ظرفیت‌های صنعتی و معدنی؛ زمینه ساز تحقق آرمان‌های اجتماعی انقلاب

به گزارش شمانیوز، امروزه بسیاری از کالا‌ها و لوازم زندگی و موقعیت‌های اجتماعی ما به نوعی از فراورده‌های مواد معدنی و فلزات گرانبها اعم از سطحی و زیر سطحی از جمله کانی‌ها تامین می‌شود طلا، الماس، مس، اهک، نمک، آهن، اورانیوم، نقره، سرب، روی، گچ، فیروزه و کانسار‌های دیگر از جمله فرآورده‌های معدنی هستند که به شکل خام و یا با همراهی صنایع وابسته و ایجاد ارزش افزوده نقش ارزشمند و مثبتی در ایجاد اشتغال و تولید، بهبود مولفه‌های اجتماعی و اقتصادی، تراز مثبت تجارت و تولید ناخالص ملی داشته باشند. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی بیش از هفت درصد منابع معدنی دنیا در ایران واقع شده است و ایران با دارا بودن ۳۷ میلیارد تن ذخائر معدنی قطعی به بهشت معادن معدنی معروف شده است (https://www.eghtesadnews.com) عمده‌ی این معادن عبارتست از مس، سنگ اهن، طلا، فیروزه، سرب روی و زغال سنگ که بعضا بزرگترین ذخایر جهان نیز شناخته می‌شوند. از هزاران سال پیش از میلاد مسیح فلات ایران مهد کشف و استخراج معادن بوده است شواهد و قرائن تاریخی و باستانی بسیاری حاکی از کاوش و استخراج انواع فلزات و مواد معدنی در کوه‌ها وفلات مرکزی ایران در دوران ساسانی است ویژگی مهم تاریخچه‌ی معادن در زمان قاجار در حوزه‌ی اکتشاف و استخراج و با اعزام دانشجو به خارج جهت تحصیل روی داد که قرار بود پس از بازگشت، کاوش‌ها را در سرار ایران آغاز کنند همچنین استخراج معادن با نوساناتی برای اتباع ایرانی و اعطای امتیاز واگذاری با خارجی‌ها همراه بود. با روی کار امدن رضا شاه پهلوی، همزمان با رشد مهاجرت روستا_ شهری، صنعتی شدن و رشد و توسعه‌ی شهرنشینی نیاز مبرمی به سیمان، اهن، و دیگر مصالح مورد نیاز برای ساخت و ساز سازه‌ها نظیر ساختمانها، پل ها، ریل ها، کارخانه‌ها شهرک‌های صنعتی و دیگر لوازم و مواد زندگی شهری آغاز شد به همین خاطر به شکلی وسیع، علمی و فراگیر اکتشاف، استخراج، فراوری، صنعتی شدن و بهره برداری از معادن آغاز شد نکته مهم در این دوره تا سال۵۷ این است که در این دوره دو فاکتور مهم و ضرروری علم، تکنولوژی و تجهیزات و ماشین آلات برای پیشرفت معادن دچار ضعف و نقص بود یعنی عمدتا افراد و شرکت‌های خارجی این کار را انجام می‌دادند.

نکته‌ی بعدی این است که درآمد حاصل از همین مقدار استحصال و بهره برداری کم نیز نه برای سازندگی و افزایش رفاه مردم بلکه صرف مصارف تشریفاتی دربار و جشن‌های بیهوده می‌شد همچنین تاکید و وابستگی عمیق دربار و سلطنت به درامد‌های حاصل از فروش نفت و گاز موجب غفلت از دیگر معادن شد و وابستگی کشور به اقتصاد تک محصولی را تداوم بخشید. پیروزی انقلاب اسلامی از طریق قطع دست غارتگران و چپاوگران فرصت بی نظیری را در اختیار کشور قرار داد که در پرتو تاکیدات امام امت مبنی بر تحقق بعد ایجابی استقلال در رفع انواع وابستگی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی به بیگانگان سرمایه‌های انسانی را در مسیر درست تربیت و اموزش دهد و با اتکای بر این سرمایه‌ها پتانسیل‌های بالقوه‌ی سرزمینی و معدنی ایران را شکوفا سازد هدف نهایی از این وجه استقلال در حقیقت رسیدن به آرمان کلیدی انقلابی اسلامی یعنی عدالت بوده است با گذشت ۴ دهه از انقلاب اسلامی و مقابله‌ی جدی با فرهنگ منحط اقتصاد شرقی و غربی، بااستفاده از ظرفیت جوانان مومن، انقلابی و توان پژوهشگران، نخبگان داخلی و دانشمندان در تولید تکنولوژی بومی همتراز با نمونه‌های خارجی سرعت جهشی بالایی در رشد و پیشرفت حوزه‌های معدن به ویژه صنعت و معدن داشته‌ایم امروز بیش از ۸۸۰ هزار معدن در کشور کشف شده است که قریب به ۶ هزار از این تعداد فعال هستند بیش از ۷۰ درصد معادن در حوزه‌ی مصالح ساختمانی و سنگ‌های تزیینی فعالیت می‌کنند که موجب شده رتبه‌ی سوم جهان را پس از چین و هند در تولید سنگ‌های تزیینی و ساختمانی داشته باشیم، (www.ghatreh.com) تولید ۹۴۷٫۹ میلیون تن در سال۲۰۱۷ و کسب رتبه‌ی چهاردم جهان، (https://donya-e-eqtesad.com) تولید ۳۰۰ هزار تن مس و کسب رتبه ۱۲ تولید مس در جهان (etemaadonline.ir)، تولید بیش از ۵۰ میلیون تن سنگ اهن و رتبه‌ی ۱۲‌ام در جهان (https://donya-e-eqtesad.com) و رتبه‌ی پنجم دنیا در تنوع سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی www.eghtesadonline.com، افزایش قابل توجه تولید فولاد از نیم میلیون تن قبل از انقلاب به ۳۸ میلیون تن در سال، وکسب رتبه ۱۴ جهان در این حوزه، افزایش تولید سیمان از ۶٫۳ میلیون تن به حدود ۸۰ میلیون تن (https://donya-e-eqtesad.com) تنها بخش کوچکی از پتانسیل‌های بالقوه و بالفعل صنعتی_ معدنی کشور است که طی این ۴ دهه پس از انقلاب تحقق یافته است این در حالی است همین موقعیت به گفته‌ی کارشناسان تنها با توان چهار دهم درصد از ظرفیت‌ها حاصل شده است و تا افق ایده آل که ۱ درصد است باید تلاش بیشتری صورت گیرد.

متاسفانه عملکرد دولت‌های قبلی و سیاست گذاری‌های غلط دولت وقت موجب شده هنوز خام فروشی بخش عمده‌ی صادرات این حوزه را تشکیل دهد و سهم صادرات غیر نفتی در این بخش بسیار ناچیز باشداین مهم با توجه به تاثیری که می‌تواند در ایجاد استغال، قطع وابستگی به درامد‌های نفتی، سودآوری و گردش مالی که ایجاد می‌کند نقش مهمی در ایجاد اقتصاد سالم با مشارکت عمومی در جهت منافع محرومان و در نهایت تحقق آرمان‌های انقلاب از جمله عدالت دارد.