ضرورت انجام آزمایش خون دوره ای

آزمایش خون اطلاعات مفیدی را از وضعیت جسمانی فرد آزمایش  دهنده در اختیار او و پزشک قرار می دهد، در نتیجه ممکن است بسیاری از بیماری هایی، پیش از این که وخیم شوند را نتوان از ظاهر فرد تشخیص داد .

انواع آزمایش خون ؟

هنگامی که صحبت از آزمایش خون می شود، اغلب مردم تصور می کنند که این آزمایش فقط شامل یک مدل آزمایش است، اما اگر کمی به صورت تخصصی به این موضوع بنگریم متوجه می شویم که آزمایش خون انواع متعددی دارد.

شمارش کامل خون (CBC)

آزمایش CBC یا شمارش کامل خون است ، آزمایشی که برای شمارش و اندازه گیری سلول‌های خونی شامل گلبول‌های قرمز ،  گلبول‌های سفید ، پلاکت‌ها و اندازه گیری آن‌ها نسبت به یکدیگر است.

شما از طریق انجام این آزمایش به پزشک خود در تشخیص انواع بیماری ها، کم خونی‌ها غلظت خون، عفونت ها، التهاب‌ها و سرطان‌ها کمک می‌کنید.

آزمایش پنل متابولیک پایه

این آزمایش با اندازه گیری کلسیم، گلوکز، سدیم، پتاسیم، کربن دی اکسید، کلر، نیتروژن اوره خون و کراتینین به تعیین سطح  میزان قند خون ، الکترولیت و میزان تعادل مایعات و همچنین سطح عملکرد کلیه کمک کند.

آزمایش پنل متابولیک جامع

این آزمایش ، علاوه بر سنجش تمامی عوامل ذکر شده در آزمایش  متابولیک پایه، با دو آزمایش پروتئین شامل آلبومین و پروتئین کُل و چهار آزمایش کارکرد کبدی همراه است.

آزمایش پنل چربی

این  آزمایش برای اندازه گیری سطح کلسترول و تری گلیسیرید می باشد و از نتایج آن می توان برای ارزیابی خطر و مشکلات قلبی استفاده شود.

اهداف آزمایش خون

آزمایش خون با توجه به هدف انجام آن و نتیجه بدست آمده از آن انواع مختلفی دارند، اما به صورت کلی می توان هدف از انجام آزمایش خون، را به موارد زیر بخش بندی نمود:

1) بررسی و اطمینان از سلامت عمومی فرد :  بسیاری از افراد به توصیه پزشکان خود در فواصل زمانی مشخص این آزمایش را انجام می دهند تا از سلامت بدن خود اطمینان حاصل کنند.

2) پیشگیری و یا تعیین خطر ابتلا به بیماری در آینده: به عنوان مثال با اندازه گیری مداوم سطح کلسترول خون می توان از احتمال ابتلا به قند خون در آینده فرد مطلع شد.

3) کشف و تشخیص بیماری : بدون شک آزمایش یکی از  روش های موثر برای کشف وجود بیماری در بدن شما است.

آزمایش خون برای تشخیص کدام بیماری ها است؟

همانطور که بیان شد ، از طریق انجام آزمایش خون می توان بسیاری از برخی ها را تشخیص داد که در ادامه برخی از آن ها را نام می بریم:

1) دیابت

2) کم خونی

3) بیماری های قلبی

4) هپاتیت

5) انواع سرطان ها

6)  بیماری کلیوی

7) مشکلات کبدی

8) چربی خون

9) مشکلات تغذیه‌ای

10) تشخیص عفونت

11) بیماری‌های مغز استخوان

12) هموفیلی

13) کمبود آهن

چه زمانی باید آزمایش خون داد؟

پیشنهاد می شود برای اینکه همواره از شرایط بدنی خود اطلاع و اطمینان داشته باشید، در صورت امکان هر شش ماه یا حداکثر به صورت سالانه این آزمایش را انجام داده و نتایج آن را در اختیار پزشک متخصص قرار دهید تا همراه از سلامت جسمی خود اطلاع و اطمینان داشته باشید.

کدام سلول‌های خونی در آزمایش خون اندازه گیری می‌شوند؟

شمارش کامل سلول‌های خونی یا CBC، یک آزمایش خون است که بسیاری از قسمت‌ها و ویژگی‌های مختلف خون را اندازه گیری می‌کند. در خون، سلول‌های مختلفی وجود دارد که هرکدام وظایف مختلفی دارند:

1: گلبول‌های سفید خون (WBC)

این سلول‌ها اجزای اصلی سیستم ایمنی بدن هستند و به جلوگیری از عفونت کمک می‌کنند. ۵ نوع سلول گلبول سفید وجود دارد. آزمایش دیگری به نام CBC with differential وجود دارد که تعداد هر نوع از این گلبول‌های سفید را اندازه گیری می‌کند. تعداد WBC در خون نسبتا پایدار است.

