شکست مخالفان توافق در سنا

با پیوستن سناتور باربارا میکولوسکی از ایالت مریلند به جمع حامیان برجام، باراک اوباما آراء لازم برای وتوی نظر مخالفان برجام در کنگره را به دست آورد. این سناتور دموکرات سی و چهارمین سناتوری است که حمایت خود را از توافق هسته ای ایران اعلام کرد. با حمایت میکولوسکی دموکرات پیروزی نمادین کاخ سفید در برابر تندروهای جمهوریخواه که مخالف توافق هسته ای هستند مسجل شد. سنای آمریکا متشکل از 100 سناتور است که عمده آنها را جمهوریخواهان تشکیل می دهند و مخالف توافق هسته ای هستند. با این همه براساس قوانین آمریکا رئیس جمهور می تواند در صورت لزوم برخی از قطعنامه ها و آراء سنا را وتو کند، مگر اینکه تعداد رأی دهندگان به آن 67 نفر یعنی دو سوم اعضا باشند. با پیوستن میکولوسکی به حامیان توافق هسته ای تعداد به مخالفان به 66 نفر و موافقان به 34 نفر رسیده است که عملا اکثریت دو سوم آراء را از جمهوریخواهان گرفته است و این اجازه را به اوباما می دهد که بدون توجه به نظر مخالف سناتورها برجام را پذیرفته و اجرایی کند. تاریخ رأی گیری رای گیری کنگره قرار است ۱۷ سپتامبر به صورت مجزا ( در مجلس نمایندگان و سنا) برگزار شود. مخالفان برجام در مجلس سنا باید ۶۰ رای از ۱۰۰ رای را کسب کنند تا بتوانند این توافق را در مرحله اول رد کنند. تقریبا تمام ۵۶ جمهوری خواه سنا با توافق هسته ای ایران مخالف هستند. اما این مخالفت ها برای رد برجام کافی نیست و دست کم در مرحله اول باید ۴ دموکرات هم در کنار این ۵۶ جمهوری خواه قرار گیرند تا توافق هسته ای ایران که نه یک لایحه است و نه یک معاهده بین المللی در مرحله نخست رد شود.

اما طبق قانون اساسی آمریکا اگر فقط یک نماینده هم با رای گیری درباره موضوعی در سنا مخالفت کند، از آن طرف باید ۶۰ سناتور درخواست رای گیری داشته باشند. بر این اساس، اگر تعداد دموکرات های موافق برجام به ۴۱ برسد، اساسا هیچ رای گیری در این باره در سنا انجام نمی شود و در نتیجه توافق هسته ای با ایران از فیلتر کنگره عبور خواهد کرد.

بعد از وتو چه می شود؟

پس از وتوی رئیس جمهور، نمایندگان فرصت دارند یک بار دیگر شانس خود را برای رد برجام امتحان کنند. با این تفاوت که در بار دوم هم در مجلس سنا و هم نمایندگان موافقان برای اینکه بتوانند وتوی رئیس جمهور را بی اثر کنند به دو سوم آرای آن مجلس نیاز دارند. یعنی ۲۹۰ رای در مجلس نمایندگان و 67 رای در مجلس سنا. باید توجه داشت که صرف کسب این آرا در یکی از دو مجلس برای رد وتوی اوباما کافی نیست و حتما دو سوم باید در هر دو مجلس به دست آید.

با این همه پیشبینی ها حاکی از آن است که دست کم سه تا چهار سناتور دموکرات دیگر نیز به جمع حامیان توافق هسته ای خواهند پیوست.