رویکردهای فراگیر شرکت فولاد سنگان برای ارتقای رقابت‌پذیری فناوری
با توجه به اینکه تکنولوژی و کارآمدی یکی از مهمترین عوامل موثر بر رقابت‌پذیری در فعالیت‌های صنعتی به ویژه زنجیره فولاد به شمار می‌آید، به روزرسانی فناوری‌های خطوط تولید در راس برنامه‌های شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان قرار گرفته است.
تنها در یک نمونه، با توجه به اهمیت فراوری سنگ‌آهن هماتیتی، در این شرکت سرمایه‌گذاری برای توسعه تکنولوژی فرآوری این ماده معدنی در دستور کار قرار گرفته و با همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان این مهم در مقیاس صنعتی امکان‌پذیر شده است. علاوه بر این، پردیس فناوری شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان با سرمایه‌گذاری یک هزار میلیارد ریالی راه‌اندازی شده است تا این شرکت از توانایی شرکت‌های دانش‌بنیان در راستای ارتقای تکنولوژی و بومی‌سازی تجهیزات و قطعات استفاده کند. همچنین عملکرد واحد بومی‌سازی شرکت در حوزه ساخت داخل، مهندسی معکوس و بومی‌سازی با صرفه‌جویی ارزی 11 میلیون یورویی برای این شرکت همراه بوده است. حرکت پرشتاب شرکت فولاد سنگان در به‌روزرسانی فناوری تولید، منطقه سنگان خراسان را به یک قطب تکنولوژی‌محور صنعتی و معدنی در کشور تبدیل می‌کند. پیشرفت علم و تکنولوژی به صورت مستقیم بر عملکرد بنگاه‌های اقتصادی تاثیر می‌گذارد، به طوری که در حال حاضر دسترسی به فناوری به عنوان یک عامل اساسی رقابت‌پذیری کسب‌وکارها به شمار می‌آید. در چنین شرایطی هر بنگاه اقتصادی و یا صنعتی که نتواند خود را با تحولات تکنولوژیکی وفق دهند از میدان رقابت حذف می‌شود. بخش معدن و صنایع معدنی نیز از تحولات تکنولوژی بینصیب نمانده است و هر روز فناوری جدیدی معرفی میشوند که عملکرد واحدهای معدنی و صنعتی را به لحاظ کمیت و کیفیت محصول و سطح عملکرد بهبود می‌بخشند. این مسئله در شرایطی که مسائل زیست‌محیطی و حفاظت از منابع طبیعی به موضوع مهمی برای تحقق اهداف توسعه پایدار تبدیل شده‌اند، اهمیت بالایی دارد. بنابراین به‌روزرسانی فناوری‌های خطوط تولید بخش جداییناپذیر پیشرفت مستمر بنگاه‌های صنعتی و اقتصادی به شمار می‌آید.
شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان که از برجسته‌ترین تولیدکنندگان کنسانتره و گندله سنگ‌آهن در کشور شناخته می‌شود، فناوری را به عنوان اصل مهم رقابت‌پذیری تلقی می‌کند و در فرایندهای استحصال ماده معدنی و تولید محصول نهایی از جدیدترین متدها و تکنولوژی‌ها استفاده می‌کند. این شرکت با درک این مسئله که شرکت‌های تکنولوژی‌محور می‌توانند کارایی و بهره‌وری خود را ارتقا دهند و هزینه‌های تولید را به حداقل برسانند، مسیر هدفمندی را برای به‌روزرسانی تکنولوژی ترسیم کرده است تا از این طریق، پویایی را در حوزه فعالیت این شرکت ارتقا دهد.
