دو راهکار جدید برای افزایش مبلغ یارانه نقدی
هر فردی که از ابتدای اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها در لیست دریافت یارانه قرار داشته، تاکنون بیش از پنج میلیون تومان بابت یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی دریافت کرده و در مجموع بیش از ۳۵۰ هزار میلیارد تومان در این سال‌ها یارانه نقدی پرداخت شده است.
از آذر ۱۳۸۹ که قانون هدفمندی یارانه ها اجرا شد تاکنون و بعد از آخرین واریز در خردادماه ۱۱۲ مرحله پرداخت یارانه نقدی صورت گرفته است. مبلغ پرداختی طی این سال‌ها همان ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر نفر بوده که در این شرایط اگر کسی از ابتدا تاکنون مشمول دریافت یارانه بوده و به هر دلیلی پرداخت آن قطع نشده است، پنج میلیون و ۹۶ هزار تومان یارانه دریافت کرده است که البته مجموع رقم دریافتی برای یک خانوار می‌تواند با توجه به اعضای آن متفاوت باشد.
رقم ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان از سال ۱۳۸۹ تا امسال با وجود تغییراتی که در شرایط اقتصادی، ارزش پول ملی، تورم و سایر شاخص‌های اقتصادی رخ داده، هیچ تغییری نکرده است و در مجموع حدود ۷۸ میلیون نفری یارانه‌بگیران پرداخت به افراد نیازمند و غیرنیازمند به صورت یکسان صورت می‌گیرد.
هزینه‌ای که بابت همین رقم ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی ناچیز از سوی دولت‌ها پرداخت شده، رقمی بسیار کلان و بعضا در حد بودجه عمومی دولت‌ها که کشور را با آن اداره می‌کنند بوده است؛ به گونه‌ای که در ماه هزینه‌ای حدود ۳۵۰۰ میلیارد و در سال تا ۴۲ هزار میلیارد تومان است و در مجموع طی سال‌های پرداخت یارانه بیش از ۳۵۰ هزار میلیارد تومان واریز به حساب سرپرستان خانوار صورت گرفته است.
برای افزایش مبلغ یارانه نقدی دو راهکار پیش روی دولت بوده است؛ حذف پردرآمدها و برگرداندن سهم آنها به کم درآمدها یا افزایش نرخ حامل‌های انرژی. اما تا سال گذشته دولت در مقابل نقدها نسبت به عدم تغییر مبلغ یارانه تاکید داشت که برای این موضوع نیاز به افزایش نرخ حامل‌های انرژی است که با توجه به مسائل تورمی به آن ورود نمی‌کند.
این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان، راهکار دیگر غربالگری یارانه‌بگیران و حذف افراد پردرآمد و پرداخت سهم آنها به افراد کم درآمد است که با وجود تکلیف قانون بودجه در چند سال گذشته، تاکنون اتفاق قابل توجهی در این رابطه رخ نداده است.
اما از سال گذشته با اصلاح نرخ حامل‌های انرژی در بخش بنزین و افزایش نرخ آن از مابه‌التفاوت ایجاد شده یارانه‌ای جدید در دستور کار دولت قرار گرفت که تحت عنوان کمک‌های معیشتی و برای گروه حدود ۶۰ میلیون نفری از بین جمعیت یارانه‌بگیران هدف‌گذاری شد که مبلغ آن به تناسب اعضای خانوار متفاوت و بین ۵۵ هزار تا ۲۰۵ هزار تومان است.
هزینه پرداخت کمک‌های معیشتی در ماه حدود ۲۵۰۰ میلیارد تومان برآورد شده که در سال تا ۳۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد.
براین اساس، دولت سالانه و با وجود این‌که قرار بود پرداخت‌های نقدی، هدفمند و به نوعی ساماندهی شود، با ورود یک یارانه جدید اکنون بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان یارانه نقدی پرداخت می‌کند.