تغییرات بازار کار در دولت سیزدهم

به گزارش شمانیوز؛ سال‌ها بود که در برنامه‌های ۵ ساله توسعه، کاهش نرخ بیکاری و رساندن آن به محدوده ۸ درصد هدف‌گذاری می‌شد و هر بار عواملی نظیر تحریم، تنش تورمی، کرونا و ... مانع از اجرای این هدف‌گذاری بود؛ اما در بهار امسال، نهال ۳ ساله سیاست‌گذاری در بازار کار به ثمر نشست و با رسیدن نرخ بیکاری به عدد ۷.۷ درصدی، آرزوی دیرینه برنامه نویسان کشور برآورده شد.

در دوره سه ساله منتهی به بهار ۱۴۰۳، بیش از ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار نفر به جمعیت در سن کار ایران اضافه شده که ۵۹ درصد آنها به دلایلی نظیر ادامه تحصیل یا بی‌رغبتی به فعالیت اقتصادی، غیرفعال شده‌اند و ۴۱ درصد باقی‌مانده که وارد بازار کار شدند، همگی از شانس بالایی برای شاغل شدن برخوردار بوده‌اند چراکه خالص اشتغال ایجاد شده در این سه سال از کل جمعیت تازه‌واردان بازار کار بیشتر بوده است.

نبض بازار کار در دوره کرونا

مقایسه آمارهای رسمی در بهار ۱۴۰۳ با بهار ۱۴۰۰ که آخرین آمار قبل از آغاز به کار دولت سیزدهم است، بیش از هر چیز این واقعیت را آشکار می‌کند که همه‌گیری کرونا چه ضربه مهلکی بر بازار کار ایران وارد کرد.

طبق آمارها، باوجود تمام تلاش‌هایی که در سه سال اخیر برای اشتغال‌زایی انجام شده و به‌زعم متولیان وزارت کار به ایجاد ۲.۷ میلیون شغل جدید منجر شده است، نرخ مشارکت اقتصادی ایران همچنان پایین‌تر از بهار ۱۴۰۰ است و بخشی از کسانی که در دوره کرونا بازار را ترک کردند، هنوز جایشان در اقتصاد پر نشده است.

کارنامه اشتغال‌زایی

اطلاعات مرکز آمار ایران حاکی از این است که خالص اشتغال ایجاد شده در سه سال دولت شهید رئیسی به یک‌میلیون و ۶۹ هزار و ۶۳۴ نفر رسیده است. برای درک این رقم می‌توان آن را با خالص اشتغال ۱.۵ میلیون نفری در ۸ سال دولت‌های یازدهم و دوازدهم مقایسه کرد.

در آن‌سوی ماجرا، در نتیجه نهضت اشتغال‌زایی دولت سیزدهم، نرخ بیکاری با کاهش ۱.۱ درصدی نسبت به بهار ۱۴۰۰، به رقم ۷.۷ درصد رسیده که در چندین برنامه توسعه به‌عنوان یک هدف آرمانی مورد تأکید قرار می‌گرفت و البته محقق نمی‌شد.

خشک‌سالی اشتغال در بخش کشاورزی

ریزش اشتغال بخش کشاورزی، یکی از چالش‌های بازار کار ایران است که از اواخر دهه ۹۰ با تشدید خشک‌سالی‌ها آغاز شد و تا بهار ۱۴۰۳ نیز ادامه پیدا کرد.

طبق آمارهای رسمی، خالص اشتغال بخش کشاورزی ایران در سه سال اخیر بیش از ۶۵۴ هزار نفر کاهش پیدا کرده و سهم این بخش از بازار کار کشور از ۱۷.۹ در بهار ۱۴۰۰ به ۱۴.۵ در بهار امسال سقوط کرده است. در مقابل سهم بخش خدمات رشد کرده و از ۴۸.۸ درصد به ۵۲.۴ درصد رسیده و سهم بخش صنعت از بازار کار نیز ۳۲.۲ به ۳۳ درصد ارتقا یافته است.

میوه‌های اشتغال‌زایی

در سه سال اخیر علاوه بر اینکه معادل نیروی کار تازه‌وارد، اشتغال‌زایی شده، ۳۱۶ هزار و ۹۶۵ نفر نیز از جمعیت بیکاران کشور کاسته شده است.

ثمره این اتفاق، کاهش بیکاری جوانان، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و کمتر شدن اشتغال ناقص بوده و درمجموع باعث شده سهم جوانان و تحصیل‌کرده‌ها از شاغلان کشور افزایش پیدا کند و هم‌زمان تعداد آنها در دسته بیکاران کمتر شود.