در شرکت فولاد سنگان خراسان فرایند بازنگری استراتژی‌ها صورت پذیرفت تا در نتیجه آن عملکرد و رقابت‌پذیری این شرکت بهبود یابد. بنابراین دسترسی به تکنولوژی‌های جدید نیز در بازبینی‌ها و برنامه‌های توسعهای این شرکت مورد توجه قرار گرفته است، به طوری که شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان با به‌کارگیری فناوری‌های جدید نه‌تنها می‌تواند زمینه تحقق اهداف توسعه پایدار را فراهم کند، بلکه در آینده نیز به یکی از تولیدکنندگان محصولات معدنی در کلاس جهانی تبدیل می‌شود. پیشتاز در ارتقای فناوری به طور کلی ظهور تکنولوژی‌های جدید در بخش معدن و صنایع معدنی می‌تواند به عنوان یک شمشیر دولبه عمل کند؛ یعنی تغییرات اساسی در فناوری‌ها هم به عنوان فرصتی برای توسعه کسب‌وکارها به شمار می‌آید و هم می‌تواند نگرانی‌هایی را در خصوص ماندگاری و بقای بنگاه‌های اقتصادی ایجاد کند. بر همین اساس شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان استفاده از فناوری‌های جدید و یا به روزرسانی آن‌ها را در رویکردهای اساسی توسعهای خود دنبال می‌کند که این امر با نتایج درخور توجهی برای این فعال صنایع معدنی کشور همراه بوده است. در حال حاضر بخش عمده سنگ‌آهن استخراج‌شده از معادن کشور از نوع مگنتیتی است.
تکنولوژی در دسترس، سهولت فرایند استحصال و هزینه‌های پایین‌تر تولید را می‌توان مهمترین دلایل استخراج ذخایر مگنتیتی سنگ‌آهن عنوان کرد. این مسئله موجب شده است تا استخراج ذخایر هماتیتی کمتر مورد توجه قرار بگیرد و بخشی از ذخایر بالقوه کشور که از نوع هماتیتی هستند، بدون استفاده باقی بمانند. این موضوع در آینده‌ای نزدیک می‌تواند تامین پایدار سنگ‌آهن را به چالش مهمی برای تولیدکنندگان و واحدهای تولیدکننده گندله و کنسانتره تبدیل کند. شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان در راستای تامین پایدار مواد اولیه و استفاده از ذخایر سنگ‌آهن هماتیتی با انجام مطالعات مستمر و سرمایه‌گذاری مناسب نسبت به احداث واحد تولید کنسانتره سنگ‌آهن هماتیتی با ظرفیت تولید سالانه 2 میلیون و 500 هزار تن اقدام کرده است.
این اقدام یک گام رو به جلو برای بهره‌مندی از ذخایر معدنی کم‌عیار در کشور محسوب می‌شود و توانایی و تکنولوژی این شرکت را نیز در استحصال ماده معدنی با عیار پایین‌تر ارتقا می‌دهد. توجه به ارتقای سطح فناوری در شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان تاثیر به‌سزایی در تحقق رویکردهای مهم در حوزه‌های مصرف انرژی و آب، شاخص‌های زیست‌محیطی و … دارد. موضوع تامین پایدار آب یکی از مهمترین نهاده‌های تولید فعالیت‌های معدنی و صنعتی در جهان محسوب می‌شود و از آنجا که برای کشور ماه در سالیان اخیر مسئله آب یک چالش مهم بوده است، شرکت فولاد سنگان تمهیدات ویژه‌ای را در حوزه آب اندیشیده است. بنابراین در این شرکت کاهش مصرف آب در کارخانه‌های تولید کنسانتره و گندله سنگ‌آهن به صورت جدی پیگیری می‌شود و برنامه‌ریزی دقیقی برای استفاده بهینه از منابع آب در دسترس صورت می‌پذیرد. باطله حاوی مقدار قابل توجهی آب است، اما در فناوری‌های نسبتا قدیمی‌تر این آب قابل بازیابی نیست. شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان در این راستا پروژه نصب دستگاه‌های آبگیری از باطله را با جدیدترین تکنولوژی در دستور کار قرار داده که به واسطه اجرایی شدن آن، مصرف آب در خطوط تولید کنسانتره‌سازی این مجموعه به ۴/. مترمکعب بر تن رسیده است، این در حالی است که به طور متوسط برای تولید هر تن کنسانتره در کشور در حدود ۹/. مترمکعب آب به مصرف می‌رسد. این پروژه با سرمایه‌گذاری 20 میلیون یورویی به بهره‌برداری رسیده است و با کاهش 50 درصدی میزان مصرف آب در کارخانه، سالانه ۲.۵ میلیون مترمکعب در مصرف آب صرفه‌جویی می‌شود. سیستم انباشت باطله خشک از پروژه‌های مهم شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان است که منجر به کاهش آثار نامطلوب ناشی از دفع باطله می‌شود. در فرایند انباشت، نرمه کانه‌های سولفیدی وجود دارد که می‌توانند در معرض آب و یا هوا اکسیده شوند. همچنین از آنجایی که در باطله، ذخایر فلزی ارزشمندی وجود دارد که تنها به دلیل عیار پایین فرایند جداسازی آن‌ها صورت نمی‌پذیرد، این اکسیده شدن موجب آلودگی و از بین رفتن ماده معدنی خواهد شد. راه‌اندازی سیستم انباشت باطله خشک به صورت میکرونیزه (فشرده) در این شرکت علاوه بر به حداقل رساندن آلودگی سولفیدی، منجر به حفظ کانه‌های باارزش موجود در باطله می‌شود.
