه دیگران بر عهده دیگری نمیآید، یعنی برعهدهی شوهر یا پدر نیست.
تفاوت فدیه و کفاره
بین فدیه و کفاره، تفاوت در قابلیت جبران داشتن عقوبت در فدیه است. دیگر فرق کفاره و فدیه، در کفاره شامل مال و غیر مال است و فدیه تنها به مال گفته میشود.
کفاره روزه ماه رمضان:
کسى که کفاره روزه رمضان بر او واجب است، باید یک بنده آزاد کند یا به دستورى که در پایین گفته میشود، دو ماه روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام، یک مد که تقریبا ده سیر است، طعام یعنى گندم یا جو و مانند اینها بدهد، و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد، هر چند مد که میتواند به فقرا طعام بدهد و اگر نتواند طعام بدهد باید استغفار کند، اگر چه مثلا یک مرتبه بگوید: “استغفرالله”، و احتیاط واجب در فرض اخیر آن است که هر وقت بتواند، کفاره را بدهد.
کسى که میخواهد دو ماه کفاره روزه رمضان را بگیرد، باید سى و یک روز آن را پى در پى بگیرد، و اگر بقیه آن پى در پى نباشد، اشکال ندارد.
کسى که میخواهد دو ماه کفاره روزه رمضان را بگیرد، نباید موقعى شروع کند که در بین سى و یک روز، روزى باشد که مانند عید قربان روزه آن حرام است.
کسى که باید پى در پى روزه بگیرد، اگر در بین آن بدون عذر یک روز روزه نگیرد، یا وقتى شروع کند که در بین آن به روزى برسد که روزه آن واجب است، مثلا به روزى برسد که نذر کرده آن روز را روزه بگیرد، باید روزهها را از سر بگیرد.
اگر در بین روزهایى که باید پى در پى روزه بگیرد، عذرى مثل حیض یا سفرى که در رفتن آن مجبور است، براى او پیش آید، بعد از برطرف شدن عذر واجب نیست روزهها را از سر بگیرد، بلکه بقیه را بعد از برطرف شدن عذر به جا میآورد.
اگر به چیز حرامى روزه خود را باطل کند، چه آن چیز اصلا حرام باشد مثل شراب و زنا یا به جهتى حرام شده باشد، بنا بر احتیاط کفاره جمع بر او واجب میشود، یعنى باید یک بنده آزاد کند و دو ماه روزه بگیرد و شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام آنها یک مد که تقریبا ده سیر است گندم یا جو یا نان و مانند اینها بدهد، و چنانچه هر سه برایش ممکن نباشد، هر کدام آنها را که ممکن است باید انجام دهد.
اگر روزهدار دروغى را به خدا و پیغمبر(صلى الله علیه و آله و سلم) نسبت دهد، کفاره جمع که تفصیل آن در بالا گفته شد، بنابر احتیاط بر او واجب میشود.
اگر روزهدار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه کار دیگرى غیر از جماع که روزه را باطل میکند انجام دهد، براى همه آنها یک کفاره کافى است.
اگر روزهدار کارى که حلال است و روزه را باطل میکند، انجام دهد، مثلا آب بیاشامد و بعد کار دیگرى که حرام است و روزه را باطل میکند انجام دهد، مثلا غذاى حرامى بخورد یک کفاره کافى است.
اگر روزهدار آروغ بزند و چیزى در دهانش بیاید، چنانچه عمدا آن را فرو ببرد، روزه اش باطل است و باید قضاى آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب میشود، و اگر خوردن آن چیز حرام باشد، مثلا موقع آروغ زدن خون یا غذایى که از صورت غذا بودن خارج شده به دهان او بیاید و عمدا آن را فرو برد، باید قضاى آن روزه را بگیرد و بنابراحتیاط کفاره جمع هم بر او واجب میشود.
اگر نذر کند که روز معینى را روزه بگیرد، چنانچه در آن روز عمدا روزه خود را باطل کند، باید یک بنده آزاد نماید، یا دو ماه پى در پى روزه بگیرد یا به شصت فقیر طعام دهد.
اگر به گفته کسى که میگوید مغرب شده افطار کند، و بعد بفهمد مغرب نبوده است، قضا و کفاره بر او واجب میشود. ولى اگر خبر دهنده عادل بوده، فقط قضاى آن روزه واجب است.
کسى که عمدا روزه خود را باطل کرده، اگر بعد از ظهر مسافرت کند، یا پیش از ظهر براى فرار از کفاره سفر نماید، کفاره از او ساقط نمیشود، بلکه اگر قبل از ظهر مسافرتى براى او پیش آمد کند، بنابر احتیاط کفاره بر او واجب است.
اگر کسی عمدا روزه خود را باطل کند و بعد عذرى مانند حیض یا مرض براى او پیدا شود، کفاره بر او واجب نیست.
اگر یقین کند که روز اول ماه رمضان است و عمدا روزه خود را باطل کند، بعد معلوم شود که آخر شعبان بوده، کفاره بر او واجب نیست.
اگر انسان شک کند که آخر رمضان است یا اول شوال و عمدا روزه خود را باطل کند، بعد معلوم شود اول شوال بوده، کفاره بر او واجب نیست.
انسان نباید در بجا آوردن کفاره کوتاهى کند، ولى لازم نیست فورا آن را انجام دهد.
اگر کفاره بر انسان واجب شود و چند سال آن را بجا نیاورد، چیزى بر آن اضافه نمیشود.
کسى که باید براى کفاره یک روز شصت فقیر را طعام بدهد، اگر به شصت فقیر دسترسى دارد، نباید به هر کدام از آنها بیشتر از یک مد که تقریبا ده سیر است طعام بدهد، یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید، ولى چنانچه انسان اطمینان داشته باشد که فقیر طعام را به عیالات خود میدهد یا به آنها میخوراند، میتواند براى هر یک از عیالات فقیر اگرچه صغیر باشند یک مد به آن فقیر بدهد.
کسى که قضاى روزه رمضان را گرفته، اگر بعد از ظهر عمدا کارى که روزه را باطل میکند انجام دهد، باید به ده فقیر هر کدام یک مد که تقریبا ده سیر است طعام بدهد، و اگر نمیتواند بنابر احتیاط واجب باید سه روز پى در پى روزه بگیرد.