عبور تولید کنندگان لوازم خانگی از مسیر بازار سرمایه

صنعت لوازم خانگی ایران طی 2 سال اخیر با فراز و نشیب های مختلفی روبه رو شد که همین نوسانات، اخذ سهم بازار داخلی را توسط لوازم خانگی غیر قانونی رقم زد.

این حوزه که در دهه 70 تا اواسط 90 به عنوان یکی از صنایع پیشتاز و سودآور مطرح بود؛ اکنون به جایگاهی رسیده که نمی تواند تسهیلات اخذ شده از بانک  و نهادهای مالی را تسویه کند و به ناچار تعطیل و یا به فروشندگان اجناس خارجی تبدیل شده اند.

به همین منظور احسان فدایی کارشناس صنعت لوازم خانگی در گفت و گویی با خبرنگار بورس 24، به مشکلات این صنعت، چرایی به وجود آمدن این شرایط و نحوه برون رفت از این رکود و ضرر پرداخت که مشروح آن را در ادامه می خوانید:

اختیار و انحصار چینی

فدایی معتقد است: آمار اشتباهی از شرایط حاکم بر تولید و صنعت لوازم خانگی منتشر شده که در اذهان انتظار کاذبی را به وجود آورده است. این صنعت نه تنها در ایران، بلکه در سطح جهانی به عنوان یک صنعت وابسته از لحاظ واردات قطعات و مواد اولیه به شمار می رود. زیرا تولید این قطعات که عمدتا محصول چین است؛ برای سایر کشورها به صرفه نیست.

وی در ادامه و با تاکید بر رفع انحصار تولید قطعات لوازم خانگی از چین گفت: بسیاری از کشورها برنامه هایی برای ورود به عرصه تولید انبوه و محدود کردن واردات قطعات و مواد اولیه داشته اند اما چین با تصاحب حداکثری سهم بازار،امکان هر فعالیتی را برای سایر کشورها متوقف کرده است چرا که قیمت واردات از چین به مراتب از تولید داخلی پایین تر خواهد بود و ورود به این عرصه برای بیشتر کشورهای فعال در این صنعت،با منطق اقتصادی توجیه پذیر نیست.

این کارشناس صنعت لوازم خانگی با اشاره به واگذاری تکنولوژی این صنعت از سوی کره جنوبی و ژاپن به چین گفت: حتی این کشورها نیز به دلیل مقرون به صرفه نبودن تولید، از شرکت های چینی خواسته اند تا در بحث تولید با لیسانس آنها فعال بوده اما بخش تحقیق و توسعه را همچنان در کشور خودشان انجام دهند.

الزام به اخذ تکنولوژی

وی با مد نظر قرار دادن شرایط امروز این صنعت در ایران  اظهار داشت: هر چند صنعت لوازم خانگی در کشورمان به پیشرفت های خوبی دست یافته اما همچنان نیازمند سرمایه گذاری برای تقویت تکنولوژی و به روز شدن دستگاه ها است. مردم ایران به عنوان مصرف کننده، خواهان به روزرسانی این لوازم و همسویی آن با تکنولوژی و تنوع برندهای معتبر جهانی هستند. بنابراین برندها و شرکت های داخلی، راهی جز سرمایه گذاری در این حوزه ندارند.

فدایی الزام به سرمایه گذاری را برای ماندگاری در عرصه رقابت دانست و افزود: در این مسیر نیز موانع متعددی وجود دارد که عمده آن از قوانین بالادستی و نهادهای ناظر نشات می گیرد.

آثار کرونایی

وی شرایط حاکم بر این صنعت را در بازه زمانی شیوع ویروس کرونا، نزولی و راکد ارزیابی کرد و گفت: این موضوع باعث شد تا تعداد مراسم ازدواج کاهش یابد و با توجه بر اینکه حجم بالایی از فروش محصولات در قالب جهزیه است، بنابراین کاهش فروش بسیاری را  در این حوزه شاهد بوده ایم.

فدایی ادمه داد: البته رشد تورم، رکود ناشی از کاهش قدرت خرید و تغییر اولویت هزینه مردم به مسائل بهداشت و درمان نیز در انزوای صنعت لوازم خانگی بی تاثیر نبوده است.

