۲۰۰ ساعت بحرانی در پیش است
۲۰۰ ساعت بحرانی در پیش است؛ ۲۰۰ ساعتی که میزان تقاضا برای مصرف برق به بیش از ظرفیت عملی تولید برق می‌رسد و مجموعه وزارت نیرو در کنار تلاش برای افزایش ظرفیت تولید، با اعمال برنامه‌های پیک سایی و مدیریت تقاضا، سعی بر جلوگیری از بروز خاموشی دارد.
به گزارش شمانیوز، "برای جبران ۲۰۰ ساعت پیک تابستان، سالانه هزار میلیارد تومان هزینه می‌کنیم که امیدواریم بتوانیم با کمک مردم از میزان مصرف برق در تابستان کاسته شود. " این جمله‌ای است که رضا اردکانیان وزیر نیروی ایران در میانه بهمن ماه سال گذشته بر زبان آورده؛ اما این ۲۰۰ ساعت مورد اشاره وزیر کدام ساعت هاست؟ شکل زیر منحنی ۳ بعدی مصرف انرژی الکتریکی در طول سال ۱۳۹۵ را نشان می‌دهد که در طول سال ۹۶ با رشدی ۶ تا ۸ درصدی مواجه شده؛ اما روند کلی مصرف، به همین منوال است. همانگونه که در نمودار بالا مشخص است، حداکثر بار مصرفی شبکه سراسری برق در بازه تیر و مرداد ماه سال حادث می‌شود و نقاط بحرانی مصرف با رنگ قرمز مشخص شده است. شبکه سراسری برق کشور در سال گذشته (سال ۹۶) در ماه‌های تیر و مرداد پرفشارترین شرایط دوران تاریخ خود را سپری کرد. بر اساس گزارش‌های مرکز کنترل برق کشور (دیسپاچینگ ملی) روز یکشنبه ۸ مرداد ماه در ساعت ۱۴ و ۴۵ دقیقه نیاز مصرفی معادل ۵۵ هزار و ۴۴۳ مگاوات ثبت شد. بررسی پیک سالانه مصرف برق در طی یک دهه اخیر نشان می‌دهد همواره پیک مصرف برق در دو ماهه تیر و مرداد رقم می‌خورد که بیشتر ناشی از مصرف برق در
وسایل سرمایشی است. طبق مطالعات صورت گرفته در خصوص منحنی تداوم بار سالیانه (Load Duration Curve) که مکمل منحنی بالا است، مجموع نقاط بحرانی در طول سال بالغ بر ۲۰۰ ساعت است. یعنی در مجموعِ ۱۴۸۸ ساعتِ دوماهه تیر و مرداد، در حدود ۲۰۰ ساعت مصرف برق بالاتر از بقیه ساعت‌های این ماه است. مصرف برق در این ۲۰۰ ساعت در چند سال اخیر به بالای ۵۰ هزار مگاوات رسیده و به این ۲۰۰ ساعت، به اصلاح ۲۰۰ ساعت بحرانی می‌گویند. در طی سال‌های ۹۵ و ۹۶، در این ۲۰۰ ساعتِ بحرانی، میزان تقاضای مصرف برق بیش از توان عملی تولید بوده که با سیاست‌ها و برنامه‌های پیک سایی و مدیریت بخش تقاضا، این میزان مصرف به مقدار سر به سر با تولید و یا کمتر از ظرفیت عملی تولید رسیده و کشور از بروز خاموشی، ایمن نگه داشته شده است. علیرضا احمدی یزدی معاون دفتر مدیریت مصرف شرکت توانیر در این خصوص گفت: در تمام دنیا علی‌الخصوص در کشور‌های پیشرفته با استفاده از برنامه‌های پاسخگویی بار (Demand Response Programs) نسبت به کنترل بار در ساعات بحرانی اقدام می‌کنند. وی افزود: برنامه‌های پاسخگویی بار در ۲ محورِ برنامه‌های تشویق محور و برنامه‌های تعرفه محور وجود دارد که در
برنامه‌های تشویق محور همانگونه که در ایران از ۱۰ سال گذشته در حال اجرا است، با ابزار‌های تشویقی و ایجاد انگیزه‌های اقتصادی برای مشترکین دیماندی از پتانسیل این مشترکین برای کنترل بار در ۲۰۰ ساعت بحرانی استفاده شده است، مشابه این برنامه‌ها در اکثر کشور‌های پیشرفته مورد استفاده است. احمدی یزدی تصریح کرد: در خصوص برنامه‌های تعرفه محور، این برنامه‌ها براساس تغییر تعرفه و در نظر گرفتن جرائمی برای مصرف در ساعات بحرانی شبکه، نسبت به کنترل بار شبکه اقدام می‌شود، نکته قابل توجه در اجرای این برنامه‌ها داشتن تعرفه با قیمت تمام شده است و نرخ تعرفه براساس نرخ‌های بورس انرژی که براساس عرضه و تقاضا کشف می‌شود، تعیین می‌گردد؛ لذا اجرای این برنامه‌ها با توجه به ساختار کنونی تعرفه‌ها که بر مبنای تخصیص یارانه بوده در حال حاضر امکان‌پذیر نیست. وی ادامه داد: شرکت توانیر با وضع مشوق‌های مالی برای مشترکینی که پتانسیل همکاری در برنامه‌های کنترل و کاهش بار پیک شبکه سراسری را دارند، اقدام به مدیریت بار پیک می‌کند. معاون دفتر مدیریت مصرف شرکت توانیر خاطرنشان کرد: برنامه‌های پاسخگویی بار تشویق محور در حال اجرا در ایران کاملاً منطبق با
برنامه‌های در حال اجرا در کشور‌های پیشرفته دنیا بوده که با ایجاد مشوق‌های مالی باعث همکاری مشترکین می‌شود، به طوری که در طی چندین سال اجرای این برنامه‌ها به راحتی بدون انجام هزینه‌های اضافه و گزاف توانسته‌ایم به خوبی مصرف برق را کنترل کنیم. ۲۰۰ ساعت بحرانی مصرف برق کشور به نسبت ۸۷۶۰ ساعت طول سال مقدار بسیار کمی از نظر زمانی است. در این ۲۰۰ ساعت حداقل مقدار ۴۸۰۰ مگاوات اختلاف بار با دیگر ساعات وجود دارد که قطعاً با توجه به کمبود سرمایه موجود در ایران، احداث این مقدار تاسیسات برای استفاده فقط ۲۰۰ ساعت در سال دارای توجیه فنی و اقتصادی ندارد. این هزینه همان هزار میلیارد تومانی است که وزیر نیرو از هزینه کردن آن برای گذر از ۲۰۰ ساعت بحرانی مصرف برق یاد کرده است.
