مترو آزاری؛ تهدیدی برای امنیت زنان

امنیت از نيازهاي اساسي و حياتي انسان، به عنوان یکی از شاخصه‌های زندگی کیفی، مفهوم پیچیده‌ایست که با تار و پود هستي او درهم تنيده شده است و از هر زاویه‌ای بار معنایی گسترده‌ای را در برمی‌گیرد؛ ازاین‌رو ساحت‌های متفاوتی چون امنیت اجتماعی، سیاسی، عاطفی، حقوقی، فرهنگی، فکری، اخلاقی، شغلی، اقتصادی و جسمی می‌یابد. امنیت به معناي نداشتن دلهره و دغدغه، رهايي از تشويش، اضطراب و ترس است. یکی از دغدغه‌های همیشگی زنان مسأله امنیت است؛ زیرا جنسیت و خصوصیات بیولوژیکی معطوف به آن، معنا و احساس متفاوتی از امنیت ایجاد می‌کند و عموماً زنان بیشتر از مردها احساس ناامنی می‌کنند. یک بیان ساده از امنیت برای زنان به این معناست که آنان با حضور در اجتماع و مکان‌های عمومی و خیابان، احساس ترس و نگرانی نکنند، اما امنیت جنسی زنان در مقوله‌های دیگری چون مالی، عاطفی، ذهنی و... نیز معنا می‌یابد و تنها این جسم نیست که در خطر تعرض قرار دارد، بلکه مفاهیمی چون آبرو و حیثیت و... بیشتر برای زنان اهمیت می‌یابد. امنیت برای زنان هم بعد جسمی دارد و هم بعد عینی و ذهنی. بعد جسمی آن محدود به تعرض جنسی و یا مزاحمت‌های فیزیکی می‌شود و بعد عینی آن یعنی یک زن با قدم زدن در جامعه و یا در شهر حتی بدون اینکه تعرض جنسی صورت بگیرد احساس ناامنی می‌کند. نمونه بارز این نا امنی را در مترو حد فاصل واگن زنان و مردان می‌توان مشاهده کرد. اگر زنان با هر اندازه پوششی باشند بازهم تمام واگن مردان یکسره و مدام به زنان نگاه می‌کنند. شاید این نگاه فراتر از تعرض جنسی باشد به این معنی که یک زن درون خود، زیر یگ نگاه سنگین و فاسد مردانه آب می‌شود و در عین حال خلاء قانونی برخورد با این رفتار و این تعرض غیر فیزیکی مانع از آن می‌شود که زن بتواند دادخواهی این حس ناخوشایند را بکند. فرق است بین امنیت و احساس امنیت. امنیت مفهومی است که با جرم و آسیب ارتباط پیدا می‌کند و بعد کمی دارد، اما احساس امنیت بیشتر امری کیفی و ذهنی است. احساس ایمنی آن است که من در درون خودم این احساس را داشته باشم که امنیت دارم و تهدید نمی‌شوم، حال ممکن است این احساس با امنیت و ایمنی تناسب داشته یا نداشته باشد و آن‌چه در بین زنان بیش از آمار و ارقام عدم امنیت مشاهده می‌شود، احساس ناامنی است. حال اینجا این سوال مطرح می‌شود که آیا قانون مجازاتی برای این نگاه‌های سنگین در مترو در نظر گرفته است یا نه؟ عملکردها، الگوها و فرآیندهایی که در طول زمان وجود داشته، بر این احساس عدم امنیت تأثیرگذار است. زنان در یک احساس روانی و اضطراب دائمی ترس به‌سر می‌برند. و این احساس ناامنی برای هویت زن، خانواده و به‌تبع جامعه او پیامدهای جبران‌ناپذیری به همراه خواهد داشت. مسئله مقابله با بی حجابی یکی از اقدامات مثبت و بجا در کشور ما است به طوریکه تناسب پوشش زنان ما با ماهیت اسلامی کشور بسیار مهم تلقی می‌شود و پیشگیری از بد حجابی و امر به معروف و نهی از منکر از الزامات مسلمانان بحساب می‌آید. بهتر است که مسئولان ما در کنار همتی که برای ریشه‌کن کردن بد حجابی در کشور مصروف می‌دارند توجهی به همان اندازه به امنیت روحی و روانی زنان در مکانی مثل مترو نیز داشته باشند تا کشور ما نماد یک کشور اسلامی تمام عیار باشد. خلاء قانونی برخورد با این نگاه‌های زشت و کلمات توهین آمیز و منزجر کننده زنان را به سوی انزوا می‌کشاند و این به معنی از دست دادن حجم قابل توجهی از ترکیب جمعیتی کشور ما در امر توسعه و پیشرفت است. اگر چه امنیت اهمیت دارد، اما بسیاری احساس امنیت را مهم‌تر از امنیت می‌دانند. عموماً در بین زنان این تصور و ذهنیت وجود دارد که در جامعه برای آنان امنیت وجود نداردحتی اگر به نظر جامعه امنیت وجود داشته باشد، اما زنان ممکن است احساس امنیت نداشته باشند. درصورتی‌که این احساس امنیت بسیار مهم است؛ زیرا در نقش مادری و همسری آنان و تربیت فرزندان تأثیرگذار است. زنان به لحاظ جسمی و روحی ویژگی‌های خاصی دارند و احساس خطر بیشتری می‌کنند. این احساس نداشتن امنیت، تحرک آزادانه و فعالانه زنان را محدود می‌کند. برخی فضاهای شهری ناامنی را به زنان القا می‌کنند. این عدم امنیت زنان در فضای شهری، مشارکت کامل آنان را در اجتماع محدود می‌کند. زنان در کنار وظیفه تربیت جوانان موفق نسل آینده خود به عنوان عنصری پویا در چرخه پیشرفت کشور بحساب می‌آیند که برای بهره‌وری هرچه بیش‌تر این عنصر باید امنیت روحی و روانی را نیز افزایش داد.