سوء مدیریت دولت

این کارشناس صنعت لوازم خانگی  یکی دیگر از عوامل اثر گذار بر زیان تولید کنندگان این حوزه را ارائه آمار و اطلاعات اشتباه مسئولان از شرایط دانست و تاکید کرد: با کاهش شیوع بیماری کرونا، دولت اقدام به ممنوعیت واردات لوازم خانگی کرد و همین امر، اشتباه استراتژیکی را رقم زد به طوری که مسئولان بدون در نظر گرفتن شرایط جاری و توان طفل نوپایی که قصد حضور در یک ماراتن نفس گیر را داشت، به ارائه آمار اشتباه اقدام کردند و همین موضوع ، امید کاذبی را به وجود آورد. از این رو شرکت های داخلی برای تولید گسترده و امید به تصاحب سهم بیشتری از بازار، مبادرت به ثبت سفارش قطعات و مواد اولیه در حجمی بی سابقه کردند و همزمان با آن بودجه  سنگینی را  به تبلیغات اختصاص دادند.

وی ادامه داد: عایدی این اقدامات چیزی جز خروج بخش زیادیاز سرمایه در گردش نبود؛ زیرا سرمایه بسیاری از این شرکت ها به خواب رفت و اگر محصولی تولید می شد به دلیل عدم کشش بازار به جای خانه مصرف کننده به انبارها رفت و این شروع یک بحران عمیق برای این صنعت بود.

فدایی ورود مجدد برندهای خارجی به این بازار را از پیامدهای  سوء این اقدامات عنوان کرد و گفت: از آنجایی که محصولات خارجی دارای مزیت رقابتی بالا و قیمت پایین تری هستند، بنابراین حاشیه نشینی  کالای ایرانی آغاز و آسیب تازه ای به بدنه تولید داخلی وارد شد.

میانبر احیاء

این کارشناس صنعت لوازم خانگی به الزام احیای این صنعت از طریق  تجدید و ترمیم سرمایه در گردش اشاره کرد و گفت: در این زمینه باید نقش دولت را حذف کرد؛ زیرا در هیچ جای دنیا، کمک مستقیم دولت برای تامین سرمایه تولید مرسوم نیست و بخش خصوصی باید با ابزارهای موجود برای برون رفت از این بحران اقدام کند. دولت تنها نقش تسهیل گر مسیر و مقررات زدایی دارد؛ بنابراین برای تحقق چنین هدفی راهی جز بازار سرمایه باقی نمانده است.

کاهش هزینه های زمانی و مالی

فدایی بازار سرمایه را بهترین مکان برای  گردش سرمایه و تامین آن دانست و ادامه داد: در این بازار، هزینه زمانی به کمترین حد خود کاهش خواهد یافت و می توان از 2 طریق انتشار اوراق مرابحه و اجاره، منابع لازم را تامین و به گردش انداخت و علاوه بر تولید محصول به خلق پول نیز کمک کرد.

این کارشناس صنعت لوازم خانگی با تشریح روند تامین سرمایه از طریق اوراق اجاره گفت: این صنعت برای دست یابی به تکنولوژی و همزیستی  با برندهای خارجی به رشد روزانه نیاز دارد؛ بنابراین باید دستگاه هایی را در اختیار داشته باشد که برای تهیه آن نیز به سرمایه سنگین نیاز است. با توجه بر اینکه بانک نمی تواند این تسهیلات و مبالغ را تامین کند بهترین ابزار، انتشار اوراق اجاره از طریق کارگزاری است.

تولید رقابتی

وی افزود: به دلیل اینکه انتشار این اوراق، اجاره به شرط تملیک است، برای تولید کننده مناسب به شمار می رود. به طوری که می تواند علاوه بر به روز رسانی دستگاه و ماشین آلات، محصولات بهتری را تولید و مزیت رقابتی ایجاد کند. از سویی دیگر با پرداخت این اوراق به مردم در قالب سهامدار، می تواند سود حاصل از این مشارکت را به خریدارن اوراق پرداخت کرده و در نهایت دستگاه برای تولید کننده باقی می ماند.

فدایی تصریح کرد: در این صنعت، برخی قطعات 80 درصد از ارزش ریالی محصول را به خود اختصاص می دهند که این قطعات وارداتی است. در این زمینه نیز می توان اوراق مرابحه را منتشر کرد.

وی ادامه داد: هم اکنون نرخ موثر برای این اوراق 24 درصد است، که انتشار آن نسبت به اخذ تسهیلات بانکی  توجیه سودآوری بسیار دارد.

تولید و گردش پول پر قدرت

فدایی انتشار اوراق مرابحه به منظور تامین قطعات وارداتی را در جهت تولید سود آور و گردش سرمایه، موثر تر از اخذ تسهیلات و امتیازات دولتی عنوان کرد و گفت: در این بخش خریداران اوراق سود کرده و پول پر قدرت به جای حمله به بازارهای غیر مولد و دلالی به سمت تولید هدایت می شوند. 

وی یادآور شد: انتشار این اوراق، نتیجه ای 2 سر برد خواهد داشت که به تولید کننده و مصرف کننده، سود حاصل از مشارکت و محصول با کیفیت را ارزانی می کند.