نقش قرص کلسیم D در بدن چیست؟ + موارد مصرف
کلسیم یکی از مواد مصرفی ضروریست که برای تمامی موجودات زنده لازم بوده و ماده اصلی یک رژیم غذایی سالم است. کلسیم در تمامی اعمال سلولی دخیل بوده و نقش اساسی در تشکیل و استحکام استخوانها و دندانها در طول زندگی یک فرد دارد.
نقش کلسیم در بدن چیست؟
کلسیم یکی از مواد مصرفی ضروریست که برای تمامی موجودات زنده لازم بوده و ماده اصلی یک رژیم غذایی سالم است. کلسیم در تمامی اعمال سلولی دخیل بوده و نقش اساسی در تشکیل و استحکام استخوانها و دندانها در طول زندگی یک فرد دارد. ۹۹٪ کل کلسیم بدن در استخوانها و دندانها ذخیره شده است. این ماده در آزاد سازی نوروترانسمیترها، انقباضات ماهیچه ای، سیستم الکتریکی قلب، انقباض ماهیچه های قلبی و انعقاد خون نقش بسیار مهمی ایفا میکند. همچنین به عنوان کوفاکتور آنزیمها و فعالیت غدد درون ریز و برون ریز نقشی اساسی دارد. برای جذب کلسیم ویتامین D لازم است.
نقش ویتامین D در بدن چیست؟
ویتامین D از ویتامین های محلول در چربی است. ویتامین D می تواند در رژیم غذایی موجود بوده یا در اثر تابش نور آفتاب به پوست ساخته شود. (در طی زمان ۲۰ دقیقه ویتامین D در پوست به حد تعادل می رسد و در زمان بیشتر از آن ویتامین D ایجاد شده تخریب میگردد). ویتامین D در بدن ابتدا به یک پیش هورمون و سپس به فرم فعال D3 تبدیل می شود که در دفاع بدن علیه میکروب ها، تنظیم میزان کلسیم و فسفات که خود باعث رشد و استحکام استخوانها می شود، نقش اساسی ایفا می کند.
چه غذاهایی حاوی کلسیم هستند؟
شیر و پنیر منابع غنی کلسیم هستند. جذب کلسیم شیر بسیار عالی است. افرادی که به این مواد حساسند یا افراد گیاهخوار میتوانند از جلبکهای دریایی، غلات، دانه های روغنی، حبوبات، عدس، پرتغال، انجیر، بامیه، انواع کلم، آب پرتغال و شیر سویا استفاده کنند.
مقادیر توصیه شده استفاده از کلسیم در رژیم غذایی روزانه در جدول زیر آمده است، این مقادیر توصیه شده برای شرایط عادی هستند و در زمان نیاز به مکملهای کلسیم این مقادیر با توصیه پزشک افزایش می یابد.
چه غذاهایی حاوی ویتامین D هستند؟
تعداد کمی از غذاها حاوی این ویتامین هستند مانند ماهی، روغن کبد ماهی، جگر، قارچ، تخم مرغ و گوشت. در بعضی از کشورها غنی سازی شیر، آرد، کره، نان با ویتامین D انجام می شود. مقادیر توصیه شده برای استفاده از ویتامین D (با در نظر گرفتن رژیم غذایی به عنوان تنها منبع دریافت ویتامین D) در جدول زیر آمده است. در صورت نیاز به مکملهای حاوی ویتامین D برای دریافت مقادیر بیشتری از ویتامین باید با پزشک مشورت شود.
کمبود کلسیوم در چه مواقعی ایجاد می شود؟
هنگامی که دریافت کلسیم در رژیم غذایی کم باشد یا جذب آن در بدن کاهش یافته یا دفع کلسیم بالا بوده و یا دلایل مختلفی مانند بارداری و شیردهی نیاز به کلسیم افزایش یابد کمبود کلسیم ایجاد شده و میتوان علائم آن را مشاهده نمود.
کمبود ویتامین D در چه مواقعی ایجاد می شود؟
هنگامی که میزان آن در رژیم غذایی کم باشد یا امکان استفاده از نور آفتاب برای تشکیل این ویتامین در پوست وجود نداشته باشد، کمبود ویتامین D ایجاد می شود که با علائم کاهش کلسیم همراه است.
علائم کمبود کلسیوم در بدن چیست؟
کمبود طولانی مدت کلسیم باعث کاهش زمان انعقاد خون شده و امکان ایجاد پوکی استخوان بخصوص در دوران یائسگی بالا می رود. کمبود کلسیم روی دندان ها نیز موثر است.
