چراغ حق به‌جانم گشت روشن

به گزارش شما نیوز ، از معدود آثار به‌دست آمده از ایشان، دو اثر مناجاتی است که به‌همت مهدی تفرشی (جوان صاحب آتیه و کوشای عرصه فرهنگ صوتی و پژوهشِ آرشیوی) به‌نگارنده تحویل شد که همین موضوع خود تأسف و تأثر بسیار را در پی دارد؛ زیراکه اگر از یک چهره پیشکسوت عرصه آوازی فقط همین دو اثر بجای مانده باشد واقعاً تأسف‌آور است وغمِ مضاعف آن‌که، از ایشان آثار بیشتری باشد ولی در پستوی خانه‌ها نهان باشد۱! همانطور که پیشتر نیز در یکی از یادداشت‌های راقم این سطور آمده بود: ««مناجات‌خوانی» یکی از گونه‌های متنوع و مردم‌پسند عرصه گسترده آواز ایرانی است. بررسی مناجات‌خوانی از سه منظر ماهوی، محتوایی و زیبایی‌شناسی، ما را به‌نکات جالبی رهنمون می‌سازد. فارغ از بحث «محتوایی» که بیشتر راز و نیاز و نیایش با معبود را در برمی‌گیرد؛ بررسی مقوله مناجات‌خوانی از مناظر«ماهوی» و«زیبایی‌شناسی» قرابت و تجانس المان‌های مناجات‌خوانی را با مؤلفه‌های آواز کلاسیک ایرانی بهتر و بیشتر هویدا می‌سازد...,۲» (ممتازواحد، ۱۳۹۵)

در یکی از دو اثر به‌جای مانده از حسن یزدانیان که به «چراغ حق» (چراغ حق به‌جانم گشت روشن/ من از تن دور ماندستم تن از من) مشهور است، حالت مؤثر و جلوه تأثیربرانگیزی از موسیقی مذهبی به‌ویژه مناجات‌خوانی را می‌شنویم. از بازیِ با فواصل و مُدهای مختلف گرفته تا ساخت وپرداختِ شعر که همه و همه، خروجی و فیدبک (بازخوردِ) آواز و اثر آوازی او را به اثری پر حس و حال و گیرا وتأثیربرانگیز مبدل ساخته است. امیر مداح (خواننده پیشکسوت رادیو) درخصوص حسن یزدانیان و این اثر آوازی می‌نویسد: «خدا رحمت کند مرحوم یزدانیان را؛ اوایل دهه شصت به‌رادیو و به‌دفتر شادروان حسین صبحدل می‌آمد و من چند باری ایشان را ملاقات کرده بودم. این آواز مناجات [چراغ حق] محصول همان سال‌هاست که توسط حاج‌آقای صبحدل تولید شده و در برنامه‌ «با محرمان خلوت انس» پخش می‌شد.... به‌هر حال به‌نوبه‌ خود از جناب بهروز مبصری [دیسکوگراف و پژوهشگر پیشکسوت موسیقی] به‌خاطر جمع‌آوری، نگهداری واشتراک‌گذاری آثار ارزشمندِ قدما کمال قدردانی و تشکر را دارم».

حسن یزدانیان چند سالی است که رخت از جهان فانی بربسته؛ روحش، از ترنم نغمات و رحمات الهی مسرور و مترنم باد.

پی‌نوشت:

۱. آرشیوداران و مطلعان در صورت در اختیار داشتن آثار و اطلاعاتی در این خصوص، خواهشمند است با ایمیل مکاتبه فرمایند.

۲. ممتازواحد، محمدرضا. ۱۳۹۵. کوتاه در خصوص «مناجات‌خوانی». روزنامه ایران: ۱۹ خرداد.