طرفدار برجام جانشین بولتون در امریکا
با تکرار دومینوی اخراج مشاورهای امنیتملی آمریکا توسط ترامپ که آخرین قربانی او جان بولتون بود، اکنون نام برایان هوک، نماینده ویژه وزارتخارجه این کشور در امور ایران برای تصدی این سمت بر سر زبانها افتاده است؛ یک جمهوریخواه البته جوانتر که سابقه مخالفتهایش با مواضع ترامپ به کارزار انتخاباتی سال ۲۰۱۶ آمریکا بازمیگردد. او طی یک سال گذشته، همواره بر سر موضوعات مختلفی نظیر ایران با جان بولتون و تیم امنیتملی کاخسفید در تقابل بوده است.
درحالیکه اینروزها با رفتن جان بولتون از کاخسفید، نام برایان هوک بهعنوان یکی از کاندیداهای اصلی تکیه بر کرسی مشاور امنیتملی دونالد ترامپ مطرح میشود، نکته جالبی که در گذشته هوک وجود دارد آن است که وی از افراد پایهگذار گروهی بود که در آن احساسات ضدترامپ در جریان کارزار انتخاباتی ریاستجمهوری ۲۰۱۶ جوش و خروش میکرد. گروه «جان هی» که از هشتگ «هرگز ترامپ» در سال ۲۰۱۶ استفاده میکرد و هوک یکی از اعضای اصلی آن در کنار چند جمهوریخواه پیشکسوت بود، اهداف خود را مقابله با تفکرات انزواطلبی در هر دو جناح سیاسی آمریکا و دفاع از چندجانبهگرایی محافظهکارانه قرار داده بود.
اعضای این گروه مشاورههای خود را در اختیار تمامی کاندیداهای جمهوریخواهی که مایل بودند قرار میداد. تنها دو نماینده اعتقادی به این گروه نداشتند: دونالد ترامپ و رند پال. همان برایان هوک بعد از پیمودن پلههای ترقی در دولت ترامپ، اکنون برای تصدی سمت مشاور امنیتملی آمریکا در نظر گرفته شده است، این موضوع نشان از آن دارد که ترامپ نهتنها در یافتن مشاوران سیاستخارجی که با او موافق باشند دچار مشکل است، بلکه برخی از این افراد صحبتها و مواضع ترامپ را در جریان کارزار انتخاباتی ۲۰۱۶ محکوم نیز کردهاند. رندی شونمان، مشاور سیاستخارجی جان مککین جمهوریخواه در کارزار انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۰۸، میگوید که به همراه بسیاری از چهرههای سرشناس این حزب در سال ۲۰۱۶، دو نامه را ضددونالد ترامپ به امضا رساندهاند که بهطور طبیعی، اسامی ذکر شده در این نامه خود را از احتمال حضور در پستهای دولتی ترامپ کنار گذاشتند.
حتی آن دسته از افرادی که این نامهها را به امضا نرساندند، نظیر مایک پمپئو، وزیرخارجه و رکس تیلرسون وزیرخارجه پیشین ترامپ و نیز جان بولتون و هربرت مکمستر دو مشاور امنیتملی او بهطور علنی در بسیاری از موضوعات با ترامپ مخالفت کردهاند. با این حال در طول زمان، استانداردهای دولت ترامپ برای عدم بهکارگیری افراد مخالف سیاستهای او آسانتر شده است بهنحوی که مقاماتی که حضور آنها در کاخسفید ضروری نیست و نیازی نیز به تایید توسط سنا ندارند، میتوانند در این دولت حضور یابند. برای نمونه، یکی از مشاوران ارشد پمپئو که از نوامبر ۲۰۱۸ به او پیوست، پیشتر بارها از ترامپ انتقاد کرده بود. متحدان ترامپ در این روزها تمام تلاش خود را بهکار بستهاند تا او را متقاعد کنند که هوک را برای این سمت انتخاب نکند. هوک اکنون در سمت نماینده ویژه پمپئو در امور ایران فعالیت میکند. روز بعد از اخراج بولتون از کاخسفید، مجری شبکه فاکسنیوز برایان هوک را به تمسخر گرفت و از او بهعنوان فردی یاد کرد که مخالفتش با ترامپ عیان است.