علائم کمبود ویتامین D چیست؟
اساسی ترین مشکل حاصل از کمبود ویتامین D ، اختلال در معدنی شدن استخوان ها و در نتیجه بیماریهای نرمی استخوان می باشد.
مشکلات حاصل از افزایش میزان کلسیم چیست؟
در صورت احتباس کلسیم در اثر عوامل مختلف مانند زیادی مصرف یا کاهش دفع، کلسیم خون افزایش یافته و باعث اختلال در عملکرد کلیه و کاهش جذب مواد معدنی دیگر و امکان ایجاد سنگ کلیه می شود. در صورت مصرف بیش از حد کلسیم (بیشتر از ۴ گرم در روز)، علائم ناراحت کننده آن بروز خواهد کرد.
مشکلات حاصل از افزایش میزان ویتامین D چیست؟
افزایش میزان ویتامین D در بدن باعث افزایش کلسیم خون می شود. این افزایش در زمان بارداری می تواند باعث حساس شدن جنین به اثرات ویتامین D و در نتیجه امکان ایجاد ناهنجاری ها شود. علائم مصرف بیش از حد ویتامین D تهوع، استفراغ، ضعف، تکرر ادرار، اختلالات کلیوی، سنگهای ادراری کلسیفیه شدن (به خصوص در کلیه) می باشد که تمامی این علائم غیر از آسیب کلیه با قطع مصرف ویتامین D قابل برگشت هستند.
نقش مکملهای حاوی کلسیم و ویتامین D چیست؟
این مکملها در جبران و پیشگیری از کمبود کلسیم بکار می روند و باید با غذا خورده شوند که این امر به جذب آن کمک میکند. حداکثر میزان مصرف هربار ۶۰۰ میلی گرم می باشد چون در صورت استفاده بیشتر درصد جذب کلسیم نسبت به مقدار مصرفی کاهش می یابد. بنابراین بهتر است مصرف این مکملها در مقادیر منقسم در یک روز باشد. ویتامین D به بعضی مکملهای کلسیم اضافه می شود و به تنهایی نیز برای پیشگیری و جبران کمبود آن مورد استفاده قرار می گیرد.
فرم فعال ویتامین D مسئول جذب کلسیم می باشد علاوه بر آن این ویتامین به صور مختلفی در سلامتی موثر است. شکل فعال ویتامین D در بدن ایجاد یک پروتئین ضد میکروب را افزایش داده که این باعث از بین رفتن باکتریها، ویروس ها و قارچها می شود. طی مطالعات انجام شده بین کاهش ویتامین D و شروع بیماری اتوایمیون مولتیپل اسکلروزیس (به دلیل اثر ویتامین D برای فعال کردن ژن خاصی که برای شناخت تفاوت پروتئینهای بدن و پروتئینهای خارجی لازم است)، آنفولانزا، بروز برخی سرطانها و بیماریهای قلبی عروقی ارتباط مستقیمی وجود دارد. لازم به ذکر است وجود ویتامین D برای سلامت مغز ضروریست. کلسیم کربنات معمولترین مکمل حاوی کلسیم است که گاهی ویتامین D نیز به آن اضافه می شود. بیشتر افراد آن را به خوبی تحمل کرده ولی در بعضی باعث تحریک گوارشی، یبوست و نفخ می شود.
هشدارها و احتیاط ها:
در هنگام افزایش خون و فیبریلاسیون قلبی نباید مصرف شود. قبل از مصرف مکملهای حاوی کلسیم و ویتامین D در زمان بارداری و شیردهی با پزشک مشورت کنید. در صورت مصرف غذاهای حاوی فیبر، مکملهای کلسیم را با فاصله ۱ تا ۲ ساعت بعد مصرف کنید. در صورت مصرف سایر داروها در مورد مصرف مکمل کلسیم با پزشک مشورت کنید. در صورت سابقه بیماریهای قلبی، مشکلات گوارشی، افزایش میزان کلسیم خون یا ادرار، اختلال غده پاراتیروئید، بیماریهای کلیوی و سنگ کلیه پزشک را مطلع نمایید.
مقدار و نحوه مصرف:
در بالغین یک قرص در روز میل شود مگر آنکه پزشک دستور دیگری داده باشد. کودکان و خانمهای باردار و شیرده با نظر و توصیه پزشک نسبت به دریافت مکمل راهنمایی می شوند.
شرایط نگهداری:
این دارو را در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتیگراد و دور از نور و رطوبت نگهدارید.
منبع: تک فال