2: گلبول‌های قرمز خون (RBC)

این سلول‌های خونی، اکسیژن را از ریه به سمت سایر بافت‌های بدن حمل می‌کنند. گلبول‌های قرمز خون، در مغز استخوان تولید می‌شوند و پس از بالغ شدن، در جریان خون آزاد می‌شوند. RBC حاوی هموگلوبین است، هموگلوبین پروتئینی که اکسیژن را حمل می‌کند.

طول عمر معمول یک RBC حدودا ۱۲۰ روز است. بنابراین، مغز استخوان باید به طور مداوم RBC جدید تولید کند تا جایگزین آن‌هایی شود که پیر و تخریب می‌شوند یا در اثر خونریزی از بین می‌روند. RBC به طور معمول از نظر اندازه و شکل یکنواخت است، اما شرایط مختلفی مانند کمبود ویتامین B12، فولات و آهن می‌توانند بر شکل ظاهری آن‌ها تأثیر بگذارند.

3: پلاکت (PLT)

این جز از سلول‌های خونی، به لخته شدن خون کمک می‌کند. هنگامی که به دیواره‌ی عروق آسیب وارد می‌شود و خونریزی رخ می‌دهد، پلاکت‌ها با چسبیدن به محل آسیب و جمع شدن در کنار یکدیگر باعث می‌شوند تا یک پلاک موقتی ایجاد شود.

آن‌ها همچنین سیگنال‌هایی آزاد می‌کنند که باعث جمع شدن پلاکت‌های اضافی می‌شود. در نهایت در محل آسیب، یک لخته‌ی خون پایدار ایجاد می‌شود که تا زمان بهبودی آسیب در جای خود باقی می‌ماند و از خونریزی جلوگیری می‌کند.

راهنمای خواندن آزمایش خون در خانه

نتایج آزمایش خون خارج از محدوده‌ی طبیعی، ممکن است نشان دهنده‌ی یک اختلال اولیه در اندام‌های تولید کننده‌ی سلول‌های خونی یا یک بیماری زمینه‌ای باشد. نتایج باید همراه با معاینه‌ی بالینی بیمار تفسیر شود و  در صورت لزوم آزمایش اضافی انجام شود.

به طور کلی، مقادیر طبیعی سلول‌های خونی عبارتند از:

• گلبول‌های سفید (WBC) نرمال: ۴۵۰۰ تا ۱۱۰۰۰ سلول در هر میکرولیتر (سلول / میکرولیتر)
• گلبول‌های قرمز (RBC) نرمال: ۴/۵ میلیون تا ۵/۹ میلیون سلول در هر میلی لیتر در مردان، ۴/۱ میلیون تا ۵/۱ میلیون سلول در هر میلی لیتر در زنان
• هموگلوبین (Hb) نرمال: ۱۴ تا ۱۷/۵ گرم در دسی لیتر (gm / dL) در مردان، ۱۲/۳ تا ۱۵/۳ گرم در دسی لیتر در زنان
• هماتوکریت (HCT) نرمال: ۴۱/۵ درصد تا ۵۰/۴ در مردان، ۳۵/۹ درصد تا ۴۴/۶ درصد در زنان
• حجم متوسط گلبول‌های قرمز (MCV) نرمال: ۸۰ تا ۹۶
• میزان پراکندگی حجم گلبول‌های قرمز (RDW) نرمال: ۱۵/۶ تا ۱۱/۸ در مردان بالغ، ۱۵/۵ تا ۱۱/۹ درصد  در زنان بالغ
• پلاکت (PLT) نرمال: ۱۵۰،۰۰۰ تا ۴۵۰،۰۰۰ در هر میلی لیتر

وقتی گزارش آزمایش خون را دریافت می‌کنید، دو ستون خواهید دید: دامنه‌ی مرجع و  نتایج آزمایش خون شما. اگر نتایج شما در محدوده‌ی مرجع باشد، طبیعی است و  مشکلی وجود ندارد. اگر نتایج شما بیش‌تر یا کم‌تر از محدوده‌ی مرجع باشد، غیر طبیعی است. اگر هر یک از پارامترهای اندازه گیری شده در آزمایش خون شما غیر طبیعی باشد، لزوما نشان دهنده‌ی یک بیماری یا مشکل پزشکی که نیاز به درمان دارد، نیست. برخی موارد مانند موارد زیر می تواند می‌تواند نتایج را تحت تاثیر قرار دهند:

• رژیم غذایی
• سطح فعالیت
• داروها
• چرخه‌ی قاعدگی زنان.

سخن پایانی

آزمایشات خون تصویری کلی از سلامت بدن شما ارائه می دهند.  شما با انجام این آزمایش در دوره های زمانی مشخص ( هر شش ماه تا هر یک سال) می توانید در صورت ابتلا به برخی از بیماری ها، تشخیص زود هنگامی نسبت به آن بیماری بدست بیاورید.

در صورتی که تمایل دارید اطلاعات بیشتری در رابطه با آزمایش خون کسب کنید می توانید به این لینک مراجعه کنید.