نگاهی به عملکرد واحد حسابداری صنعتی شرکت فولاد خوزستان
علیرضا کعبی‌نژادیان مدیر واحد حسابداری صنعتی تفکیک درآمد و هزینه و محاسبات سود و زیان ناشی از آن یکی از مهمترین دغدغه‌های تمامی شرکت‌های تولیدی و مخصوصا شرکت‌های بزرگ محسوب می‌شود
به گزارش شمانیوز: واحد حسابداری صنعتی در یک شرکت، در راستای کاهش هزینه‌های سربار به تحلیل عناصر تشکیل دهنده یک محصول پرداخته و اطلاعات دقیقی از هزینه‌های هر مرحله از تولید را به طور مشخص تعیین می‌کند. در نتیجه حتی در صورتی که کالایی هنوز به مرحله تولید نرسیده باشد، تمامی هزینه‌های قطعی و احتمالی آن از پیش تعیین شده و در مورد سود و ضرر آن نتیجه قطعی داده می‌شود. در این نوشتار نگاهی به عملکرد واحد حسابداری صنعتی شرکت فولاد خوزستان انداخته می‌شود. واحدی که اثر مشخصی بر تصمیمات مدیران در سطوح بالاتر در فروش کالا‌های تولیدی دارد. کاهش قیمت تمام شده یکی از مهمترین مسائلی است که تمامی بخش‌های تولیدی را با خود درگیر می‌کند. حسابداری صنعتی یکی از شاخه‌های بسیار مهم در حسابداری است. مهمترین کار در این بخش، محاسبه بهای تمام شده محصولات است. ارزیابی هزینه‌ها در راستای تولید یک کالای خاص، کنترل دقیق موجودی در هر بخش و در نهایت تصمیم‌گیری و ارائه مدل‌های مناسب برای قیمت گذاری یک کالا، از جمله مسئولیت‌های واحد حسابداری صنعتی برشمرده می‌شود. پیش‌بینی دقیق و محاسبه هزینه‌های وارد بر تولید از جمله اقدامات ضروری در عرصه
تولید و پیشرفت در تمامی‌های بخش‌های بنگاه‌های تولیدی است که در بخش حسابداری صنعتی مورد بررسی قرار می‌گیرد. واحد حسابداری صنعتی با کنترل دقیق هزینه‌ها و بررسی فرآیند‌های هزینه‌بر در تولید در تعیین منطقی و معقولانه کشف قیمت کالا‌ها ابزار بسیار مهمی را در اختیار صاحبان صنایع قرار می‌دهد. مدیر هر بنگاه تولیدی و تجاری باید اطلاعات دقیقی از فرآیند‌های تولید و نیز میزان هزینه‌های مصرف شده در هر بخش داشته باشد، مسلماً عدم آگاهی در این زمینه، اختلال در امر تولید، توقف و یا حتی ورشکستگی یک صنعت را در پی خواهد داشت. حسابداری صنعتی در شرکت فولاد خوزستان جایگاه ویژه‌ای دارد که در ادامه به آن پرداخته می‌شود. حسابداری صنعتی در شرکت فولاد خوزستان شرکت فولاد خوزستان که در ابتدا به نام شرکت صنایع فولاد شناخته می‌شد، بین سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۰ کار رسمی خود را آغاز کرده است. مسلماً برای هر شرکت تولیدی از همان آغاز کار بحث هزینه- فایده مطرح می‌باشد. روش تولید، قیمت تمام‌شده، یافتن راه‌های فروش به صورت مطلوب دغدغه‌های اولیه تولید کننده محسوب می‌شوند. اولین مرحله برای تعیین قیمت تمام شده، احتساب و اختصاص بودجه
برای هر قسمت از یک بنگاه تولیدی است. در این مرحله به دقت بودجه‌بندی بخش‌های مختلف انجام می‌شود تا بر اساس آن عملکرد مالی شرکت تنظیم گردد و به قیمت تمام شده مطلوب برسد. حسابداری صنعتی بر اساس مرکز هزینه‌ها به فعالیت می‌پردازد. بررسی ساختار سازمانی شرکت و شناسایی مرکز هزینه‌های دارای محرک هزینه و همچنین تعامل بخش حسابداری صنعتی با هر بخش از تولید از لازمه‌های شروع فرآیند تولید و بهره‌برداری نهایی است. نحوه تنظیم هزینه‌ها، صورت وضعیت‌های پیمانکاران، کالا‌های وارده به شرکت و مواردی از این دست به دقت برای هر قسمت تبیین شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. طبق استاندارد‌های حسابداری، نحوه خدمات‌دهی واحد‌های ستادی و خدمات پشتیبانی آنالیز شده و در واحد حسابداری صنعتی، هزینه‌ها سرشکن می‌شوند. روش‌های استاندارد حسابداری برای تسهیم هزینه‌ها در این بخش مورد استفاده قرار می‌گیرد، تسهیم هزینه‌ها خود به دو صورت تسهیم اولیه و تسهیم ثانویه انجام می‌شود. تسهیم اولیه عبارت است از، سرشکن کردن هزینه‌های غیر مستقیم به مراکز هزینه، اعم از دوایر تولیدی و دوایر پشتیبانی بر اساس مبنا‌های مناسب. تسهیم ثانویه نیز، سرشکن کردن
