پیش بینی عدم توانایی ایران ایر در پرداخت اقساط هواپیماها

تنها چند ماه از عمر دولت یازدهم باقی مانده ولی هنوز خیلی از وعده های دولت محقق نشده شاید یکی از مهمترین وعده های دولت خصوصی سازی و کاهش تصدی گری دولتی بوده است امری که در مسئله خرید میلیاردی هواپیما از خارج به وضوح نقض شده و دولت دست به تقویت بخش دولتی در مقابل ایرلاین های خصوصی زده است. بنا بر این گزارش اما این سوال در ذهن بسیاری از کارشناسان مطرح شده که چرا دولت دست به چنین اقدامی زده آیا نمی توانست به جای این هزینه هنگفت از منابع ملی دست به ایجاد شغل و کاهش دغدغه های مردمی بزند؟ خرید هواپیما چقدر مهم است و چه منافعی پشت آن وجود دارد؟ در همین خصوص پای صحبت های دکتر حجت الله عبدالملکی اقتصاددان مطرح کشورمان نشسته ایم. این مصاحبه را پیش رو داریم. *عصر امروز: جناب دکتر! چرا دولت به جای خصوصی سازی ها با پول مردم بخش دولتی را در مقابل ایرلاین های خصوصی تقویت می کند؟ ببینید اینطور نیست که شما فکر کنید که قرار است دولت پول اینها را پرداخت کند قرار است آن شرکت ایرانی خودش قسط های هواپیماها را پرداخت کند. اما خوب این حرف به طور کلی درست است وقتی دولت می رود تعهد ایجاد می کند برای یک شرکت دولتی در نهایت اگر این شرکت نتواند پول هواپیماها را پرداخت کند دولت خودش باید این هزینه را بدهد و این یعنی به نوعی مسؤلیت شرکت های دولتی محسوب می شود. بهتر بود دولت اگر که امکانش را داشت که هواپیما خریداری کند و معامله روی هواپیما انجام دهد، شرکت های مختلفی می توانستند شرکت کنند و خرید کنند و هواپیما بخرند. دولت به جای اینکه بیاید و خود را بابت خرید هواپیماها بدهکار کند خوب بود شرایطی را فراهم می کرد که ایرلاین های بخش خصوصی اصطلاحا این هواپیماها را تهیه کنند، حالا در این صورت خود دولت هم بدهکار نمی شد و با خود آن شرکت ها و با خریدی که انجام می دادند خودشان طرف حساب مالی فروشنده هواپیما می شدند. اما الان که دولت آمده و برای شرکت ایران ایر در واقع این کار را کرده خود دولت رأسا بدهکار است و بدهکار خواهد شد البته به شرط اینکه هواپیماها را بدهند. به جهت اینکه شرکت ایران ایر یک شرکت دولتی است و پیش بینی هم می شود که نتواند پول هواپیماها را سروقت پرداخت کند و لذا خود دولت احتمالا مجبور می شود که بخش زیادی از این پول هواپیماها را پرداخت کند. *عصر امروز: آیا خرید هواپیمای نو صرفه اقتصادی ندارد و این خریدها چطور توجیح دارد؟ نمی شود گفت قطعا صرفه اقتصادی دارد یا نه، آن کسی که می خواهد بخرد باید ارزیابی کند که آیا آن درآمد مورد انتظارش جوابگوی هزینه های این هواپیما و خرید و اصل و فرعش را خواهد داد یا جوابگو نخواهد بود و به طور کلی هیچ کس نمی تواند اظهار نظر کند چون باید ارزیابی شود و من نمی دانم ارزیابی کردند یا نکردند. *عصر امروز: آیا خرید میلیاردی هواپیما باجی برای امضای برجام بی حاصل نیست؟ نمی شود به طور قطع گفت و من ترجیح می دهم در این مورد اظهار نظر نکنم. به طور قطع نمی شود گفت ولی احتمالش هست که در حالی که از پیوست های برجام باشد. *عصر امروز: با هزینه ای که صرف خرید هواپیما می شود چقدر می توانیم اشتغال ایجاد کنیم؟ این منوط به این است که قرار باشد پول هواپیما را قطعا دولت بدهد ولی اگر قرار باشد شرکت ایران ایر پول هواپیماها را بدهد عملا اینگونه نیست که بگوییم دولت پولی را از جایی برداشته و خرج کار دیگری کرده است مگر اینکه ایران ایر نتواند پول هواپیماها را بدهد و آنوقت است که دولت باید پرداخت کند. خوب در این صورت این پول می توانست صرف ایجاد اشتغال شود.