انباشت باطله بعد از آبگیری به‌صورت خشک در شرکت فولاد سنگان خراسان برای نخستین بار در ایران و منطقه خاورمیانه اجرا شده است و این شرکت از معدود تولیدکنندگان در جهان به شمار می‌آید که این تکنولوژی را در اختیار دارد. استراتژی پیشرفت مستمر همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و بومی‌سازی تجهیزات و قطعات از جمله استراتژی‌هایی هستند که علاوه بر ایجاد زمینه لازم برای ورود شرکت‌های فناوری‌محور در عرصه صنعت، با تمرکز بر تجاری‌سازی ایده‌ها زمینه بهبود و ارتقای تکنولوژی را برای شرکت‌های معدنی فراهم می‌آورد. شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان به عنوان یکی از پیشتازان ارتقای سطح تکنولوژی در صنایع معدنی، هر روز تعاملات خود را با شرکت‌های دانش‌بنیان مستحکم‌تر می‌کند؛ موضوعی که زمینه پیشرفت مستمر تکنولوژی را برای این شرکت فراهم می‌کند. در حال حاضر شرکت فولاد سنگان برای پرعیارسازی و فرآوری کانه‌های کم‌عیار آهن و تبدیل آن به ذخایر مگنتیتی همکاری خود را با شرکت‌های دانش‌بنیان گسترش داده است و چنانکه اشاره شد، در این راستا پروژه احداث واحد کنسانتره با ظرفیت تولید سالانه 2 میلیون و 500 هزار تن در دست اقدام قرار دارد. این شرکت به منظور تداوم و گسترش همکاری خود با مراکز دانش‌بنیان، حفظ تولید، ارتقای زیرساخت‌ها و کاهش هزینه‌ها، پردیس فناوری صنایع معدنی فولاد سنگان را راه‌اندازی کرده است. فعالیت این پردیس فناوری در راستای جاری‌سازی دانش و فناوری در صنایع معدنی و فلزی تعریف شده است تا منجر به افزایش بهره‌وری و تولید محصولات با کیفیت‌تر شود. تاکنون 28 شرکت دانش‌بنیان که محصولات منحصربه‌فرد ارائه می‌دهند، شناسایی شده‌اند. از آنجایی که منطقه سنگان یکی از قطب‌های معدنی کشور به شمار می‌آید، سرمایه‌گذاری و مشارکت با شرکت‌های دانش‌بنیان کمک شایانی به توانمندسازی صنعت در شمال شرق کشور می‌کند. شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان در این خصوص حدود یک هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری کرده است و از ایده‌های جدید افراد حقیقی و حقوقی استقبال می‌کند. این مسئله در بطن خود با بومی‌سازی قطعات و تجهیزات همراه است. باید توجه داشت آشنایی فنی و توانایی ساخت برخی تجهیزات و قطعات استراتژیک می‌تواند خلاقیت و نوآوری در صنعت را بهبود ببخشد. در مجموع شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان همواره در جهتی گام برمی‌دارد تا بهبود و پیشرفت چشمگیری را در صنایع معدنی کشور رقم بزند.
به‌روزرسانی استراتژی‌ها در این شرکت زمینه چابک‌سازی و ارتقای سطح دانش و فناوری را در این مجموعه فراهم ساخته است، به طوری که منطقه سنگان به یکی از قطب‌های تکنولوژی‌محور صنعتی و معدنی در کشور تبدیل شود.