هزینه‌های دوایر پشتیبانی به دوایر تولیدی با انتخاب مبنا‌های در خور است. تسهیم ثانویه خود به روش‌های مستقیم، یک و دو طرفه تقسیم می‌شود. پس از تسهیم هزینه‌ها، میزان آن‌ها با بودجه مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد. شرکت فولاد خوزستان نیز در همان ابتدای کار با تشکیل کمیته‌ای به نام کمیته راهبردی از سوی مدیرعامل وقت مسائل و مشکلات را با تمامی بخش‌های مربوط مورد ارزیابی قرار داده و رهنمود‌هایی برای بهره‌وری اعلام می‌گردد و حسابداری صنعتی برای اینکه بیشترین راندمان مخصوصا در زمان نوسان قیمت‌ها حاصل شود نرخ‌های مصرف واحد‌های تولیدی را رصد می‌نماید. امروز فولاد خوزستان از استراتژی‌های خاصی برای کلان فرآیند‌های خود بهره می‌برد و استراتژی کاهش قیمت تمام شده و تولید ایمن و سبز، محور فعالیت شرکت قرار گرفته است. در حسابداری صنعتی که متشکل از سه واحد، حسابداری انبارها، حسابداری دارایی‌های ثابت و حسابداری قیمت تمام شده، است، هزینه‌ها شامل نرخ مصرف و نرخ خرید مورد جمع آوری و آنالیز قرار می‌گیرد. در گذشته اطلاعات به‌صورت‌دستی جمع آوری می‌شد، اما امروزه از سیستم‌های مکانیزه دقیق استفاده می‌شود. در نهایت این اطلاعات به صورت گزارش
شاخص‌های عملکردی و همچنین پیش بینی ماه آینده تهیه و مبنای اصلی تصمیم‌گیری مدیرعامل قرار می‌گیرد. در گزارشات ماهانه نیز دقیقا مشخص می‌شود که هزینه‌های ثابت و متغیر را کدام موارد تشکیل می‌دهند. واحد حسابداری صنعتی برای مسائل پیش آمده در کنار بخش‌های مختلف شرکت همکاری می‌نماید. برای مثال برای تعیین قیمت فروش سفارش‌های دریافتی از خریداران با آنالیز‌های خاص و متفاوت، با همکاری واحد فروش، و دفتر فن آوری تولید فولادسازی، تمام درخواست‌های مشتریان را به دقت مورد بررسی و آنالیز قرار داده و در این راستا قیمت تمام شده برای مشتری داخلی و یا خارجی تعیین شده و به وی اعلام می‌شود. پیش‌بینی روند فروش داخلی و یا صادراتی از جمله مواردی است که به صورت کامل برای بخش‌های مختلف تولیدی تفهیم شده و تفاوت‌های آن تشریح می‌شود. به عنوان مثال یکی از این تفاوتها مالیات است. معافیت از مالیات برای صادرکننده، باعث می‌شود تا سود بیشتری را نسبت به فروش داخلی نصیب خود کند. بخش فروش با توجه به اطلاعات حاصل و نیز تعهد خود به بازار داخل، سعی می‌کند تا بیشترین میزان بهره‌وری و سودآوری را داشته باشد. الگو برداری از شرکت‌های
خارجی در زمان احداث شرکت فولاد خوزستان که شرکت‌های فولادی اندکی مشغول به فعالیت بودند برای بهبود فرآیند‌ها در امر تولید و سایر سازمان‌های مرتبط، سعی برآن شد تا از تجربیات کشور‌های خارجی الگوبرداری شود. به دنبال این امر کارشناسان و تکنسین‌هایی را برای کسب تجربه به شرکت‌های خارجی اعزام می‌کردند. در آن زمان شرکت اتریشی وست آلپاین (voestalpine) و شرکت ژاپنی کوبه (Kobe) برای اعزام کارشناس انتخاب شدند. کار با این شرکت‌ها باعث شد تا تجربیات بسیاری در امر تولید حاصل شده و الگویی برای معیار عملکرد شرکت فولاد خوزستان انتخاب شود. در این میان همکاری‌هایی نیز انجام شد تا استاندارد‌هایی برای ارائه گزارشات تعیین شوند. در نهایت این امور باعث شد تا شرکت برای فعالیت‌های تولیدی به مبنایی بومی‌سازی شده برای خود دست یابد. خدمات دهی به شرکت‌های تابعه ارائه خدمات به شرکت‌های تابعه از دیگر مسئولیت‌های واحد حسابداری صنعتی فولاد خوزستان است. مسلماً این واحد‌ها از بخش اصلی شرکت جدا نیستند و بایستی در سودآوری و کاهش هزینه‌ها و مخصوصا هزینه‌های سربار که می‌تواند به خوبی سرشکن شود، سهیم باشند مسلماً در نهایت
سوددهی واحد‌های پایین دستی به نوعی سود تلفیقی از فولاد خوزستان خواهد بود. در پایان باید گفت، تعامل و همکاری در تولید و هزینه‌های شرکت‌های تابعه می‌تواند به بهبود بهره‌وری و کاهش هرچه بیشتر هزینه‌های سربار بیانجامد.
منبع:فولاد خوزستان
