چرا دلار گران شد؟

از هفته های گذشته درحالی مدار بازار آزاد ارز سیر صعودی بخود گرفته که این بازار از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم تقریبا مداری آرام را پیش گرفته و برهمین اساس از نوسان های شدید در آن خبری نبود.

علت ثبات و پایداری نرخ ارز در بازار آزاد طی ماه های اخیر علاوه بر مدیریت بانک مرکزی، انتظار بازاری ها از سرانجام مذاکرات هسته ای بوده است چراکه در این مدت تمام فعالان بازار تصمیم های مهم خود را به بعد از اجرایی شدن مذاکرات موکول کرده اند.

اما از روزهای گذشته بازار ارز که پیش از این در آرامش کامل بود و از نوسان شدید در آن خبری نبود بار دیگر قیمت هایی را به خود دید که در کوتاه ترین زمان ممکن تغییر می کردند.

دلار که پیش از این در محدوده 3300 تومان در نوسان بود از روزهای قبل در مدار 3400 تومان درجا می زد و در نهایت روز گذشته قیمت 3500 تومان را بخود دید.

برخی از فعالان بازار ارز تصمیم اخیر بانک مرکزی برای ساماندهی فعالیت صرافی‌ها و پایان اولتیماتوم این بانک به صراف های غیر مجاز را بی ارتباط با تشدید نوسانات اخیر نرخ ارز نمی دانند.

* رئیس کانون صرافان: هر زمان بازار را تهدید کردند قیمت‌ها صعودی شد

البته این موضوع مورد تأیید عباس مسعودی رئیس انجمن صنفی کارفرمایان سکه و صرافان نیز است؛ وی اعلام کرد: هر زمان دوستان دولتی و مسئولان سیستم بانکی به بازار ارز ورود می کنند نرخ ها افزایش می یابد.

وی با بیان اینکه بانک مرکزی به صورت نادرست در بازار ارز دخالت می کند، گفت: هر زمان به نوعی صراف ها را تهدید کردند قیمت ها در بازار افزایش یافت؛ یکشنبه شب در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری نمایشی را به اجرا گذاشتند که دلاری که در قیمت 3459 تومان درجا می زد بعد از انعکاس اخبار این برنامه وارد کانال 3471 تومان شد. دلار روز دوشنبه در حداقل قیمت 3472 تومان و در حداکثر قیمت 3502 تومان بود.

رئیس انجمن صنفی کارفرمایان سکه و صرافان ادامه داد: پایان اولتیماتوم بانک مرکزی به صرافی ها، افزایش تقاضای فعالان اقتصادی برای دلار بعد از اعلام نتایج مذاکرات هسته ای و البته دخالت های بانک مرکزی در بازار از طریق عرضه نادرست ارز از جمله دلایل افزایش قیمت دلار در بازار است.

مسعودی با انتقاد از عدم ساماندهی دلال‌های بازار ارز از سوی بانک مرکزی گفت: این درحالی است که شهرداری حتی گاری‌های سطح شهر را تحت مدیریت دارد و به آنها پلاک مخصوص داده ولی در بازار ارز هنوز موفقیتی برای ساماندهی دلال ها مشاهده نشده و همه مشکلات را به گردن صراف ها می اندازند.

* سیف: بازار کشش افزایش نرخ دلار را ندارد

البته همزمان با تشدید نوسانات ارزی در بازار گفت‌وگویی از ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی در پایگاه اطلاع رسانی دولت منتشر شد که در آن سیف تأکید کرده بانک مرکزی با اقدامات خود سعی می‌کند تاثیر هیجان‌های خاص و ناپایدار بر رفتار نرخ ارز در بازار را خنثی کند تا بتواند دامنه نوسانات نرخ ارز را به حداقل برساند. این خلاصه رویکردی است که در قبال بازار ارز طی دوسال گذشته دنبال شده است.

رئیس کل بانک مرکزی همچنین گفته که به دلیل تخلیه حباب‌های قبلی موجود در نرخ ارز، این بازار کشش افزایش نرخ را ندارد. ثبات فضای اقتصاد کلان و مشخص بودن راهبردها و رویکردهای دولت در ایجاد این آرامش در بازار ارز نقش مهمی داشته،‌ لیکن به طور مستقیم بانک مرکزی دخالتی در تعیین نرخ ارز در دوسال اخیر نکرده است. نهایت تلاش این بانک جلوگیری از ایجاد هیجان‌های ناپایدار در بازار بوده و در این زمینه نیزخوشبختانه از حمایت‌های ارزشمند دولت و شخص رییس‌جمهور برخوردار بوده است.

* طیب‌نیا: نوسانات بازار ارز کوتاه مدت است

همزمان و البته بعد از اوج‌گیری دلار در بازار آزاد و ثبت نوسانات مختلف برای این ارز، علی طیب‌نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز اعلام کرد: نوسانات در بازار ارز کوتاه‌مدت است و فکر نمی‌کنم روندی برای تغییر قیمت ارز باشد.

* یک مقام بانک مرکزی: تقاضای دلار افزایش یافت

اما ادامه دار شدن نوسانات نرخ ارز در بازار آزاد موجب شد تا رسانه ملی تریبون تصویری خود را در اختیار بانک مرکزی قرار دهد و علت این مهم را از مقامات این بانک جویا شود؛ برهمین اساس صمد کریمی بعنوان نماینده بانک مرکزی اینطور توضیح داده که در 23 تیر نرخ بازار آزاد به 3212 تومان رسید ولی بعد از آن شاهد روند فزاینده در نرخ ارز هستیم که در واقع به نرخ قبل از توافق برگشت و علت آن افزایش تقاضای واقعی،افزایش تقاضای سفته بازی،احتیاطی و تبدیل دارایی و افزایش حجم معاملات فردایی است که عمدتا توسط بازارسازهای غیررسمی صورت می گیرد به طوری که حجم معاملات کاغذی رکورد شکسته و در برخی روزها به 4 میلیون دلار رسیده است.

کریمی همچنین گفته: کاهش قیمت نفت،افزایش حجم معاملات بازارهای غیر رسمی،فروکش کردن بخشی از هیجانات بازار و افزایش تقاضای مسافرتی و افزایش نرخ درهم نیز باعث روند افزایشی نرخ ارز شده است. اکنون تقاضا افزایش دارد وعرضه کم کشش است اما پیش بینی ما این است که با اجرایی شدن توافق، عرضه با کشش خواهد شد .

با وجود اظهارات مقامات دولتی از جمله وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر آرامش در بازار ارز و همچنین کوتاه مدت بودن نوسانات آن همچنان شاهد تغییرات نرخ دلار در بازار آزاد هستیم این درحالی است که یکی از مهمترین دستاوردهای دولت یازدهم طی دو سال نخست فعالیتش مدیریت بازار ارز و نوسانات آن بوده است.

هرچند به اعتقاد مدیران ارشد ارزی کشور نوسانات اخیر نرخ دلار بازهم زیر سر دلالان این بازار بوده و هست ولی انتظار از بانک مرکزی و دولت این است که مانند ماه های قبل از تشدید نوسانات خودداری کرده و اقدامی برای ثبات نسبی نرخ ارز انجام دهند.