تاکر کارلسون که براساس شنیدهها، ماهها است در گفتوگوهای تلفنی ترامپ را به اخراج بولتون ترغیب میکند، در مورد هوک گفت: «گزینهای مثل هوک... اصلا گزینه نیست، تقریبا جان بولتون دیگری است با همان نتایج قابل پیشبینی و فاجعهبار.»
هوک درباره این مطلب اظهارنظر نکرد. ترامپ میگوید که بنا دارد تا مشاور امنیتملی جدید خود را در همین هفته معرفی کند. او همچنین شایعههای حضور پمپئو در این پست را بهطور موقت رد کرده است. درحالیکه کارلسون و متحدانش بر برایان هوک که در وزارتخارجه جورج بوش نیز فعالیت میکرده است، برچسب نئوکان جنگطلب میچسباندند، او طی یک سال گذشته در حالت جنگی با بولتون و مشاوران او قرار داشته است. از زمان اخراج مایکل فلین، نخستین مشاور امنیتملی کاخسفید تنها پس از چند هفته آغاز بهکار دولت کنونی، ترامپ در تلاش برای یافتن مشاوران سیاستخارجی بوده است که با آنها فهم مشترک داشته باشد. بعد از او ژنرال مکمستر در این پست قرار گرفت؛ افسر ارشد نظامی که اغلب دیدگاههای سیاسی خود را برملا نمیکرد اما چه در فرم و چه در محتوا دارای تفاوتهای فاحش با رئیسجمهور بود.
تا اینجای کار، هوک بهترین گزینه در قیاس با فلین، مکمستر و بولتون برای تکیه بر این کرسی است. او در دوره رکس تیلرسون، بهعنوان رئیس دپارتمان برنامهریزی وارد وزارتخارجه آمریکا شد و از این سمت استفاده کرد تا خود را با جرد کوشنر، داماد و مشاور دونالد ترامپ نزدیک کند. براساس گفته دو منبع آگاه، پس از اخراج ناگهانی تیلرسون توسط ترامپ، هوک تنها فردی از مقامات ارشد او بود که در وزارتخارجه باقی ماند. کوشنر از آن زمان هوک را در جریان جزئیات طرح خود برای صلح اسرائیل و فلسطین قرار میدهد و از او در برابر اتهام مخالفت با ترامپ دفاع کرده است.
هوک بهعنوان نماینده ویژه در امور ایران، چهره اصلی سیاست ترامپ در برابر ایران بوده است. هوک زمانی که یکی از مقامات تیلرسون بود، رئیسجمهوری را برای ماندن در توافق هستهای دولت اوباما و ایران تحتفشار قرار داد و بهعنوان نماینده ایران، از یکسو توسط اعضای اروپایی برجام برای حفظ این توافق و از طرف دیگر تحت فشارهای دونالد ترامپ برای افزایش حداکثری فشار اقتصادی بر ایران قرار داشت.
هوک اما کار خود را از سمتهای مشاورهای در کمپین کاندیداهای ریاستجمهوری جمهوریخواه در سالها ی۲۰۰۸ و ۲۰۱۲ آغاز کرد. در رابطه با نامههای ضدترامپ در سال ۲۰۱۶ نیز برخی از همکاران سابق او در گروه هی به پولیتیکو میگویند هوک در آن زمان این نامه را امضا نکرده و آن را ایده بدی میدانسته است. یکی از نشانههای دیگری که میتوان دریافت ترامپ اجازه ورود افراد مخالف خود را به کاخسفید نمیدهد، مورد جان لرنر است، فردی که پیشتر از نمایندگان آمریکا در سازمانملل بود و انتظار میرفت که بهعنوان مشاور امنیتملی مایک پنس، معاون دونالد ترامپ معرفی شود. با اینحال انتخاب لرنر پس از آنکه ترامپ پی برد او در سال ۲۰۱۶ از مخالفانش بوده است، لغو شد.