کمبود ویتامین کا و نشانه های مهم آن

مهمترین چیزی که درباره ویتامین کا می دانید این است که این ویتامین خون را منعقد (لخته) می کند. کمبود ویتامین کا می تواند علائم مختلفی را بروز دهد. که مشخص ترین آنها خونریزی بیش از حد است.

 

سبزیجات برگی سبز و پنیرها منبع خوبی از ویتامین کا محسوب می شوند. در کنار منابع لبنی، ویتامین کا2 توسط باکتری ها در روده بزرگ سنتز شده و جذب می گردد و در 10 درصد از ویتامین های کا شرکت دارد.

 

سنتز ویتامین کا می تواند سمی باشد. مکمل های ویتامین کا می توانند با عملیات برخی داروهای رقیق کننده خون در تداخل باشند.

 

جلوگیری از پوکی استخوان:

پوکی استخوان به وسیله کاهش غلظت استخوان اتفاق می افتاد و معمولا بعد از سن 50 سالگی اتفاق می افتد که در زنان یائسه رایج است. این معضل در سکوت رشد می کند و اگر درمان نشود منجر به مشکلات بسیاری می شود.

 

نشانه ها و علائم پوکی استخوان ممکن است در شکل انحراف نخاعی، استخوان های شکننده و درد استخوان ها؛ رخ دهد. در حدود سن بیست تا سی سالگی جرم استخوان در گونه انسان شروع به کاهش می کند.

 

این محدوده سنی زمانی است که استخوان ها در بیشترین استحکام و تراکم هستند، اما بعد از آن تراکم استخوان ها شروع به کاهش می کند. زنان یائسه از مشکل کاهش تراکم استخوان، زمانی که سطح استروژن خون آنها کاهش می یابد؛ رنج می برند.

 

کاهش لخته سازی خون:

عملکرد اولیه دیگر ویتامین کا تنظیم لخته سازی خون است. این به دلیل نقشی است که در مخلوط کردن پروترومبین دارد. لخته شدن خون به صورت خودکار اتفاق می افتد زمانی که زخمی ایجاد می شود و باعث خونریزی رگ های خونی می شود.

 

مولکول هایی که باعث لخته شدن خون نی شوند به صورت دائم در کانال های خونی در حال گردش اند. نقش ویتامین کا در این مورد تنظیم لخته سازی خون با انتقال کلسیم به داخل بدن است. ویتامین کا2 به بهبود اختلالات خونی به نام سندرم میلودیسپلاتیک کمک می کند.

 

کاهش جریان خونریزی ماهیانه شدید:

دلایل زیادی برای شدید بودن جریان خونریزی ماهیانه در زنان وجود دارد، کمبود ویتامین کا نیز یکی از همان دلایل است. مصرف مکمل های ویتامین کا می تواند شدت جریان خونریزی را در زمان وقوع عادت ماهیانه کاهش دهد و ضمنا این ویتامین مقدار جریان خون خارج شده از بدن را نیز کاهش دهد.

 

جلوگیری از خونریزی داخلی:

این ویتامین به کاهش ریسک خونریزی کبد، هپاتیت و جذب ضعیف مواد مغذی یا تاثیرات بلند مدت مصرف آنتی بیوتیک ها و آسپرین کمک کند. برخی مشکلات روده ای نیز به علت کمبود این ویتامین مانند انسداد، ورم روده بزرگ و مشکلات کولون رخ می دهد.

 

کاهش درد دوران قاعدگی:

ویتامین کا از تنظیم هورمون هایی که به تنظیم روند قاعدگی می پردازند، اطمینان حاصل می کنند. در مقابل این موضوع به کاهش درد قاعدگی کمک می کند. زنانی که از درد شدید قاعدگی رنج می برند باید آزمایش کمبود ویتامین کا بدهند.

 

قطع حالت تهوع دوران بارداری:

زنان بارداری که از استفراغ شدید و حالت تهوع طی دوران بارداری رنج می برند معمولا به کمبود ویتامین کا مبتلا می باشند. اگر از مکمل های این ویتامین استفاده شود، به کاهش این علائم در زنان باردار کمک می شود. نه تنها این مورد خوب، بلکه این ویتامین تاثیر مثبتی بر روی سلامت روانی و جسمی جنین ها دارد.

