چگونه ویتامین D را در بدنمان زیاد کنیم؟

ویتامین  D پروهورمون محلول در چربی است که به طور طبیعی در نتیجه سنتز زیرپوستی پس از قرار گرفتن در معرض نور خوشید در بدن تولید می‌شود. این ویتامین نقش مهمی در حفظ سلامت استخوان‌، ماهیچه‌ و همچنین جلوگیری از ابتلا به انواع سرطان‌ها، دیابت، بیماری‌های قلبی-عروقی و بیماری‌های خودایمنی دارد. از این رو، محققان در پژوهشی تاثیر مصرف روغن کانولای غنی شده با ویتامین دی را بر وضعیت ویتامین دی و چربی‌های خون بزرگسالان سالم بررسی کردند.

در این پژوهش که توسط نگار قاسمی‌فرد، نسرین نسیمی، زهرا حسن‌زاده رستمی، اعظم عباسی و شیوا فقیه انجام شده، آمده است:« عوامل متعدد محیطی، فرهنگی و فیزیولوژیکی از جمله سن، جنسیت، چاقی و عرض جغرافیایی محل زندگی می‌توانند بر میزان سنتز زیرپوستی ویتامین دی تاثیرگذار باشند. از سوی دیگر، منابع غذایی غنی از ویتامین دی بسیار محدود بوده و معمولا برای تامین نیازهای بدن کافی نیستند. در نتیجه، شیوع کمبود ویتامین دی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بهداشت عمومی در کلیه جمعیت‌های نژادی، جنسیتی، سنی و تقریبا در اکثر کشورهای جهان از جمله ایران است.»

بر اساس آن چه در این مقاله آمده، مطالعه حاضر به روش کارآزمایی بالینی تصادفی دو سو کور انجام شده و تعداد 99 نفر( به عبارتی 33 نفر در هر گروه) در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند.

شرکت‌کنندگان از طریق نصب اطلاعیه در مراکز بهداشتی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز فراخوانده شدند. معیارهای ورود به مطالعه شامل زنان و مردان بزرگسال سال قبل  بود. ابتلا به بیماری‌های مزمن نظیر دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان، نارسایی کبدی و مشکلات گوارشی، مصرف مکمل‌های مولتی ویتامین - مینرال، مصرف داروهای کاهنده چربی خون، بارداری و شیردهی از معیارهای عدم ورود به مطالعه بود.

 معیارهای خروج از مطالعه نیز شامل عدم تمایل به ادامه مطالعه، عدم پیروی از پروتکل مطالعه، ابتلا به بیماری‌های جدید، مصرف داروهای موثر بر متابولیسم چربی، مصرف مکمل‌های مولتی- ویتامین مینرال و بارداری بود.

افراد واجد شرایط شرکت در مطالعه به روش تصادفی سازی بلوکی متوازن به سه گروه مساوی تخصیص یافتند. 1) گروه دریافت‌کننده روغن کانولای غنی‌شده با ویتامین دی: روزانه یک قرص دارونما+ 25 گرم روغن کانولای غنی‌شده با ویتامین 2) گروه دریافت کننده مکمل ویتامین دی: روزانه یک قرص ویتامین دی + 25 گرم روغن کانولا مصرف می‌کردند. 3) گروه کنترل: روزانه: روزانه یک عدد قرص دارونما+ 25 گرم روغن کانولا مصرف می‌کردند.

 طول مدت مداخله 12 هفته بود. از شرکت‌کنندگان درخواست شد در طول مطالعه برنامه غذایی و فعالیت بدنی خود را تغییر ندهند. در این تحقیق 99 نفر شرکت کردند و در نهایت 93 نفر مطالعه را به پایان رساندند.

در این مقاله بیان شده است:« نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر نشان داد که مصرف روزانه  روغن کانولای غنی شده با IU1000  ویتامین دی برای مدت 12 هفته، می‌تواند باعث افزایش سطح سرمی 25-هیدروکسی کوله کلسیفرول تنها در زیرگروه بزرگسالان با سطوح طبیعی ویتامین دی شود اما تاثیر معنی‌داری در بهبود وضعیت ویتامین دی در افراد با کمبود این ویتامین دیده نشد.»

بر اساس آن چه در ویکی‌پدیا آمده است، ویتامین D3 (کوله کلسیفرول)، عموماً در پوست وجود دارد این ماده در کبد به ۲۵-هیدروکسی کوله کلسیفرول تبدیل می‌شود.

پژوهشگران معتقدند در مجموع نتایج بررسی حاضر حاکی از این است که مصرف روزانه روغن کانولای غنی شده با ویتامین دی برای مدت 12 هفته، می‌تواند در حفظ سطح سرمی ویتامین دی در محدوده طبیعی در جمعیت موثر باشد و هیچ تاثیر مفید یا مضری بر سطوح سرمی پروفایل چربی ندارد.

نتایج این مطالعه در دومین شماره‌ی پانزدهمین سال مجله "علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران" منتشر شده است.