اختصاصی / حق‌شناس در گفتگو با شمانیوز:
هدفمندی یارانه‌ها شکست خورده است
کارشناس اقتصادی با بیان اینکه هدفمندی یارانه‌ها رویکردی بوده که نتوانسته به اهداف خود دست یابد، گفت: وقتی بیش از دو دهه با ابزار قیمت یا شوک قیمتی نتوانسته‌ایم به اهداف از پیش تعیین‌شده دست یابیم پس باید شیوه دیگری را به کار بگیریم و آن شیوه قیمت هم اتخاذ راهبردی است که مصرف بدون افزایش قیمت کاهش یابد.
هادی حق‌شناس، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با شمانیوز، درباره شیوه پرداخت نقدی یارانه‌ها و طرح هدفمندی یارانه‌ها گفت: یارانه‌ای که در حال حاضر پرداخت می‌شود حدوداً یک سوم بودجه عمومی کشور است و این مبلغ شامل یارانه نان، یارانه دارو، یارانه مستقیم و دیگر یارانه‌های کالایی را شامل می‌شود ولی این یارانه‌ها نه تنها تغییری در معیشت مردم ایجاد نکرده‌اند بلکه جمعیت زیر خط فقر را هم افزایش داده است.
وی افزود: یعنی از آذر ماه سال 82 که شیوه هدفمندی یارانه‌ها اجرایی شد فقط در مدت کوتاهی منجر به بهبود ضریب جینی شد ولی به مرور زمان با تعدد حوزه‌هایی که به آنها یارانه تعلق گرفت عملاً منجر به بهبود شرایط نشد در صورتی که قرار بود یارانه‌ها مسکنی برای تقویت بنیه تولید و خانواده‌ها باشد ولی این مسکن به یک داروی اعتیادآور تبدیل شد.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: نکته مهم آن است که شیوه فعلی تخصیص یارانه‌ها تا چه زمانی می‌خواهد ادامه پیدا کند؟ نکته بعدی آن است که واقعاً هدف از پرداخت یارانه تقویت اقتصاد ملی بوده یا خیر؟ از آذر 82 به بعد مرتباً با ابزار قیمت هم قیمت حامل‌های انرژی و نان افزایش یافت و هم قیمت دلار روند صعودی به خود گرفت اما بهبودی در تولید و تقویت درآمد خانوارها و قدرت خرید خانوارها و کاهش فقر دیده نشد.
حق‌شناس با بیان اینکه باید رویکردها نسبت به شیوه پرداخت یارانه‌ها تغییر پیدا کند، گفت: باید رویکرد را از سمت ابزار قیمت که حداقل طی دو و نیم دهه گذشته مورد توجه دولت‌ها قرار داشته را به رویکردهای غیرقیمتی تغییر دهیم. شاید لازم است کمی برروی این گزاره فکر شود به جای اینکه مدام بگوییم مصرف انرژی شهروندان ایرانی بسیار زیاد است یا پرمصرف هستند، گفته شود ابزار کار شهروندان ایرانی به لحاظ انرژی پرمصرف است. به عبارت بهتر وقتی ابزارهای مورد استفاده در بنگاه‌های اقتصادی پرمصرف و قدیمی هستند قطعاً انرژی بیش از استانداردهای جهانی مصرف می‌کنند.
وی گفت: باید به سمت فناوری‌هایی برویم که کم‌مصرف هستند نه اینکه مدام به مردم فشار آوریم تا از طریق ابزار قیمت مصرف را کاهش دهند و لذا هدفمندی یارانه‌ها رویکردی بوده که نتوانسته به اهداف خود دست یابد. وقتی بیش از دو دهه با ابزار قیمت یا شوک قیمتی نتوانسته‌ایم به اهداف از پیش تعیین‌شده دست یابیم پس باید شیوه دیگری را به کار بگیریم و آن شیوه قیمت هم اتخاذ راهبردی است که مصرف بدون افزایش قیمت کاهش یابد.