 

جلوگیری از خونریزی در نوزادان:

معمولا نوزادانی که تازه با دنیا آمده اند، مورد تزریق ویتامین کا قرار می گیرند تا از خونریزی آنها جلوگیری شود. این ویتامین همچنین برای کودکانی که مبتلا به نفس تنگی هستند لازم و ضروری است و این کودکان می توانند با مصرف منظم قطره های خوراکی این ویتامین درمان شوند.

 

جلوگیری از انسداد صفرا:

مصرف آنتی بیوتیک برای مدت زمان طولانی می تواند باعث انسداد صفرا، التهاب روده، سلیاک و آماس روده شود. این بیماری ها حتی در مواقع کمبود ویتامین کا بدتر نیز می شوند. علاوه بر مصرف منظم مکمل ها با این ویتامین، از وقوع این مشکلات در آینده جلوگیری می شود.

 

مراقبت از سیستم ایمنی:

به وسیله مطالعاتی اثبات شده است که ویتامین کا از سیستم ایمنی و گوارشی محافظت می کند. علاوه بر آن؛ این قابل توصیه است که غذاهایی خورده شود که حاوی منبع بسیار زیادی از این ویتامین باشد، به این منظور که سیستم ایمنی و سیستم گوارشی سالم تر باشند.

 

تنظیم قند خون:

غده ی پانکراس در بدن انسولین ترشح می کند و حاوی مقدار زیادی ویتامین کا است. این ویتامین برای عملکرد مناسب پانکراس ضروری است. انسولین ترشح شده

 

توسط پانکراس سطح قند خون را کنترل کرده و تبدیل قند به انرژی را تنظیم می کند. از این رو می توان گفت که ویتامین کا برای تنظیم سطح قند خون ضروری و لازم است.

 

افزایش جریان ادرار:

ویتامین کا می تواند جریان و حجم ادرار را افزایش دهد که برای زدودن سموم محلول در بدن ضروری است. این دلیل آن است که اگر مقدار کافی ادرار دفع نمی کنید، توصیه می شود تا سطح کم ویتامین کا در بدن خود را چک کنید و اگر دریافتید که مقدار کمی از آن را دارید باید از مکمل های ویتامین کا استفاده کنید.

 

جلوگیری از سرطان:

توسط تحقیقاتی به اثبات رسیده است که ویتامین کا در جلوگیری از بروز سرطان های روده، پروستات، معده، بینی و دهان مفید است. طبق یکی از مطالعات ویتامین کا در تثبیت بیماران مبتلا به سرطان کبد مفید بود و حتی عملکرد کبد را در این بیماران؛ بهبود داده بود.

 

استفاده از ویتامین کا:

این ویتامین از خونریزی در نوزادان جلوگیری می کند. این ویتامین همچنین مانع از فعالیت پروترومبین می شود، زمانی که آن از طریق خوراکی یا تزریق وریدی به شخص منتقل شود. همچنین این ویتامین آثار وارفارین را برعکس کرده و مانع از لخته شدن خون می شود.

 

سلامت قوه تشخیص

افزایش سطح ویتامین کا در خون با بهبود حافظه مقطعی در سنین پیری در ارتباط است. در یکی از مطالعات افراد بالای هفتاد سال با داشتن بیشترین مقدار ویتامین کا در خون بهترین عملکرد حافظه مقطعی را داشتند.

 

سلامت قلب

ویتامین کا به کاهش فشار خون با جلوگیری از رسوب مواد معدنی در شریان ها کمک می کند. این خاصیت قلب را قادر می سازد خون را آزادانه در بدن پمپ کند. رسوب مواد معدنی

 

به طور طبیعی که با بالا رفتن سن رخ می دهد، یکی از عوامل عمده ریسک بیماری های قلبی است. مصرف منظم ویتامین کا نشان داده است ریسک وقوع سکته را کاهش می دهد.

 

عوارض جانبی و حساسیت های ویتامین کا

اگر شخص تحت دیالیز است، توصیه می شود قبل از مصرف مکمل های ویتامین کا با پزشک خود مشورت کند. دوز بالای مصرف ویتامین کا می تواند مشکلات انعقادی خونی را بدتر کند

 

همچنین برای کسانی که از مشکلات کبدی رنج می برند. ویتامین کا ممکن است قند خون را پایین آورد لذا به بیماران دیابتی توصیه میشود که با دقت و نظارت بر سطح قند خون آن را مصرف کنند.

