وضعیت دارایی و بدهی بانک‌ها و موسسات اعتباری چگونه است؟

در این گزارش که با استفاده از داده‌های بانک مرکزی تهیه شده است، نشان داده شده است که میزان بدهی بخش دولتی و غیردولتی به نظام بانکی چه میزان افزایش داشته است. هم‌چنین نسبت سپرده‌های این دو بخش در نظام بانکی نیز آورده شده است. هم‌چنین بدهی بانک‌های تجاری، بانک‌های تخصصی و بانک‌های غیردولتی به بانک مرکزی نیز در این گزارش مورد اشاره قرار گرفته است. دارایی بانک‌ها چقدر است؟ بنابر این گزارش در پایان اردیبشت ماه 1395 مانده دارایی‌های بانک‌های بانک‌های تجاری معادل 1958 هزار میلیارد تومان، بانک‌های تخصصی 323 هزار میلیارد تومان و دارایی بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری غیربانکی نیز 1245 هزار میلیارد تومان محاسبه شده است. دارایی تمامی این بانک‌ها و موسسات اعتباری نسبت به اردیبهشت ماه سال 92 رشد مثبت اما نسبت به اسفند ماه سال 94 رشدی منفی داشته است. این گزارش هم‌چنین نشان می‌دهد که بیش از 63 درصد دارایی‌های بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی در اختیار بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری غیربانکی قرار دارد و 37 درصد مابقی متعلق به بانک‌های تجاری و تخصصی است. هم‌چنین بخشی از دارایی‌های بانک‌ها و موسسات اعتباری مربوط به بدهی‌های بخش دولتی و غیردولتی می‌شود که در اردیبهشت ماه 1395هر کدام به ترتیب سهمی حدود 6.6 درصد و 38.3 درصد در مجموع دارایی‌های بانک‌ها و موسسات اعتباری داشته‌اند. نکته قابل توجه دیگر در این گزارش رشد 23.2 درصدی دارایی‌های کل بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی در اردیبهشت سال 95 نسبت به اردیبهشت سال 94 است. در این میان رشد دارایی‌های بانک‌های تجاری با ثبت رقم 31.6 درصد از همه بیشتر و رشد دارایی‌های بانک‌های تخصصی با رقم 15.6 سایر موسسات کمتر است. در سوی مقابل تمامی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی در دوماهه نخست سال جاری با کاهش میزان دارایی‌ها مواجه بودند و به طور متوسط با 4 درصد کاهش دارایی‌ مواجه بوده‌اند. افزایش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی با توجه به اهمیت شاخص بدهی بانک‌ها و موسسات اعتباری به بانک مرکزی این شاخص نیز در گزارش معاونت بررسی‌های اتاق تهران مورد بررسی قرار گرفته است. براین اساس در اردیبهشت ماه سال 95 بدهی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی به بانک مرکزی معادل 89.3 هزار میلیارد تومان برآورد شده است که نسبت به اردیبهشت سال 64 معادل 6.6 درصد رشد داشته است. در این میان سهم 63.5 درصدی بانک‌های تخصصی از این بدهی قابل توجه است. بانک‌های تخصصی در اردیبهشت امسال 56.7 هزار میلیارد تومان بدهی به بانک مرکزی داشته‌اند در حالی که بدهی بانک‌های تجاری به بانک مرکزی 18.4 هزار میلیارد تومان و بدهی بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری غیردولتی به این نهاد 14.2 هزار میلیارد تومان است. با این همه بانک‌های تخصصی موفق شده‌اند که نسبت به اردیبهشت سال قبل بدهی خود را تنها 1.9 درصد بالا ببرند، در حالی که بانک‌های تجاری طی این مدت یکساله 55 درصد افزایش بدهی به بانک مرکزی را ثبت کرده‌اند. بدهی این بانک‌ها به بانک مرکزی در اردیبهشت سال گذشته 11.8 هزار میلیارد تومان بوده که اکنون به 18.4 هزار میلیارد تومان رسیده است. افزایش بدهی دولت به بانک‌ها برابر گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران بدهی بخش دولتی به بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی که در اردیبهشت 94 معادل 105 هزار میلیارد تومان بود اکنون با 22.5 درصد افزایش به 128 هزار میلیارد تومان رسیده است. بیشترین بدهی بخش دولتی به بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری غیردولتی است که معادل 52 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. در طرف مقابل بخش غیردولتی نیز بدهی خود را در اردیبهشت امسال نسبت به اردیبهشت سال گذشته معاول 18.1 درصد افزایش داده است. بدهی بخش غیردولتی به بانک‌ها و موسسات اعتباری در اردیبهشت ماه جاری 751 هزار میلیارد تومان محاسبه شده است و سهم 450 هزار میلیارد تومانی از این بدهی مربوط به بدهی بخش غیردولتی به بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری غیربانکی است. البته این در حالی است که بخش غیردولتی سپرده‌های خود نزد این بانک‌ها و موسسات اعتباری غیردولتی را در یکسال منتهی به این گزارش 31 درصد افزایش داده است.