چالش‌های پیش روی بانک‌های قرض‌الحسنه
دکتر مرتضی اکبری، مدیرعامل بانک مهر ایران از چالش‌هایی می‌گوید که در ۶ ماه گذشته عرصه را بر بانک‌های قرض‌الحسنه تنگ و فعالیت این بانک‌ها را با دشواری‌هایی روبرو کرده است.
به گزارش شمانیوز به نقل از روابط عمومی بانک قرض‌الحسنه مهر ایران، به نقل از خبرگزاری ایلنا، پیش از این شورای پول و اعتبار برای سه ماه اقساط تسهیلات قرض‌الحسنه را امهال کرد، اما این نکته مغفول ماند بانک‌هایی که تمام تسهیلات پرداختی خود را مبتنی بر عقد قرض‌الحسنه پرداخت می‌کنند، با چالش مواجه می‌شوند. این مسئله را بگذارید کنار اینکه بانک‌های قرض‌الحسنه ابزارهای مختلف بانکی مانند نرخ سود و... را در اختیار نداشته و این موضوع رقابت با بانک‌های تجاری را برایشان سخت می‌کند. ایلنا در این رابطه با دکتر مرتضی اکبری، مدیرعامل بانک مهر ایران گفت‌وگو کرده که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
اکبری در خصوص نوع فعالیت بانک قرض‌الحسنه مهر ایران گفت: پیش از هر چیز باید بدانید بانک مهر ایران نمی‌تواند مانند بانک‌های تجاری از بسیاری ابزارهای بانکی مثل نرخ سود و صدور ضمانت‌نامه استفاده کند. حتی بانک مهر ایران از دسترسی به بازار بین‌بانکی نیز محروم است و همچنین تسهیلات کلان هم نمی‌تواند پرداخت کند.
اکبری در همین رابطه افزود: این در حالی است که تسهیلات کلان از این جهت اهمیت دارد که بسیاری از اشخاص حقیقی و حقیقی زمانی حساب‌شان را به یک بانک منتقل می‌کنند که بتوانند تسهیلات مناسبی از آن بانک دریافت کنند. بانک مهر ایران چون نمی‌تواند تسهیلات کلان پرداخت کند، طبیعتاً از جذب بسیاری از منابع هم محروم می‌شود. اما این بانک یک حسن بزرگ دارد؛ اینکه روی عقد و بستری بنیان نهاده شده که بر اساس شرع و اعتقادات ما، با برکت همراه است.
رشد پایدار منابع
وی تأکید کرد: بانک مهر ایران بر بستر قرض‌الحسنه فعالیت می‌کند و خوشبختانه در سال‌های اخیر اعتماد مردم به بانک رشد خوبی داشته است. در چهار سال گذشته، هر سال به‌طور متوسط ۷۰ درصد رشد منابع را نسبت به سال قبل تجربه کردیم و متناسب با آن مصارف بانک نیز رشد کرده است. خوشبختانه موفق شده‌ایم مطالبات غیرجاری را نیز در سطح کمتر از یک درصد نگاه داریم.
مدیرعامل بانک مهر ایران، در خصوص مشکلات یک سال اخیر اظهار داشت: سال قبل به حدود دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر بالغ بر ۲۳ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کردیم. در ۵ ماه ابتدایی سال جاری تقریباً به یک میلیون نفر تسهیلات پرداخت کردیم که مجموع مبلغ آن نیز بیش از ۱۱هزار میلیارد تومان بوده است. امسال پرداخت وام به دلیل شرایط کرونا، بسیار متفاوت از سال‌های قبل بوده است. بانک مهر ایران حدود ۶۰ درصد وام‌هایش از محل وصولی‌ها است و ۴۰ درصد آن از محل رشد منابع است.
وی اظهار کرد: امسال به دلیل شیوع کرونا، شورای پول و اعتبار مصوبه‌ای داشت مبنی بر این که مردم می‌توانند ۳ قسط از وام قرض‌الحسنه خود را پرداخت نکنند و بانک‌ها این ۳ قسط را به آخر اقساط انتقال دهند. این در حالی است که دوره بازپرداخت اقساط وام‌های بانک مهر ایران معمولاً ۳۰ ماهه است؛ یعنی عملاً وصول این ۳ قسط به ۳۰ ماه آینده موکول شده است.
کسی به فکر حمایت از بانک‌های قرض‌الحسنه نیست
اکبری گفت: در این ۳ ماه ما باید چیزی حدود ۴۰۰۰ میلیارد تومان وصول می‌کردیم. از این میزان حدود ۷۰۰ میلیارد تومان را از طریق افرادی که با میل خودشان اقساط را پرداخت کردند، توانستیم وصول کنیم، اما ۳۳۰۰ میلیارد تومان کسری وصولی ما باقی ماند. هزار میلیارد تومان از این کسری را توانستیم با دو خط اعتباری ۶ ماهه از بانک مرکزی تأمین کنیم، اما ۲۳۰۰ میلیارد تومان، کسری منابع باقی ماند. قطعاً اگر این کسری ۲۳۰۰ میلیارد تومانی رخ نمی‌داد، اکنون تعداد پرداخت تسهیلات ما به یک میلیون و ۲۵۰ هزار فقره رسیده بود.
وی ادامه داد: نکته دیگری که در یک سال گذشته رخ داد، رشد بازارهای موازی بود. سرمایه‌های بسیاری به سمت بازار سکه، طلا، مسکن و به‌ویژه بورس حرکت کرد. تا دو سال پیش، معدود افراد جامعه به سراغ بورس می‌رفتند، اما در یک بازه نسبتاً کوتاه بورس فراگیر شد. بسیاری از منابع خرد از بانک ما به سمت بورس رفت. کارگزاری‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، حساب‌هایشان در بانک‌های تجاری متمرکز است و نزد بانک ما حساب ندارند.
دست به گریبان با کرونا
وی اظهار کرد: دو عامل در ۶ ماه گذشته بر فعالیت بانک‌های قرض‌الحسنه تأثیر منفی گذاشته؛ یکی شیوع کرونا و دیگری اقبال نشان دادن مردم به بورس و خروج پول از بانک.. خوشبختانه پایه و اساس بانک مهر ایران به‌گونه‌ای طراحی شده که هم از لحاظ سرمایه، هم از لحاظ ساختار مالی و ساختار نیروی انسانی، آمادگی مواجه شدن و غلبه کردن بر این قبیل بحران‌ها و پشت سر گذاشتن آن‌ها را دارد.
اکبری در پایان تأکید کرد: در حال حاضر سطح منابع بانک مطلوب است و در ۶ ماه گذشته در جذب منابع موفق عمل کرده‌ایم و در سال جاری تا کنون بیش از ۲۰ درصد رشد منابع داشته‌ایم. به‌علاوه مطالبات غیرجاری بانک را همچنان زیر یک درصد نگاه داشته‌ایم. این خیلی عامل مهمی است؛ زیرا معمولاً در شرایط بحران اقتصادی مردم قدرت پرداخت اقساط را ندارند.