 

اختلالات کمبود ویتامین کا

کمبود ابتدایی ویتامین کا نادر است اما کمبود شدیدتری می تواند به علت عدم جذب مناسب چربی رخ دهد. مصرف طولانی مدت از آنتی بیوتیک ها می تواند باکتری های سنتز کننده ویتامین کا در روده را نابود کند و منجر به ریسک کمبود ویتامین کا شود.

 

نوزادان شیرخواره ای که از شیر مادر تغذیه می کنند نیز در معرض کمبود ویتامین کا به سر می برند. سطح پایین ویتامین کا با تراکم کم مواد معدنی در ارتباط است. بنابراین مصرف منظم ویتامین کا از استخوان در مقابل شکنندگی و ترک برداشتن محافظت می کند.

 

مثل هر ویتامین دیگری کمبود این ویتاکین هم علائمی در بدن ایجاد می کند که باید آنها را شناخت و جدی گرفت . کمبود ویتامین K می تواند به اختلال در لخته شدن خون، خونریزی افزایش یافته و پوکی استخوان منجر شود.

 

 برخی از علائم کمبود این ویتامین مهم شامل دوره های قاعدگی سنگین، ترشح از بینی یا لثه، خونریزی دستگاه گوارش، کبودی آسان، خون در ادرار و خونریزی بیش از حد از جای زخم، سوراخ ها، تزریق ها یا برش های جراحی می شوند.

 

اختلال در پی مصرف بیش از حد ویتامین کا

دوزهای بالای ویتامین کا می تواند تاثیر داروهای ضد انعقادی را کاهش دهد. ویتامین های آ و ای با جذب ویتامین کا تداخل دارند. مسمومیت ناشی از ویتامین کا در غذاها نادر است، همانطور که بدن ویتامین کا را نسبت به سایر ویتامین های محلول در چربی، دفع می کند.

 

چرا باید ویتامین کا مصرف کنیم

سطح کم ویتامین کا می تواند خونریزی های غیر قابل کنترل را در پی داشته باشد. در حالیکه کمبود ویتامین کا در بزرگسالان کمیاب است، در عین حال این کمبود در نوزادان بسیار رایج است. یک بار تزریق ویتامین کا برای نوزادان حد استاندارد است.

 

ویتامین کا همچنین برای تداخل در مصرف بیش از حد رقیق کننده های خون مصرف می شود.عدم جذب در بیماری سلیاک، ورم روده، سندرم کوتاه روده در پی عمل های متعدد جراحی شکم، رشد بیش از حد باکتری ها، اختلالات پانکراسی مزمن.

 

بیماری های صفرا که جذب چربی را تحت تاثیر قرار می دهد. کمبود مواد لبنی به علت سوء تغذیه مانند افرادی که الکل مصرف می کنند و افرادی که به طور طولانی مدت از مکمل هایی استفاده کرده اند که فاقد ویتامین کا بوده است.

 

داروها:کلستیرامین، سالیسیلات، ریفامپین، ایسونیازید و باربیورات ها؛ برخی از داروهای رایجی هستند که با کمبود ویتامین کا در ارتباط می باشند. بیماری هایی که به صورت داخلی مهار کننده انعقاد خون و داروهایی مانند میلوما که ممکن است باعث کمبود ویتامین کا شوند.

 

دلایل گوناگون شامل تزریق خون سنگین، انتشار درون عروقی انعقاد، پلی پایتمی ورا، سندرم نفروتیک، کیست تخمدان و سرطان خون نیز باعث کمبود ویتامین کا می شوند.

 

بهترین منابع ویتامین K

برای دریافت ویتامین K دو راه وجود دارد که اولی استفاده از منابع طبیعی ویتامین کا و دومی درخواست از پزشک متخصص برای تجویز مکمل این ویتامین است.

 

منابع طبیعی ویتامین k شامل :

سبزیجات برگدار و سبزیجات چلیپایی از بهترین منابع ویتامین K بشمار می روند که به عنوان مثال می توان به جعفری، بروکلی، کلم کیل، برگ کولارد، برگ چغندر سوئیسی، جوانه های بروکسل، اسفناج، برگ شلغم، گل کلم، مارچوبه و کاهو اشاره کرد.

 

منابع دیگر این ویتامین مهم نیز شامل :آلو، خیار، جگر گاو، ماهی، تخم مرغ، ریحان خشک شده، چای سبز، سبزیجات دریایی، سبوس گندم، و فرآورده های لبنی تخمیر شده مانند ماست و پنیر را مد نظر قرار داد

منبع:ایران ناز